O πόλεμος στην Ουκρανία που έχει μπει στο δεύτερο ημερολογιακό του έτος έχει αλλάξει τα πάντα για τους ανθρώπους που τον ζουν από κοντά. 

Και όχι μόνο τα προφανή. Και φυσικά όχι μόνο για τον αμυνόμενο, τους Ουκρανούς δηλαδή, αλλά και για τους Ρώσους που υφίστανται πολλά από τις αποφάσεις ενός πανίσχυρου «τσάρου» που ενώ στα χαρτιά έχει τη δημοκρατική και λαϊκή νομιμοποίηση, στην πράξη είναι ένας ακόμη θιασώτης του «αποφασίζομεν και διατάσσομεν».

Εκτός από την επιστράτευση που ανάγκασε χιλιάδες νέους και δη μορφωμένους Ρώσους να φύγουν όπως όπως και με κάθε μέσο (νόμιμο ή παράνομο) σε γειτονικές χώρες αλλά και την Τουρκία, οι εγκυμονούσες σε κάθε γωνιά της Ρωσίας δεν αγωνιούν τόσο για την ίδια τη γέννα, αλλά για την τύχη των παιδιών που θα φέρουν στον κόσμο. 

Και πολλές από αυτές φροντίζουν να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο μέλλον στα παιδιά τους, γεννώντας τα εκτός της «μαμάς Ρωσίας». 

Στο Μπουένος Άιρες, αδερφές μου...

Περιμένοντας στην ουρά του μαιευτηρίου του νοσοκομείου Sanatorio Finochietto στο πολυσύχναστο Μπουένος Άιρες, η Polina Cherepovitskaya άκουσε ξαφνικά τον γνωστό ήχο της ρωσικής γλώσσας. «Ήταν τρελό, υπήρχαν τουλάχιστον οκτώ έγκυες Ρωσίδες που περίμεναν μπροστά μου», είπε σε μια τηλεφωνική συνέντευξη στον βρετανικό «Guardian» η Μοσχοβίτισσα σχεδιάστρια κοσμημάτων με έδρα τη Μόσχα. 

Η Cherepovitskaya, η οποία γέννησε νωρίτερα αυτό το μήνα, είναι μία από τις εκατοντάδες Ρωσίδες που ταξίδεψαν φέτος στην πρωτεύουσα της Αργεντινής για να γεννήσουν. 

Από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, η χώρα της Νότιας Αμερικής γνώρισε έκρηξη στον ρωσικό τουρισμό γεννήσεων –την πρακτική του ταξιδιού σε άλλη χώρα με σκοπό τη γέννηση και την απόκτηση υπηκοότητας για το παιδί.

Αν και η έννοια του τουρισμού γεννήσεων δεν είναι καινούργια, η απομόνωση της Μόσχας από τη Δύση ως αποτέλεσμα της εισβολής της στην Ουκρανία, έχει κάνει την Αργεντινή, όπου οι Ρώσοι δεν αντιμετωπίζουν απαιτήσεις βίζας, τον απόλυτο προορισμό για οικογένειες που θέλουν να δώσουν στα παιδιά τους τα προνόμια της δεύτερης υπηκοότητας. 

Η επιστράτευση χιλιάδων εφέδρων από τον Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να έχει προσθέσει στην τάση αυτή. Ο Georgy Polin, επικεφαλής του προξενικού τμήματος της Ρωσικής Πρεσβείας στην Αργεντινή, εκτίμησε ότι μεταξύ 2.000 και 2.500 Ρώσοι μετακόμισαν στην Αργεντινή φέτος, ανάμεσα στους οποίους πολλές γυναίκες που σχεδίαζαν να γεννήσουν στη χώρα. 

«Την επόμενη χρονιά, αυτός ο αριθμός μπορεί να αυξηθεί σε 10.000», είπε ο Polin. 

«Έμαθα ότι ήμουν έγκυος λίγο μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία», θυμάται η Cherepovitskaya. «Καθώς είδαμε ότι τα σύνορα άρχισαν να κλείνουν γρήγορα γύρω μας, ξέραμε ότι έπρεπε να βρούμε ένα μέρος στο οποίο θα μπορούσαμε εύκολα να ταξιδέψουμε. Ένα αργεντίνικο διαβατήριο θα ανοίξει πολλές πόρτες στο παιδί μου». 

Η Cherepovitskaya και ο σύζυγός της, που έφυγαν και οι δύο από τη Ρωσία λίγο μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, σχεδιάζουν τώρα να μείνουν στο Μπουένος Άιρες και να υποβάλουν αίτηση για την υπηκοότητα για τους εαυτούς τους, μία διαδικασία που απλοποιείται επειδή είναι τώρα γονείς μιας Αργεντίνας κόρης. 

