Σε συμφωνία για τη λήψη μέτρων προκειμένου να «συγκρατηθούν οι τιμές της ενέργειας» κατέληξαν οι ηγέτες των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως ανέφερε τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ μέσω Twitter.
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε σε συμφωνία για την ενέργεια. Επικράτησε η ενότητα και η αλληλεγγύη. Συμφωνήθηκε να εργαστούμε για μέτρα περιορισμού των τιμών της ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις» ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην ανάρτησή του.
Οι ηγέτες της ΕΕ ζητούν επειγόντως να προωθηθούν τα ακόλουθα:
• Κοινές προμήθειες φυσικού αερίου για την αναπλήρωση των αποθεμάτων και τη διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού σε ολόκληρη την Ευρώπη
• Προσωρινά μέτρα που επηρεάζουν την τιμή αγοράς του φυσικού αερίου
• Διακανονισμοί αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών σε περίπτωση διακοπής του εφοδιασμού με φυσικό αέριο
• Μείωση της κατανάλωσης ενέργειας

Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ενέργεια

Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ενέργεια που δόθηκαν στη δημοσιότητα τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα επισημαίνεται πως μπροστά στο γεγονός πως η ενέργεια μετατρέπεται σε όπλο από πλευράς Ρωσίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παραμείνει ενωμένη για να προστατεύσει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της και να λάβει απαραίτητα μέτρα επειγόντως.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε ότι, υπό το φως της συνεχιζόμενης κρίσης, πρέπει να επιταχυνθούν και να ενταθούν οι προσπάθειες για τη μείωση της ζήτησης, να υπάρξουν εγγυήσεις για την ασφάλεια του εφοδιασμού, την αποφυγή της επιβολής περιορισμών στις καταναλώσεις (rationing) και τη μείωση των τιμών της ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ένωση, προσθέτοντας ότι η ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς πρέπει να προφυλαχθεί.

Τονίζεται ακόμη ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το ίδιο το Συμβούλιο και την Επιτροπή να υποβάλουν επειγόντως συγκεκριμένες αποφάσεις για τα ακόλουθα μέτρα, καθώς και για τις προτάσεις της Επιτροπής, έχοντας αξιολογήσει τον αντίκτυπό τους ιδίως στις υφιστάμενες συμβάσεις, κατά τρόπο ώστε να μην υποστούν πλήγμα μακροπρόθεσμες συμβάσεις, και λαμβάνοντας υπόψη τα διαφορετικά ενεργειακά μείγματα και τις εθνικές συνθήκες:

α) εθελοντική κοινή προμήθεια φυσικού αερίου, εκτός από τη δεσμευτική συγκέντρωση ζήτησης για ποσότητα που ισοδυναμεί με το 15% των αναγκών πλήρωσης των αποθηκευτικών υποδομών, σύμφωνα με τις εθνικές ανάγκες, και επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων με αξιόπιστους εταίρους για την αναζήτηση αμοιβαία επωφελών εταιρικών σχέσεων με την εκμετάλλευση του βάρους της συλλογικής αγοράς της Ένωσης και με πλήρη χρήση της Ενεργειακής Πλατφόρμας της ΕΕ, η οποία είναι ανοιχτή επίσης για τα Δυτικά Βαλκάνια και τους τρεις συνδεδεμένους Ανατολικούς Εταίρους·

β) νέο συμπληρωματικό σημείο αναφοράς έως τις αρχές του 2023 που αντικατοπτρίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις συνθήκες στην αγορά φυσικού αερίου·

γ) προσωρινός δυναμικός διάδρομος τιμών για τις συναλλαγές φυσικού αερίου για τον άμεσο περιορισμό των «επεισοδίων» υπερβολικών τιμών του φυσικού αερίου, λαμβάνοντας υπόψη τις διασφαλίσεις που ορίζονται στο άρθρο 23 παρ. 2 του Σχεδίου Κανονισμού του Συμβουλίου που προτάθηκε τη 18η Οκτωβρίου 2022·

δ) προσωρινό πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ για τον περιορισμό της τιμής του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με ανάλυση κόστους και οφέλους, χωρίς τροποποίηση της αξιολογικής κατάταξης (merit order), αποτρέποντας παράλληλα την αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου, αντιμετωπίζοντας τις επιπτώσεις χρηματοδότησης και διανομής και τις επιπτώσεις του στις ροές πέρα από τα σύνορα της ΕΕ·

ε) βελτιώσεις στη λειτουργία των αγορών ενέργειας για την αύξηση της διαφάνειας της αγοράς, την άμβλυνση της κρίσης ρευστότητας και την εξάλειψη των παραγόντων που ενισχύουν τη μεταβλητότητα των τιμών του φυσικού αερίου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας·

