Μια διαφορετική performance έλαβε χώρα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης την Τετάρτη και την Πέμπτη 9 και 10 Οκτωβρίου. Πρόκειται για την τοποειδική παράσταση «As shadow as a dream» της σκηνοθέτιδας και χορογράφου Αποστολίας Παπαδαμάκη σε κείμενο Πάνου Γκιόκα η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στους χώρους του μουσείου.

Για 45 λεπτά, το κοινό παρακολούθησε σε μυσταγωγικό κλίμα έναν θίασο 20 εθελοντριών, με πρωταγωνίστρια την ηθοποιό - performer Αλίκη Dourmazer να διαχέονται και να κινούνται στους χώρους του μουσείου, να συνδιαλέγονται με τα εκθέματα και το κοινό και εντέλει να πουν την ιστορία της Βασίλισσας Θεσσαλονίκης, που, για το κείμενο, είναι η ιστορία όλων των γυναικών.

Η παράσταση αναμένεται να ανέβει ξανά την επόμενη άνοιξη.

Η Αναστασία Γκαδόλου , διευθύντρια του ΑΜΘ τόνισε στο makthes.gr πως όταν ανέλαβε το μουσείο ήθελε εξ αρχής να κάνει κάτι για τη βασίλισσα Θεσσαλονίκη. «Ξέρουμε την ιστορία της από τις πηγές αλλά δεν έχουμε στοιχεία αρχαιολογικά για αυτήν, ο τρόπος που σκέφτηκα να τη φέρω στη ζωή και να μάθει ο κόσμος την ιστορία της ήταν μέσω των σύγχρονων παραστατικών τεχνών: του χορού, του λόγου και της μουσικής. Η Αποστολία Παπαδαμάκη εδώ και χρόνια ασχολείται με την δημιουργία τοποειδικών παραστάσεων στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία μέσω μιας μεθόδου που έχει ίδια αναπτύξει και λέγεται Anamnesis. Την γνωρίζαμε πολύ καλά από το πρόγραμμα ‘Όλη Ελλάδα ένας πολιτισμός’ και το μουσείο την έκρινε την κατάλληλη ώστε να της αναθέσει να φέρει στο σήμερα, μέσω των σύγχρονων παραστατικών τεχνών, τη ζωή της βασίλισσας Θεσσαλονίκης. Η παράσταση θα γίνεται στο μουσείο τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο. Το σημαντικό είναι ότι διαδραματίζεται μέσα στις αίθουσες του αρχαιολογικού μουσείου και δίπλα στα αρχαιολογικά αντικείμενα που σχετίζονται με τη ζωή της βασίλισσας Θεσσαλονίκης με τον ένα ή τον άλλο τρόπο» υπογράμμισε.

Η σκηνοθέτιδα, Αποστολία Παπαδαμάκη είπε στο makthes.gr: «Η παράσταση αυτή είναι τοποειδική, δηλαδή μπορεί να παρουσιαστεί μόνο στο συγκεκριμένο μουσείο. Συνδυάζει ένα ποιητικό, αρχετυπικό χοροθέατρο μαζί με μια πολύ σύγχρονη οπτική της performance. Το έργο καλεί τον κόσμο να ακολουθήσει την παράσταση, να συμμετέχει και να βιώσει με όλο του το σώμα και με όλες τις αισθήσεις μία ατμόσφαιρα τρομερά μυσταγωγική όπως είναι η ατμόσφαιρα μέσα στο μουσείο γιατί οι σκηνές παίζονται σε διάφορα σημεία. Θέλω να τονίσω επίσης ότι είναι εκπληκτικές οι είκοσι, εθελόντριες, γυναίκες που συμμετέχουν στην παράσταση και έχουν ηλικίες από 20 έως 57 χρονών από την πόλη της Θεσσαλονίκης. Η πρωταγωνίστρια Αλίκη Dourmazer που ενσαρκώνει μες στον ρόλο της βασίλισσας της Θεσσαλονίκης. Από εκεί και πέρα αυτά που ακούσαμε από τις γενικές πρόβες είναι κάποια εξαιρετικά σχόλια, δηλαδή ότι ποτέ δεν έχουμε δει έτσι ένα μουσείο, ότι είναι ένα κύμα αισθήσεων που μας παρασέρνει και είναι μια πάρα πολύ ολιστική τέχνη και πολλά άλλα. Και ευχαριστούμε» είπε χαρακτηρστικά.