«Το Μπουένος Άιρες έχει ζήτηση αυτή τη στιγμή. Είναι ο μόνος προορισμός με τον οποίο συνεργαζόμαστε αυτή τη στιγμή», δήλωσε η Εύα Πεκούροβα, η οποία διευθύνει ένα πρακτορείο που κανονίζει ταξιδιωτικά έγγραφα, διαμονή και νοσοκομειακή παραμονή για εγκύους Ρώσους που γεννούν στο εξωτερικό. 

Οι Ρώσοι δεν χρειάζονται βίζα για να επισκεφθούν την Αργεντινή και η Pekurova είπε ότι η παράταση της τυπικής διαμονής 90 ημερών που εκδίδεται από τη χώρα καθώς και η αίτηση για άδεια παραμονής ήταν επίσης αρκετά απλή. 

Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα ενός αργεντίνικου διαβατηρίου, είπε η Pekurova, ήταν ότι οι πολίτες της μπορούσαν να πραγματοποιήσουν βραχυπρόθεσμα ταξίδια σε 171 χώρες χωρίς βίζα, συμπεριλαμβανομένων της ΕΕ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιαπωνίας, ενώ η απόκτηση μακροπρόθεσμης βίζας για τις ΗΠΑ «δεν ήταν πολύ δύσκολη». 

Ακόμη και πριν από τον πόλεμο, οι Ρώσοι μπορούσαν να μεταβούν χωρίς βίζα μόνο σε περίπου 80 χώρες. 

Και αφότου ο Πούτιν έστειλε τα στρατεύματά του στην Ουκρανία, πολλές ευρωπαϊκές χώρες κατέστησαν πρακτικά αδύνατη την επίσκεψη των Ρώσων, ενώ ουρές αναμονής για βίζα έχουν σχηματιστεί επί μήνες σε υποστελεχωμένα δυτικά προξενεία στη Μόσχα. 

Όπως πολλές άλλες εταιρείες του κλάδου, η συγκεκριμένη εταιρεία προσέφερε στο παρελθόν παρόμοιες εκδρομές στο Μαϊάμι της Φλόριντα -κάποτε hotspot για τον τουρισμό γεννήσεων. 

Αλλά το επιχειρηματικό της μοντέλο παραπαίει απ' όταν χτύπησε ο Covid-19 και οι ΗΠΑ έκλεισαν τα σύνορά τους στους Ρώσους. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει περιπλέξει ακόμη περισσότερο τα ρωσικά ταξίδια στις ΗΠΑ. 

«Πριν από την πανδημία, το Μαϊάμι ήταν το μέρος για να πάτε», είπε η Pekurova. «Αλλά τώρα είναι η Αργεντινή». 

Η ίδια η Pekurova γέννησε νωρίτερα φέτος στο Μπουένος Άιρες και η «θετική» εμπειρία της ενίσχυσε περαιτέρω την επιθυμία της να προσφέρει ταξίδια στη χώρα. «Όλοι αναζητούν επιλογές για την τρέχουσα κατάσταση στη Ρωσία. Χορηγώντας στο παιδί μου αργεντίνικο διαβατήριο, του δίνω ελευθερία». 

Εκτός από τα προνόμια ενός αργεντίνικου διαβατηρίου, οι Ρώσοι πελάτες επέλεξαν το Μπουένος Άιρες για την υψηλή ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης, ιδιωτικής και δημόσιας. Οι αλλοδαποί γονείς ενός μωρού που γεννήθηκε στην Αργεντινή έχουν επίσης μια σχετικά εύκολη διαδρομή για την αργεντίνικη υπηκοότητα, η οποία μπορεί να διευθετηθεί σε λιγότερο από δύο χρόνια. 

Οι Ρωσίδες που μετακομίζουν στην Αργεντινή για να γεννήσουν τώρα πληρώνουν από 1.000 έως 8.000 βρετανικές λίρες σε μεσίτες όπως η Pekurova, οι οποίοι προσφέρουν υπηρεσίες που κυμαίνονται από μεταφραστές και βοήθεια με τη γραφειοκρατία μέχρι την οργάνωση φωτογραφιών με το νεογέννητο μωρό. 

Ωστόσο, τα στοιχεία για το πόσες Ρωσίδες ταξιδεύουν στην Αργεντινή ειδικά για να γεννήσουν είναι δύσκολο να βρεθούν. 

Ο Kirill Makoveev, ιδρυτής του πρακτορείου Baby.RuArgentina, είπε ότι η εταιρεία του και μόνο βοήθησε περισσότερες από 100 Ρωσίδες και τους συντρόφους τους τον περασμένο χρόνο. 

Ο Makoveev μετακόμισε στην Αργεντινή το 2014, δουλεύοντας πρώτα ως ταξιδιωτικός οδηγός, αλλά είπε ότι γρήγορα είδε τις δυνατότητες που είχε η χώρα ως τουριστικός προορισμός γεννήσεων, ιδρύοντας το πρακτορείο του το 2018. 