στ) ταχεία παρακολούθηση της απλούστευσης των διαδικασιών αδειοδότησης προκειμένου να επιταχυνθεί η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των δικτύων, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων έκτακτης ανάγκης βάσει του άρθρου 122 της ΣΛΕΕ (σ.σ. Συνθήκης Λειτουργίας της ΕΕ)·

ζ) μέτρα ενεργειακής αλληλεγγύης σε περίπτωση διακοπής του εφοδιασμού με φυσικό αέριο σε εθνικό, περιφερειακό ή ενωσιακό επίπεδο, ελλείψει διμερών συμφωνιών αλληλεγγύης·

η) αυξημένες προσπάθειες για εξοικονόμηση ενέργειας·

θ) κινητοποίηση συναφών εργαλείων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο. Ταυτόχρονα, άμεση προτεραιότητα είναι η προστασία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων στις κοινωνίες μας. Η διατήρηση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της Ένωσης είναι επίσης σημαντική. Θα πρέπει να κινητοποιηθούν όλα τα σχετικά εργαλεία σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των οικονομιών μας, διατηρώντας παράλληλα την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης και διατηρώντας ισότιμους όρους ανταγωνισμού και την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει δεσμευτεί για στενό συντονισμό των πολιτικών απαντήσεων. Τονίζει τη σημασία του στενού συντονισμού και των κοινών λύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπου χρειάζεται, και δεσμεύεται να επιτύχει τους στόχους της πολιτικής μας με ενιαίο τρόπο. Το Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις οικονομικές εξελίξεις και έχει δεσμευτεί να ενισχύσει περαιτέρω τον συντονισμό μας, προκειμένου να παράσχουμε μια αποφασιστική και ευέλικτη πολιτική απάντηση.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την ανάγκη να ενταθούν οι επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση, στις έτοιμες για το μέλλον ενεργειακές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των διασυνδέσεων, της αποθήκευσης και των καινοτόμων τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να επιταχύνει τις εργασίες για τη διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της αποτίμησης των επιπτώσεων, και καλεί για περαιτέρω πρόοδο προς μια πλήρη Ενεργειακή Ένωση που εξυπηρετεί τον διττό στόχο της ευρωπαϊκής ενεργειακής κυριαρχίας και της κλιματικής ουδετερότητας.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εξετάζει το θέμα, καταλήγει το κείμενο των συμπερασμάτων.

Energy conclusions at #EUCO pic.twitter.com/zn6C2SPJKV

— Barend Leyts (@BarendLeyts) October 21, 2022

«Ισχυρή βούληση» και «ενωμένη προσέγγιση» βλέπουν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και Σαρλ Μισέλ

«Υπήρχε ισχυρή βούληση» για την επίτευξη συμφωνίας προκειμένου να μειωθούν οι τιμές της ενέργειας, τόνισε σήμερα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μετά την ολοκλήρωση της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής, σημειώνοντας ότι από τη μια, «διαφορετικά κράτη-μέλη έχουν διαφορετικές προτεραιότητες», όμως από την άλλη έγιναν σημαντικά βήματα.

Σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ γιατί χρειάστηκαν τόσες ώρες για να υπάρξει συμφωνία και εάν θα μπορούσαν να κατηγορηθούν κράτη μέλη πως δίνουν έμφαση στα δικά τους συμφέροντα την ώρα που η ΕΕ αντιμετωπίζει ενεργειακή κρίση, η κυρία φον ντερ Λάιεν απάντησε ότι έγιναν «πολύ έντονες, αλλά εποικοδομητικές συζητήσεις και υπήρχε ισχυρή βούληση —το νιώσαμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο— να φτάσουμε σε κοινό συμπέρασμα».

Όσον αφορά το τι συμφώνησαν οι 27, υπογράμμισε ότι «η κοινή αγορά είναι μεγάλο βήμα μπροστά, είναι οι κανόνες κοινής χρήσης του φυσικού αερίου, οι συμφωνίες αλληλεγγύης και οι κανόνες που πρέπει να ακολουθηθούν σε περίπτωση σοβαρής διακοπής. Είναι το ζήτημα των υπερβολικών τιμών και πώς θα τις περιορίσουμε. Υπάρχουν δύο διαφορετικά μοντέλα στο τραπέζι πάνω στα οποία θα εργαστούμε. Το ένα στο επίπεδο του TTF, το άλλο αφορά στο φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας».

