Τα απογεύματα της Παρασκευής στο Chop-Chop Barbershop, το πιο δημοφιλές κουρείο της ρωσικής πρωτεύουσας πριν μερικούς μήνες περίμεναν ουρές αντρών για να περιποιηθούν την κόμη τους. Την περασμένη εβδομάδα, όμως, μόνο μία καρέκλα ήταν κατειλημμένη. 

«Συνήθως θα ήμασταν γεμάτοι τέτοια ώρα, αλλά περίπου οι μισοί πελάτες μας έχουν φύγει από τη χώρα», λέει στους New York Times, η Όλια, η υπεύθυνη του κομμωτηρίου. 

Πολλοί από τους πελάτες μαζί με τους μισούς κουρείς επίσης- έχουν εγκαταλείψει τη Ρωσία για να αποφύγουν την απόφαση του Βλαντιμίρ Πούτιν να επιστρατεύσει εκατοντάδες χιλιάδες άνδρες στον πόλεμό του εναντίον της Ουκρανίας.

Πολλοί άνδρες μένουν στο σπίτι από φόβο μήπως τους παραδοθεί το έγγραφο της επιστράτευσης. Καθώς η Όλια έφτασε στη δουλειά την περασμένη Παρασκευή είδε τις αρχές σε κάθε μία από τις τέσσερις εξόδους του σταθμού του μετρό, να ελέγχουν έγγραφα. Ο σύντροφός της, ο οποίος ήταν κουρέας στο κομμωτήριο, έχει επίσης τραπεί σε φυγή και ο χωρισμός είναι βαρύς. 

«Κάθε μέρα είναι δύσκολη», εξομολογείται εκείνη στην αμερικανική εφημερίδα και όπως και άλλες γυναίκες που αποτέλεσαν πηγές του ρεπορτάζ, δεν ήθελε να χρησιμοποιηθεί το επίθετό της, φοβούμενη τιμωρία. «Μου είναι δύσκολο να ξέρω τι να κάνω. Πάντα σχεδιάζαμε ως ζευγάρι».

Δεν είναι η μόνη. Ενώ υπάρχουν ακόμη πολλοί άνδρες σε μια πόλη 12 εκατομμυρίων κατοίκων, σε όλη την πρωτεύουσα η παρουσία τους έχει μειωθεί αισθητά -σε εστιατόρια, καφέ, στην κοινότητα των hipster και σε κοινωνικές συγκεντρώσεις όπως δείπνα και πάρτι. 

Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τη διανόηση της πόλης, η οποία συχνά έχει διαθέσιμο εισόδημα και διαβατήρια για ταξίδια στο εξωτερικό.

Αρκετοί άντρες έφυγαν όταν ξέσπασε ο πόλεμος, αηδιασμένοι από την απόφαση του Πούτιν. Άλλοι που αντιτίθενται στο Κρεμλίνο ανοιχτά τράπηκαν σε φυγή επειδή φοβούνταν τη φυλάκιση ή την καταπίεση. 

Αλλά η πλειοψηφία των ανδρών που έφυγαν τις τελευταίες εβδομάδες είτε κλήθηκαν να υπηρετήσουν στο στρατό, είτε ήθελαν να αποφύγουν το στρατό είτε ανησυχούσαν ότι η Ρωσία μπορεί να κλείσει τα σύνορα εάν ο κ. Πούτιν κήρυξε στρατιωτικό νόμο. 

Κανείς δεν ξέρει ακριβώς πόσοι άνδρες έχουν αναχωρήσει από τότε που ο Πούτιν ανακοίνωσε αυτό που ονόμασε «μερική κινητοποίησή του». Αλλά εκατοντάδες χιλιάδες άνδρες έχουν φύγει. Ο Πούτιν δήλωσε την περασμένη εβδομάδα πως έστειλε στο μέτωπο περίπου 200.000 επίστρατους. Άλλοι τόσοι τουλάχιστον το έσκασαν για το γειτονικό Καζακστάν, στο οποίο οι Ρώσοι μπορούν να εισέλθουν χωρίς διαβατήριο. Δεκάδες χιλιάδες άλλοι έχουν καταφύγει στη Γεωργία, την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, το Ισραήλ, την Αργεντινή και τη Δυτική Ευρώπη.

«Νιώθω σαν να είμαστε μια χώρα γυναικών τώρα», είπε στους Τάιμς της Νέας Υόρκης η Στανισλάβα, μία 33χρονη φωτογράφος που σε ένα πάρτι γενεθλίων που πήγε πρόσφατα ήταν μόνο γυναίκες. «Έψαχνα για άντρες φίλους για να με βοηθήσουν να μετακινήσω κάποια έπιπλα και συνειδητοποίησα ότι σχεδόν όλοι είχαν φύγει».

Πολλές παντρεμένες γυναίκες παραμένουν στη Μόσχα, παρότι οι σύζυγοί τους είτε έγιναν πρόσφυγες είτε κατατάχθηκαν στο στρατό. «Οι φίλες μου και εγώ συναντιόμαστε για κρασί, μιλάμε και υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλον, για να νιώσουμε ότι δεν είμαστε μόνοι», είπε η Λίζα, της οποίας ο σύζυγος, δικηγόρος μιας μεγάλης πολυεθνικής εταιρείας, έλαβε προ-ειδοποίηση αρκετές ημέρες πριν ο Πούτιν ανακοινώσει την επιστράτευση. 

Παράτησε τη δουλειά του και διέφυγε σε μια χώρα της Δυτικής Ευρώπης, αλλά η Λίζα, 43 ετών, έμεινε πίσω επειδή η κόρη τους πηγαίνει σχολείο και όλοι οι παππούδες της είναι στη Ρωσία. Οι γυναίκες των οποίων οι σύζυγοι επιλέχθηκαν ως επίστρατοι υποφέρουν επίσης από μοναξιά, αλλά αυτό επισκιάζεται από τον φόβο ότι ο σύζυγός τους μπορεί να μην επιζήσει...

«Αυτοί οι άντρες είναι σαν παιχνίδια στα χέρια των παιδιών», είπε η 27χρονη Εκατερίνα, την ώρα που ο 25χρονος σύζυγός της, Βλαντιμίρ μάζευε τα πράγματά του στο διπλανό δωμάτιο για να φύγει για ένα στρατόπεδο εκπαίδευσης έξω από τη Μόσχα. «Είναι απλώς τροφή για τα κανόνια», λέει, δείχνοντας πως και οι ίδιοι οι Ρώσοι υποφέρουν από την τυραννία του "τσάρου".