«Αυτή τη στιγμή έχουμε κρατήσεις μέχρι τον Μάιο του 2023. Υπάρχει επίσης λίστα αναμονής», είπε ο Makoveev, προσθέτοντας ότι περισσότερες από «δώδεκα έγκυες Ρωσίδες» προσγειώνονταν στην πρωτεύουσα κάθε μέρα. 

«Από την έναρξη του πολέμου, η ζήτηση έχει αυξηθεί. Έχει φτάσει σε ένα σημείο όπου τα νοσοκομεία έχουν διαφημίσεις στα ρωσικά». Η Cherepovitskaya δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα ότι σχεδόν όλοι οι ρωσόφωνοι μεταφραστές, οι οποίοι πρέπει να είναι παρόντες κατά τη διαδικασία απόκτησης υπηκοότητας του παιδιού, είναι κλεισμένοι εβδομάδες πριν μία γέννα, ενώ οι διαθέσιμοι χρεώνουν... τρελά λεφτά. 

Σε μια ομάδα που ονομάζεται Giving Birth στην Αργεντινή, στη ρωσική εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων Telegram, περισσότερα από 3.000 μέλη, κυρίως μελλοντικές μαμάδες, ανταλλάσσουν συμβουλές για τα καλύτερα μαιευτήρια στο Μπουένος Άιρες ή πού να βρει μία οικογένεια βρεφικό γάλα. 

Ο Makoveev παρατήρησε ότι αφότου ο Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε τη μερική επιστράτευση τον Σεπτέμβριο, η οποία οδήγησε σε μια άνευ προηγουμένου έξοδο από τη χώρα, πολλοί Ρώσοι επέλεγαν τώρα να μείνουν μόνιμα στην Αργεντινή. «Για πολλούς, η Αργεντινή δεν είναι πλέον απλώς ένα μέρος για να γεννήσουν», δήλωσε. 

Η ιστορία 

«Βλέπουμε ότι οι άνθρωποι θέλουν να χτίσουν μια ζωή εδώ και να μην επιστρέψουν πίσω». 

Η Αργεντινή έχει μια μακρά ιστορία υποδοχής Ρώσων μεταναστών: Στα τέλη του 19ου αιώνα, πολλοί Ρώσοι Εβραίοι, φεύγοντας από τη φτώχεια και τα πογκρόμ, διέσχισαν τον Ατλαντικό, ενώ ένα μικρότερο κύμα Ρώσων έφτασε μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991. 

«Ακούω όλο και περισσότερη ρωσική γλώσσα στους δρόμους από τον Μάρτιο, είναι πολύ αισθητή», είπε ο Maxim Mironov, αναπληρωτής καθηγητής οικονομικών στο IE Business School στη Μαδρίτη, ο οποίος ζει στο Μπουένος Άιρες από το 2005. 

Ο Mironov είπε ότι η χώρα της Λατινικής Αμερικής προσελκύει όχι μόνο γυναίκες που θέλουν να γεννήσουν, αλλά και πολλούς νέους που ασχολούνται με την τεχνολογία και είχαν εγκαταλείψει τη χώρα ως απάντηση στον πόλεμο και το επιδεινούμενο επιχειρηματικό κλίμα στη Ρωσία. 

Η Αργεντινή ήταν πιο «ανεκτική» στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία από ό,τι η Ευρώπη και οι ΗΠΑ. 

Όπως και η υπόλοιπη Λατινική Αμερική, η χώρα επέλεξε να μην επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία και αμφισβήτησε την αποτελεσματικότητά τους. 

Μεταξύ των τελευταίων μεταναστών που εγκαταστάθηκαν στην Αργεντινή είναι η Viktoriya Obvintseva, η οποία μετακόμισε στο Μπουένος Άιρες νωρίτερα φέτος από τη Μόσχα, γεννώντας τον Οκτώβριο. 

«Η απόφασή μας να δώσουμε στο παιδί μας ένα αργεντίνικο διαβατήριο δεν αφορά τόσο το ταξίδι ή τις βίζες, αλλά το γενικό μέλλον που οραματιζόμαστε για το παιδί μας», είπε η Obvintseva. 

«Σημαντικά πράγματα όπως η πρόσβαση σε ποιοτική δυτική εκπαίδευση θα είναι πολύ πιο δύσκολα τώρα που ζεις στη Ρωσία. Και όσο υπάρχει επιστράτευση, ο σύζυγός μου πιθανότατα δεν θα επιστρέψει στη Ρωσία». 

Η Obvintseva και ο σύζυγός της, προγραμματιστής λογισμικού, σχεδιάζουν τώρα να μείνουν στο Μπουένος Άιρες και να υποβάλουν αίτηση για την υπηκοότητα. «Αγαπάμε πραγματικά αυτή την πόλη», είπε.