Δύο, κατ' αρχήν, θετικές ειδήσεις έχουμε τις τελευταίες ημέρες όσον αφορά τις δημόσιες συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης. Χθες υπογράφηκε η σύμβαση για την προμήθειας 250 νέων ηλεκτρικών λεωφορείων, εκ των οποίων τα 110 θα έρθουν στην Θεσσαλονίκη. Η άφιξή τους στον Πειραιά αναμένεται γύρω στον Φεβρουάριο του 2024 και η κυκλοφορία τους περίπου δύο μήνες αργότερα. Όπως έχουμε γράψει και προ ημερών, πρόκειται για 12μετρα οχήματα με αυτονομία κίνησης 180 χιλιόμετρα.

Σήμερα, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, υπογράφεται η σύμβαση για την ανάθεση του έργου της συντήρησης και λειτουργίας του μετρό για τα πρώτα έντεκα χρόνια, από την «Ελληνικό Μετρό ΑΕ» στην ιταλογαλλική κοινοπραξία «THEMA». Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν οι ανωτέρω εξελίξεις, αρκούν από μόνες τους για να βελτιώσουν, και σε ποιο βαθμό, τις δημόσιες συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης. Ας τα δούμε ένα προς ένα.

Η προσθήκη 110 νέων ηλεκτρικών λεωφορείων θα μπορούσε, υπό προϋποθέσεις, να βελτιώσει τις οδικές αστικές συγκοινωνίες. Αυτό όμως, προϋποθέτει ότι θα υπάρχουν οδηγοί για να τα βγάλουν στους δρόμους. Διότι, και σήμερα, ο ΟΑΣΘ έχει λεωφορεία, έστω μισθωμένα, όμως καθημερινά, γύρω στα ογδόντα με ενενήντα οχήματα παραμένουν άπραγα στα αμαξοστάσια ελλείψει οδηγών. Είναι όσα ακριβώς λείπουν καθημερινά από τους δρόμους της Θεσσαλονίκης. Άρα, χωρίς να λυθεί το μείζον αυτό πρόβλημα, η προσθήκη νέων λεωφορείων, θα βελτιώσει μεν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και θα προσφέρει ποιοτικότερες συνθήκες μετακίνησης, αλλά δεν θα λύσει το πρόβλημα της έλλειψης οδηγών το οποίο η κυβέρνηση έπρεπε να το έχει λύσει εδώ και περίπου δύο χρόνια. Διότι σήμερα συμβαίνει το εξής παράδοξο: το κράτος πληρώνει καθημερινά στον εκμισθωτή μερικές χιλιάδες ευρώ για τα μισθωμένα οχήματα, χωρίς ωστόσο, να μπορεί να τα αξιοποιήσει στο σύνολό τους.

Η σημερινή υπογραφή της σύμβασης για τη λειτουργία και συντήρηση του μετρό είναι ασφαλώς ένα ορόσημο για το πολύπαθο έργο. Σηματοδοτεί την αφετηρία της τελικής ευθείας, το ακριβές μήκος της οποίας δεν είναι ακόμη γνωστό. Εκτιμάται ότι η εμπορική λειτουργία του θα ξεκινήσει σε περίπου έναν χρόνο, μόλις ολοκληρωθούν τα δοκιμαστικά δρομολόγια. Η συζήτηση που έχει αναπτυχθεί γύρω από αυτό το μέσο, τα τελευταία σχεδόν είκοσι χρόνια, σε συνδυασμό με την αγωνιώδη προσμονή για την έναρξη λειτουργίας του, έχουν δημιουργήσει την εντύπωση ότι το μετρό θα λύσει το συγκοινωνιακό πρόβλημα της πόλης. Η πραγματικότητα όμως, είναι διαφορετική. Το μετρό θα λύσει το πρόβλημα της καθημερινής μετακίνησης μόνον για όσους/σες κατοικούν και εργάζονται κατά μήκος της γραμμής. Το ακριβές ποσοστό των καθημερινών μετακινήσεων εκτιμάται ότι θα είναι οριακά διψήφιο. Θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο εάν στο μεταξύ, είχαν προχωρήσει και τα υπόλοιπα συνοδά έργα: τα πάρκινγκ στους τερματικούς σταθμούς σε Νέα Ελβετία, Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό και Σχολή Δικαστών· η εκπόνηση του νέου συγκοινωνιακού χάρτη ώστε οι νέες λεωφορειακές γραμμές να λειτουργήσουν τροφοδοτικά προς το μετρό· το ενιαίο ηλεκτρονικό εισιτήριο που θα βοηθήσει τη συνδυαστική μετακίνηση και το οποίο ακόμη αγνοείται κ.ο.κ.

Στο μεταξύ άγνωστο παραμένει ακόμη τι σκοπεύει να κάνει η κυβέρνηση με τον ΟΑΣΘ. Εάν και πότε θα ολοκληρώσει επιτέλους τη διαδικασία της εκκαθάρισης του Οργανισμού η οποία σέρνεται εδώ και τέσσερα χρόνια, αλλά και τι σκοπεύει να κάνει στη συνέχεια. Εάν θα τον διατηρήσει υπό δημόσιο έλεγχο ή θα τον ιδιωτικοποιήσει, εν μέρει ή εν συνόλω.

Το τελευταίο αυτό, συνδέεται και με τον διεθνή διαγωνισμό με αντικείμενο την εκχώρηση περίπου σαράντα λεωφορειακών γραμμών, εκτός πολεοδομικού συγκροτήματος, σε ιδιώτη. Πρόκειται, πάνω κάτω, για τις γραμμές που σήμερα εκτελούνται από τα ΚΤΕΛ. Μόλις προ ημερών ανακοινώθηκε από τον Οργανισμό Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης ότι ξεκίνησε η προετοιμασία για τη διενέργεια του διαγωνισμού ο οποίος, όμως δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί ως το τέλος του χρόνου οπότε λήγει η σημερινή σύμβαση παραχώρησης. Άρα πάμε σε νέες παρατάσεις.

Συμπερασματικά, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, έχει πολλή δουλειά να κάνει στη Θεσσαλονίκη. Ελπίζω να έχει διαφορετική προσέγγιση και κυρίως, διαφορετικούς ρυθμούς στη λήψη και υλοποίηση των αποφάσεων, από αυτούς που είδαμε τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια.