Της Ανατολής Μαυρίδου

H οικονομική κρίση και ο κορονοϊός έφεραν και αύξηση της βίας με τις γυναίκες να είναι στις συντριπτικά περισσότερες περιπτώσεις τα θύματα  περιστατικών βίας και κακοποίησης, όπως τόνισε σε εκδήλωση η ιατροδικαστής η Δρ. Ιατροδικαστής, Προϊσταμένη Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Θεσσαλονίκης, Ελένη Ζαγγελίδου.

«Εκεί που βλέπουμε μεγάλες διαφορές είναι πριν και μετά από άσχημες οικονομικές συνθήκες. Από το 2008 και μετά είχαμε μια σταδιακή αύξηση η οποία ερχόταν και συνέδραμε εν γένει στην αύξηση της βίας η οποία την περίοδο του κορονοιού εντάθηκε ακόμα περισσότερο. Η ένταση της βίας ποικίλει κάθε φορά αλλά και οι απλές βλάβες, δηλαδή το γεγονός ότι πιάνει κάποιος από τον λαιμό κάποιον ή πιάνει τα χέρια και τον ακινητοποιεί δεν είναι αμελητέες. Δεν πρέπει να υπάρχει σε κανένα επίπεδο η βία» είπε στο makthes η κ. Ζαγγελίδου.

Από τα 10 περιστατικά που έρχονται στην υπηρεσία μας για να εξεταστούν μετά από πάσις φύσεως καταστάσεις βίας τα 7 είναι γυναίκες. Τα υπόλοιπα τρία μοιράζονται στα παιδιά, στους υπερήλικες και στους άντρες με ποσοστό της τάξεως για τους άντρες το 0,3% – 0,4%» τόνισε στην ομιλία της η κ Ζαγγελίδου στην εκδήλωση με θέμα «Σεξουαλική Βία» που διοργάνωσε η Κοσμητεία της Σχολής Επιστημών Υγείας Α,Π.Θ και η «Επιτροπή Ισότητας των Φύλων και Καταπολέμησης των Διακρίσεων» της Σ.Ε.Υ.

Η κ. Ζαγγελίδου μίλησε για την ιατροδικαστική διαχείριση περιπτώσεων σεξουαλικής βίας και επισήμανε πως είναι δύσκολο να αποδειχθεί η σεξουαλική κακοποίηση. Σύμφωνα με την επαγγελματική της εμπειρία υπογράμμισε πως η έμφυλη βία που είναι παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων επηρεάζει κυρίως τις γυναίκες. «Είναι δύσκολο να αποδειχτεί ιατρικά η σεξουαλική κακοποίηση όσο και αν θεωρούμε όλοι δεδομένο ότι θα αποδειχθεί. Η βία που βλέπουμε στην δουλεία μας είναι έμφυλη. Από τα 10 περιστατικά που έρχονται στην υπηρεσία μας για να εξεταστούν μετά από πάσις φύσεως καταστάσεις βίας τα 7 είναι γυναίκες. Τα υπόλοιπα τρία μοιράζονται στα παιδιά, στους υπερήλικες και στους άντρες με ποσοστό της τάξεως 0,3% – 0,4%»

Όπως είπε η κ. Ζαγγελίδου οι κατηγορίες της έμφυλης βίας είναι: η σεξουαλική βία, η φυσική βία, οι επιβλαβείς παραδοσιακές πρακτικές, η συναισθητική και ψυχολογική, η οικονομική βία. Στην συνέχεια της ομιλίας της παρουσίασε τον κύκλο της βίας όπου ο θύτης, αυτός που κακοποιεί αμέσως μετά την πράξη του θα νιώσει ενοχές, μετά θα ζητήσει συγνώμη, για ένα χρονικό διάστημα θα έχει μια πολύ φυσιολογική συμπεριφορά μέχρι κάποια στιγμή τελικά να αρχίσει να φαντασιώνεται πάλι το επόμενο επεισόδιο, να το οργανώσει και να το ξανακάνει.