Ο Πάνος Γκιόκας είπε στο makthes.gr πως την αρχαιολογική τεκμηρίωση του κειμένου την έκανε ολόκληρη ομάδα. «Το θεατρικό έργο για τη Βασίλισσα Θεσσαλονίκη δημιουργήθηκε με στόχο να αποτελέσει πολύτιμη παρακαταθήκη τόσο για το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης όσο και για την πόλη. Η αρχαιολογική τεκμηρίωση του κειμένου έγινε με τη συμβολή του επιστημονικού προσωπικού του Μουσείου, ενώ τα πρόσωπα και τα γεγονότα βασίζονται σε αξιόπιστες βιβλιογραφικές πηγές. Παρόλο που ανήκουν σε μια μακρινή ιστορική πραγματικότητα, ζωντανεύουν ξανά, συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν, αναδεικνύοντας τη διαχρονική φύση της πατριαρχίας. 

Το έργο επιχειρεί να προσφέρει μια νέα θεώρηση του παρελθόντος, μέσα από τη ματιά του σύγχρονου θεατή. Η παράσταση συνδέεται άμεσα με το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και τα αντικείμενα της συλλογής του, γι’ αυτό χαρακτηρίζεται ως τοποειδική. Το θεατρικό έργο χρησιμοποιεί όχι μόνο αρχαιολογικές και ιστορικές πηγές, αλλά και λαογραφικές αναφορές για το πρόσωπο της Βασίλισσας Θεσσαλονίκης. Με απώτερο σκοπό να φέρει την ιστορία στο σήμερα, ο συγγραφέας εμπνεύστηκε όχι μόνο από αρχαιολογικές, ιστορικές και λαογραφικές αναφορές αλλά και από σύγχρονους εκπροσώπους του πνεύματος της πόλης όπως ο ποιητής Ντίνος Χριστιανόπουλος, η ερμηνεία του οποίου για την μεταμόρφωση της Θεσσαλονίκης σε γοργόνα δημιουργεί ένα ανατρεπτικό τέλος για την ιστορία της Βασίλισσας Θεσσαλονίκης. Μέσα από αυτή την ολιστική προσέγγιση, το έργο δείχνει πώς οι τέχνες και η ιστορία μπορούν να συνδυαστούν για να δημιουργηθούν καλλιτεχνικά έργα που αγγίζουν το ευρύ κοινό και τις ανάγκες του σήμερα. Η γνώση της ιστορίας είναι καθοριστικής σημασίας για τον σύγχρονο άνθρωπο, καθώς η βαθύτερη κατανόηση του παρελθόντος οδηγεί τόσο στην τόνωση της τοπικής υπερηφάνειας, όσο και στην πολιτιστική ανάπτυξη. Οι συλλογικές δράσεις και τα κοινά αφηγήματα είναι καθοριστικά στοιχεία της κοινωνικής εξέλιξης. Ο ρόλος της τέχνης, εν προκειμένω, είναι να μας φέρνει πιο κοντά και να ενώσει μέσω κοινών αφηγήσεων, προβληματισμών και εμπειριών. Ο σκοπός των τοποειδικών παραστάσεων, όπως του “As a Shadow, As a Dream”, είναι ακριβώς αυτός: να μεταμορφώσουν τους αρχαιολογικούς και πολιτιστικούς χώρους σε σύγχρονα πεδία διαλόγου και αλληλεπίδρασης, προσφέροντας νέους τρόπους επικοινωνίας και ουσιαστικής μεταφοράς της πολιτιστικής κληρονομιάς μέσα από τις παραστατικές τέχνες.

 Ο απώτερος στόχος αυτής της παράστασης είναι να δημιουργήσει και να προσφέρει ένα νέο αφήγημα γύρω από τη Βασίλισσα Θεσσαλονίκη, το ιστορικό πρόσωπο που έδωσε το όνομά του στην πόλη. Μέσα από την ανασύνθεση των αφηγήσεων του παρελθόντος, η παράσταση επιδιώκει να αναδείξει την ιστορία ως καθοριστικό παράγοντα για τη διαμόρφωση της συνείδησης του παρόντος, ενώ παράλληλα λειτουργεί ως οδηγός για το μέλλον. Το ζητούμενο είναι να αναγνωριστεί η ιστορία ως μια ζωντανή, διαρκώς επαναλαμβανόμενη πορεία που συνεχίζει να επηρεάζει την ανθρώπινη εμπειρία. Παραστάσεις σαν τη συγκεκριμένη, μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στον εμπλουτισμό των πολιτιστικών και τουριστικών προϊόντων των μουσείων, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύουν την τέχνη ως όχημα κοινωνικής αλλαγής και ευαισθητοποίησης».