Τα επόμενα τέσσερα χρόνια, που θα διαρκέσει η κατασκευή του έργου, οι λωρίδες της περιφερειακής οδού θα μειωθούν από τρεις σε δύο ανά κατεύθυνση, με αποτέλεσμα να μειωθεί δραστικά η χωρητικότητά του και μεγάλο μέρος της κυκλοφορίας να διοχετευτεί στο οδικό δίκτυο του αστικού ιστού, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο το κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης. Οι οδηγοί πήραν μία πρόγευση του τι θα επακολουθήσει την περασμένη άνοιξη, όταν έγιναν κάποιες πρόδρομες εργασίες. Στο «παρά πέντε» της έναρξης των κυρίως εργασιών συστάθηκε μια ομάδα εργασίας για να προτείνει μέτρα που θα απαλύνουν τις επιπτώσεις από την κατασκευή του έργου.

Η κατάσταση θα καλυτερέψει… αφού πρώτα χειροτερέψει

Με βάση στοιχεία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών (ΥΠΟΜΕ) το 2010 η περιφερειακή οδός εξυπηρετούσε καθημερινά 150.000 οχήματα και στις δύο κατευθύνσεις, ενώ το 2020 (σε περίοδο που λόγω πανδημίας μειώθηκε η κυκλοφορία των οχημάτων) είχε φτάσει τα 120.000 οχήματα ημερησίως, και σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου το 2030 μπορεί και να φτάσει τα 220.000 οχήματα την ημέρα. Ο δρόμος είναι σχεδιασμένος για να εξυπηρετεί γύρω στα 5.000 αυτοκίνητα την ώρα ανά κατεύθυνση και με βάση αυτή την εκτίμηση του υπουργείου το 2030 θα έφτανε να εξυπηρετεί 7.500 αυτοκίνητα την ώρα ανά κατεύθυνση. Με την κατασκευή του FlyOver η δυναμικότητα του περιφερειακού θα αυξηθεί στα 10.000 οχήματα την ώρα.

Μέχρι όμως να αυξηθεί η «χωρητικότητα» του αυτοκινητόδρομου θα περάσουν τουλάχιστον τέσσερα χρόνια κατά τα οποία θα μειωθεί δραστικά, λόγω της κατασκευής του έργου. Μελετητές που έχουν γνώση των παραμέτρων του έργου εκτιμούν ότι η χωρητικότητα της περιφερειακής οδού θα μειωθεί κατά 35%- 40%. Ο Γιάννης Τόσκας, διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης (ΟΣΕΘ), ο οποίος είναι και συγκοινωνιολόγος, εκτιμά ότι η κυκλοφορία σε 24ωρη βάση «θα περιοριστεί από 100.000-120.000 οχήματα σήμερα, περίπου στο μισό, δηλαδή στα 50.000-60.000 οχήματα» σημειώνει στη «ΜτΚ». Επίσης υπολογίζει ότι θα μειωθούν οι ταχύτητες όσων οχημάτων συνεχίσουν να κυκλοφορούν από τα 80-100 χλμ. την ώρα στα 50-60χλμ. την ώρα. «Δεν είναι ότι μειώνουμε τη χωρητικότητα του δρόμου κατά ένα τρίτο άρα τόσο θα μειωθούν τα αυτοκίνητα. Φανταστείτε ότι ένα λεωφορείο σταματά στην περιφερειακή και δημιουργείται ουρά! Χρειάζεται να ποσοστικοποιηθούν οι επιπτώσεις, ανάλογα με το σημείο στο οποίο εκτελούνται τα έργα και να ληφθούν μέτρα για να μπορέσουν να διαχειριστούμε τη μείωση της χωρητικότητας, ανάλογα με την πρόοδο του έργου» λέει η αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Μεταφορών Γεωργία Αϋφαντοπούλου.

Το βάρος θα σηκώσει το οδικό δίκτυο της πόλης

Τι θα απογίνουν τα χιλιάδες οχήματα που δεν θα μπορεί πλέον να απορροφήσει η περιφερειακή οδός; Αυτό είναι ένα ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν στο «παρά πέντε» οι φορείς της πόλης. Η κοινοπραξία που κατασκευάζει το έργο συνέταξε μία μελέτη κυκλοφοριακών ρυθμίσεων που είναι υπό έγκριση από το υπουργείο, αλλά αυτή αφορά τις τροποποιήσεις της κυκλοφορίας πέριξ των εργοταξίων. Οι επιπτώσεις από την εκτροπή της κυκλοφορίας στο οδικό δίκτυο της πόλης δεν έχουν προσδιοριστεί. Για το σκοπό αυτό συγκροτήθηκε ένα συντονιστικό όργανο στο οποίο συμμετέχουν φορείς της πόλης και μια ομάδα εργασίας ειδικών, υπό τον συντονισμό του ΟΣΕΘ, για να προτείνουν κάποια μέτρα μέσα στο επόμενο δίμηνο. 