«Η βία είναι κυρίως φυσική βία και οι περιπτώσεις σεξουαλικής βίας πάει μαζί με αυτή. Είναι πολύ δύσκολο να υπάρχει σεξουαλική βία, να υπάρχει βιασμός και να μην υπάρχει φυσική βία που είναι αυτή που φαίνεται, αυτή που βλέπουμε και ιατρικά είναι οι εκδορές, τα τραύματα τα εγκαύματα, είναι κακώσεις που έχουν να κάνουν με την κακοποίηση κ.α. Είναι όμως και μερικά σημάδια τα οποία δεν είναι οπτικά δεδομένα. Αυτά είναι κυρίως απομόνωση, ιατρικές καταστάσεις χρόνιες (πονοκέφαλοι, κατάθλιψη κ.α) και βέβαια περιπτώσεις που έχουν να κάνουν με συμπεριφορές, δηλαδή τις περισσότερες φορές ο θύτης περιορίζει το θύμα κοινωνικά» είπε η κ. Ζαγγελίδου και πρόσθεσε «είναι πολύ σύνθετο το φαινόμενο της σεξουαλικής κακοποίησης και δεν σταματάει μόνο στα εξωτερικά χαρακτηριστικά».

Ποια είναι τα στοιχεία που βλέπει ο δικαστής όταν δικάζει έναν βιασμό

Τον εξαναγκασμό κάποιου σε ακούσια συνουσία. Ο εξαναγκασμός αυτός να γίνεται με μια απειλή άμεσου κινδύνου ή με βία, όχι μόνο η φυσική δύναμη αλλά οποιαδήποτε άλλη πράξη που καταλήγει στην θραύση της αντίδρασης του θύματος.

«Τα δύο βασικά θέματα τα οποία εμείς καλούμαστε να διαλευκάνουμε είναι η βία και η συνουσία, αυτό πρέπει να καταγράψουμε όταν ένα θύμα προσέρχεται στην υπηρεσία μας, τις ενδείξεις βίας δηλαδή και για το αν υπήρχε συνουσία» είπε.

Πως γίνεται η ιατρική διερεύνηση από την ιατροδικαστική υπηρεσία

«Θα πρέπει το θύμα να καταγγείλει, να πάρει δηλαδή νομική χροιά η πράξη αυτή και από εκεί και μετά η αστυνομία διατάσει εμάς να εξετάσουμε το θύμα για να τα καταγράψουμε. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις που γίνεται αυτόματα και δεν χρειάζεται καταγγελία, όπως στα σοβαρά παραπτώματα» ανέφερε η κ. Ζαγγελίδου.

Αξίζει να σημειωθεί πως πρέπει να μην χαθεί πολύτιμος χρόνος από το συμβάν της κακοποίησης μέχρι την εξέταση από ιατροδικαστή. Για να υπάρχουν αξιόπιστα εργαστηριακά αποτελέσματα πρέπει η εξέταση να γίνει σε τρία με τέσσερα 24ωρα. «Είναι πολύ σημαντικό να ξέρουμε πως αυτό που έχει μεγάλη σημασία για να έχουμε αποτέλεσμα από όλα αυτά θα πρέπει η εξέταση η δική μας να είναι πού κοντά χρονικά στο συμβάν. Όσο περισσότερο απομακρύνεται η δική μας εξέταση από το συμβάν τόσο περισσότερα ευρήματα χάνουμε. Χάνονται ευρήματα σωματικά, χάνονται ευρήματα τοξικολογικά, χάνονται ευρήματα γενετικά.»

Διαδικασία εξέτασης του θύματος

Συναίνεση του θύματος και ιδίως τη στιγμή της λήψης του γενετικού υλικού το οποίο είναι πολύτιμο βιολογικό υλικό και λήψη ιστορικού, όχι μόνο ιατρικού αλλά ένα «αστυνομικό» ιστορικό που θα περιέχει τις πληροφορίες από το θύμα για το που έγινε, πως έγινε, αν ήταν ένας, αν χρησιμοποιήθηκε προφυλακτικό, αν χρησιμοποιήθηκαν φάρμακα, αλκοόλ. Ακολουθεί η εξέταση που έχει να κάνει με την καταγραφή, έπειτα η λήψη του βιολογικού υλικού που αποστέλλεται προς εξέταση και τέλος μια συμβουλευτική καθοδήγηση για την πιθανότητα εγκυμοσύνης του θύματος, για την προφυλακτική φαρμακευτική αγωγή έναντι σεξουαλικών μεταδιδόμενων νοσημάτων από την ιατροδικαστική υπηρεσία.

Τα ευρήματα και η όξυνση του φαινομένου της έμφυλης βίας

Στο 99,9% υπάρχουν σωματικές κακώσεις στις περιπτώσεις σεξουαλικής βίας. Αφορούν το λαιμό και το πρόσωπο, τον μαστό, τα γενετικά όργανα και το εσωτερικό των μηρών, δαγκώματα και ερωτικού τύπου μπλάβες, κακώσεις στο λαιμό και τα άκρα γιατί η μία είναι μια περιοχή ιδιαίτερα ευαίσθητη και επίσης τα άκρα για να κάμψουν την αντίσταση.