Ταυτόχρονα, είναι «κορυφαίο» το «μεγάλο ζήτημα της επένδυσης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στην ευρωπαϊκή βιομηχανία σε όλη την Ευρώπη, να τις προετοιμάσουμε για το μέλλον, να τις βοηθήσουμε να ξεπεράσουν το δύσκολο διάστημα των υψηλών τιμών ενέργειας, να μπορέσουν να προχωρήσουν και να εκσυγχρονιστούν», πρόσθεσε η η πρόεδρος της Κομισιόν.

#EUCO has reached an agreement on energy.

Unity and solidarity prevail.

Agreed to work on measures to contain energy prices for households and businesses.

— Charles Michel (@CharlesMichel) October 21, 2022

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ τόνισε ότι «πρόκειται για εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα, δύσκολο ζήτημα, περίπλοκο ζήτημα. Είμαστε όλοι ξεκάθαροι, αυτό που αποφασίσαμε είναι το πολύ ισχυρό πλαίσιο που θα διαδραματίσει θεμελιώδη ρόλο για να επιτύχουμε τον στόχο για τον οποίο είμαστε αποφασισμένοι».

«Γνωρίζαμε ότι θα ήταν ένα δύσκολο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Το γεγονός ότι καταφέραμε να έχουμε συμφωνία μόλις σε μερικές ώρες κατά την γνώμη μου είναι πολύ ισχυρή ένδειξη ενωμένης προσέγγισης και αποφασιστικότητας να ενεργήσουμε μαζί, με ευρωπαϊκό τρόπο» πρόσθεσε.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνεχίζεται το πρωί της Παρασκευής, όταν τα θέματα περιλαμβάνουν την Ουκρανία και τις εξωτερικές σχέσεις.

Αργά χθες το βράδυ όταν και ολοκληρώθηκε το δείπνο των ηγετών της ΕΕ, η συζήτηση εξακολουθούσε να επικεντρώνεται στην ενέργεια και την οικονομία, ζητήματα αλληλένδετα. «Θα εργαστούμε μέχρι να έχουμε ένα πλήρως αποδεκτό κείμενο», είχε αναφέρει Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Νωρίτερα, πάντως, ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι κατά την παρέμβασή του στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφέρθηκε στην ανάγκη να υιοθετηθεί πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου και να γίνει πράξη η μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο απερχόμενος Ιταλός πρωθυπουργός τάχθηκε κατά των αυτόνομων πρωτοβουλιών εκ μέρους χωρών που διαθέτουν μεγαλύτερο δημοσιονομικό περιθώριο, διότι η προσέγγιση αυτή μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις σε ό,τι αφορά την ενότητα της Ευρώπης.
Ο Ντράγκι τάχθηκε, επίσης, υπέρ της έγκρισης κοινών, ευρωπαϊκών δαπανών, ώστε να αντιμετωπιστεί η φάση της οικονομικής ύφεσης. «Δεν πρόκειται για θέμα αλληλεγγύης, αλλά για προστασία της εσωτερικής αγοράς», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.

Ο Ιταλός τεχνοκράτης πρωθυπουργός, τέλος, αναφέρθηκε στην ανάγκη να εγκριθεί ένα ισχυρό ευρωπαϊκό ταμείο, με στόχο όχι μόνον τις επενδύσεις, αλλά και την συγκράτηση των τιμών.

Μητσοτάκης: Δεν έχουμε την πολυτέλεια να διστάζουμε άλλο - Πρέπει να δούμε τη μεγάλη εικόνα

Στην παρέμβασή του στη συζήτηση για την ενέργεια στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης που έθεσε από την πρώτη στιγμή την ανάγκη θεσμοθέτησης ανώτατης τιμής στο φυσικό αέριο τόνισε την ανάγκη να επιτευχθεί συμφωνία.

"Πρέπει να δούμε τη μεγάλη εικόνα. Πρέπει να στείλουμε το μήνυμα ότι η Ευρώπη ανακτά τον έλεγχο. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να διστάζουμε άλλο", τόνισε χαρακτηριστικά στη σύνοδο κορυφής, όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές.

Υπογράμμισε μάλιστα ότι η διαρροή και μόνο του σχεδίου για παρέμβαση στην τιμή του φυσικού αερίου (πλαφόν) στο ευρωπαϊκό χρηματιστήριο ενέργειας αποτέλεσε μήνυμα προς την αγορά που είχε ως αποτέλεσμα να μειωθούν οι τιμές.