«Ένα ποσοστό των οχημάτων θα διοχετευτούν στον αστικό ιστό, κάποια άλλα θα ‘εξαφανιστούν’ από την κυκλοφορία, με την έννοια ότι κάποιοι θα βρουν άλλους τρόπους μετακίνησης. Το βάρος θα κληθεί να σηκώσει η αστική συγκοινωνία και βέβαια η τροχαία, βοηθώντας την κυκλοφορία και ελέγχοντας την στάθμευση. Ίσως χρειαστεί ενδεχομένως να εξαφανιστεί η στάθμευση από την Κ. Καραμανλή, ή να δημιουργήσουμε λεωφορειολωρίδες π.χ. στην οδό Λαγκαδά ή να φτιάξουμε γραμμές εξπρές εάν μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε δέκα λεωφορεία. Σε ένα μήνα από τώρα θα άρχισε αποκυσταλώνεται η κατάσταση» λέει ο κ. Τόσκας. Από την πλευρά της η κ Αϋφαντοπούλου εκτιμά ότι θα επιβαρυνθούν περισσότερο οι έξοδοι (και συνεπακόλουθα το οδικό δίκτυο) της Τούμπας, της Τριανδρίας και των Μετεώρων «Πρέπει να διαχειριστούμε τις επιπτώσεις, όχι μόνο με παρεμβάσεις στην υποδομή (ρύθμιση φαναριών, έλεγχος στάθμευσης για να απελευθερωθούν περισσότερες λωρίδες στο υπόλοιπο δίκτυο κ.ά.) αλλά και διαχείριση της ζήτησης, για να χρησιμοποιούν λιγότερο οι άνθρωποι το αυτοκίνητό τους. Αφού κάνουμε το σχέδιο θα πρέπει να έχουμε και έναν μηχανισμό παρακολούθησης».

Πρώτο βήμα η σωστή πληροφόρηση

Μεγάλο βάρος για να αποφευχθεί όσο γίνεται το κυκλοφοριακό αλαλούμ θα δοθεί στην πληροφόρηση του κοινού, ώστε να αποφεύγει την περιφερειακή οδό. Το ΙΜΕΤ έχει μοντέλα και εφαρμογές που συλλέγουν δεδομένα για την κυκλοφορία σε πραγματικό χρόνο, τα οποία θα αξιοποιηθούν από τον ΟΣΕΘ για τον σχεδιασμό των μέτρων. Η ανάδοχος κοινοπραξία είναι σε διαδικασία ανάπτυξης μίας σχετικής ιστοσελίδας και επίσης πρόκειται να εγκαταστήσει πινακίδες μεταβλητών μηνυμάτων στις εισόδους της περιφερειακής οδού.

Η έναρξη των έργων και η προσφυγή στο ΣτΕ

Θεωρητικά η κατασκευή του κυρίως έργου θα έπρεπε να είχε ήδη αρχίσει τον περασμένο Ιούνιο, αλλά το χρονοδιάγραμμα μετατέθηκε για τον προσεχή Οκτώβριο. Η κοινοπραξία που θα κατασκευάσει το FlyOver αναμένει από τον κύριο του έργου, δηλαδή το υπουργείο, την παραχώρηση των εργοταξιακών χώρων, για να πιάσουν τα συνεργία της δουλειά. Πηγές που έχουν γνώση της εξέλιξης του έργου, από πλευράς της αναδόχου κοινοπραξίας αναφέρουν στη «ΜτΚ» ότι όλες οι απαιτούμενες μελέτες γίνονται με βάση τους προβλεπόμενους συμβατικούς χρόνους.

Σημειωτέον ότι στις 4 Οκτωβρίου 2023 έχει προγραμματιστεί η εξέταση της αίτησης ακύρωσης που έχουν καταθέσει πολίτες στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) που δόθηκε το 2020. Σε πρώτη φάση η εξέταση της υπόθεσης δεν αναμένεται να επηρεάσει την έναρξη των εργασιών, κανείς όμως δεν μπορεί να προδικάσει την απόφαση του ΣτΕ, που θα εκδοθεί μεταγενέστερα.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 06.08.2023