"Οι αγορές βλέπουν την αποφασιστικότητά μας. Αν δεν στείλουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα και την εντολή στην Επιτροπή να προχωρήσει στη δέσμη προτάσεων, οι αγορές θα αντιδράσουν.Δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω. Δεν μπορούμε να αποτύχουμε", τόνισε χαρακτηριστικά ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Σολτς: Πρέπει να βρούμε πώς θα κατεβάσουμε τις τιμές στην παγκόσμια αγορά

«Τα εργαλεία πρέπει να συζητηθούν εντατικά διότι πρέπει να λειτουργήσουν. Κανείς δεν αναζητεί πώς δεν θα έχουμε φυσικό αέριο», ανέφερε ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς προσερχόμενος στη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες προσθέτοντας ότι «είναι η σωστή συζήτηση να βρούμε πώς θα κατεβάσουμε τις τιμές και θα έχουμε αρκετές προμήθειες για όλους στην Ευρώπη».

Ερωτηθείς για τη στάση της Γερμανίας και για τις κριτικές που δέχεται σχετικά με τη θέση της για το πλαφόν, ο κ. Σολτς σημείωσε ότι «είμαστε οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές της Ευρώπης, πληρώνουμε το 26% του προϋπολογισμού συνήθως και αναπτύσσουμε πολλούς μηχανισμούς αλληλεγγύης όπως κάναμε στην περασμένες κρίσεις. Κοιτάξτε τον κορωνοϊό για παράδειγμα, με τα μέσα που αναπτύξαμε με το RRF. To ταμείο ανάκαμψης είναι μια καλή ευκαιρία να εργαστούμε μαζί στην τωρινή περίοδο, διότι τα περισσότερα από τα κεφάλαια που αναπτύξαμε με το ταμείο ανάκαμψης δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ακόμη και κατευθύνονται επίσης όπου είναι αναγκαίο. Για παράδειγμα σε επενδύσεις στις υποδομές, στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ούτω καθεξής. Το ισχύει και με την πρόταση για το RepowerEU που συμφωνήθηκε και το οποίο είναι πολύ καλή πρόταση».

«Αυτό που πρέπει να βρούμε είναι πώς θα στηρίξουμε όλες τις χώρες μαζί στο να κατέβουν οι τιμές όχι μόνο με επιδοτήσεις, αλλά στο να τις κατεβάσουμε στην παγκόσμια αγορά», επισήμανε ο Γερμανός καγκελάριος και συμπλήρωσε ότι πρέπει να υπάρξει συνεργασία «με άλλους καταναλωτές όπως η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία, με άλλους φίλους στους G7 που είναι προμηθευτές και πρέπει να συνεργαστούμε με άλλες χώρες που προμηθεύουν φυσικό αέριο για παράδειγμα, για να κατεβάσουμε τις τιμές».

«Τεράστιο βήμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση», χαρακτήρισε τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής για το ενεργειακό ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, μιλώντας σήμερα στην ΕΡΤ1 και στους δημοσιογράφους Κώστα Παπαχλιμίντζο και Χριστίνα Βίδου, από τις Βρυξέλλες όπου συνοδεύει τον πρωθυπουργό.

Όπως τόνισε ο κ. Βαρβιτσιώτης, το πρώτο σημαντικό βήμα είναι η κοινή αγορά φυσικού αερίου από την ΕΕ για την κάλυψη του 15% των δυνατοτήτων αποθήκευσης. Επιπλέον, υπογράμμισε ότι στο τραπέζι μπαίνουν για πρώτη φορά θέματα όπως οι τρόποι παρέμβασης στον μηχανισμό διαμόρφωσης των τιμών του φυσικού αερίου και η αποσύνδεση της τιμής του από αυτήν του ηλεκτρικού ρεύματος, ιδέες τις οποίες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε μόνος προτείνει ήδη από τον Μάρτιο και σήμερα γίνονται ευρωπαϊκή πολιτική.

«Μπορώ να σας πω ότι αισθάνομαι υπερήφανος ως μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας που για άλλη μια φορά η Ελλάδα προτείνει μέτρα στην ΕΕ, τα οποία τελικά καθίστανται ευρωπαϊκή πολιτική», είπε χαρακτηριστικά.

Ο αναπληρωτής υπουργός επισήμανε ότι με αυτές τις πολιτικές η Ευρώπη στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα στις αγορές ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί το χρηματιστηριακό «πάρτι» που γίνεται σε σχέση με τις τιμές του φυσικού αερίου, και προς τους προμηθευτές ενέργειας ότι η Ευρώπη τους αντιμετωπίζει ως σύνολο και όχι ως μεμονωμένες χώρες.

Σημείωσε ότι ήδη υπήρξε αποκλιμάκωση των τιμών από τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άρχισε να ενσωματώνει προτάσεις της Ελλάδας, ενώ εκτίμησε ότι αναμένεται περαιτέρω αποκλιμάκωση των τιμών μετά τις χθεσινές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.