22/10/2024 07:00
Το οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων της Θεσσαλονίκης μεγαλώνει, εξελίσσεται ωριμάζει και στοχεύει στην κορυφή.
To success story που εκτυλίσσεται εδώ και πέντε χρόνια βάζει για τα καλά τη Θεσσαλονίκη στον επενδυτικό χάρτη, την στιγμή που εγχώρια και ξένα κεφάλαια, ολοένα και περισσότερο, στρέφουν το βλέμμα στην πόλη, αναζητώντας κάθε διαθέσιμη ευκαιρία σε πολλά υποσχόμενες νεοφυείς επιχειρήσεις οι οποίες διεκδικούν πρωταγωνιστική θέση στο εγχώριο και όχι μόνο επιχειρηματικό γίγνεσθαι.
Βέβαια η Θεσσαλονίκη έχει ακόμα πολλά χιλιόμετρα να διαβεί για να καταστεί «παίκτης» παγκόσμιας ακτινοβολίας στα οικοσυστήματα καινοτομίας, με την πρόοδο όμως που έχει επιτευχθεί να ανοίγει ελπιδοφόρους δρόμους και ορίζοντες προς το αύριο.
Αξίζει να σημειωθεί πως η πρόσφατη εξαγορά της εταιρείας πληροφορικής (ανάπτυξη λογισμικού) ΒΕΤΑ CAE Systems (με παραγωγικές εγκαταστάσεις στο Κάτω Σχολάρι) από τον αμερικάνικο όμιλο Cadence Design Systems έναντι 1,24 δισ. δολαρίων (1,15 δισ. ευρώ) έδειξε με τον πλέον εκκωφαντικό τρόπο πως στο τεχνολογικό οικοσύστημα της πόλης… υπάρχει ψωμί, ευκαιρίες και deals με τα δισεκατομμύρια να χορεύουν.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως αποτελεί το μεγαλύτερο οικονομικό γεγονός των πολλών τελευταίων χρόνων για τη Θεσσαλονίκη με την απήχησή του να ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα ενώ παράλληλα δείχνει τον δρόμο που μπορούν και οφείλουν να ακολουθήσουν τα επιχειρηματικά projects που βρίσκονται τώρα στα σπάργανα.
Ως οικοσύστημα καινοτομίας ορίζεται ένα σύνολο εκπαιδευτικών, επιχειρηματικών και χρηματοπιστωτικών οντοτήτων που συνεργάζονται με σκοπό την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και τη χρήση τους στην οικονομία. Μπορεί να περιλαμβάνει ένα πανεπιστήμιο, κάποιο ερευνητικό κέντρο, μία τράπεζα ή κάποια εταιρεία κεφαλαίου.
Σημαντικό συστατικό ενός τέτοιου οικοσυστήματος είναι οι λεγόμενες νεοφυείς επιχειρήσεις (startups) δηλαδή επιχειρήσεις που δημιουργούνται από έναν μικρό πυρήνα ανθρώπων, είναι καινοτόμες, καλούνται να δώσουν λύση σε ένα υπαρκτό πρόβλημα και έχουν προοπτικές γρήγορης ανάπτυξης.
Βάσει των τελευταίων στοιχείων, υπάρχουν περίπου 128 νεοφυείς επιχειρήσεις (789 πανελλαδικά) εγγεγραμμένες στο Elevate Greece από την Κεντρική Μακεδονία (με την μερίδα του λέοντος να κατέχει η Θεσσαλονίκη) ενώ υπάρχουν και άλλες, σε πρώιμα στάδια (early stages), που δεν έχουν ακόμη εγγραφεί στο μητρώο του Elevate Greece. H κάθε νεοφυής επιχείρηση, στηρίζεται αρχικά σε 3-4 ερευνητές- εταίρους, ενώ όταν κατορθώσει να πάρει χρηματοδοτήσεις και αρχίσει να αναπτύσσεται, αυξάνεται και το ανθρώπινο δυναμικό της.
Στην πόλη δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή τρία επενδυτικά κεφάλαια που «κυνηγούν» επενδυτικές ευκαιρίες δρομολογώντας επενδύσεις άνω των 15 εκατ. ευρώ σε startups, το «Northern Greece Investment Fund» (ΝGIF), το TECS Capital Fund και η πιο πρόσφατη είσοδος, το Loggerhead Ventures.
Η εταιρεία THERMI VCM ΑΕΔΑΚΕΣ έχει αναλάβει την διαχείριση του Northern Greece Investment Fund. Το NGIF ιδρύθηκε το 2021 και έχει έδρα την Θεσσαλονίκη. Το NGIF διαχειρίζεται κεφάλαια τα οποία προέρχονται από ιδιώτες και θεσμικούς επενδυτές, μεταξύ των οποίων και η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (πρώην ΤΑΝΕΟ).
Το NGIF επενδύει τα κεφάλαια του σε αναπτυσσόμενες καινοτόμες επιχειρήσεις στους κλάδους της μεταποίησης, των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, εξοικονόμησης ενέργειας & διαχείρισης αποβλήτων, των υπηρεσιών υγείας, του τουρισμού, καθώς και σε εταιρείες της πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών.
Το NGIF έχει ήδη πραγματοποιήσει επτά επενδύσεις, στους κλάδους του ICT (2 επενδύσεις), των υπηρεσιών υγείας (2 επενδύσεις), της διαχείρισης αποβλήτων μέσω ΑΠΕ (1 επένδυση) και στον κλάδο του agrifood (3 επενδύσεις) και προγραμματίζει να κλείσει την επενδυτική του δραστηριότητα μέσα στο 2025.
Η στόχευση του Τech Capital Fund είναι σε εταιρείες που αναπτύσσουν προϊόντα και υπηρεσίες στον τομέα της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης.
To fund έχει ρίξει κεφάλαια (πέριξ των 2 εκατ. ευρώ) σε έξι startups από τη Θεσσαλονίκη και μία από την Θεσσαλία. Στα τέσσερα χρόνια λειτουργίας του το TECS Capital έχει λάβει περισσότερες από 1.500 αιτήσεις ενδιαφέροντος από εταιρείες που αναζητούν χρηματοδότηση στην ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Ελλάδας.
Το «υλικό» στο οποίο επικεντρώνεται το fund είναι τεχνολογικές εταιρείες πολύ αρχικού σταδίου, που ακουμπούν στην 4η βιομηχανική επανάσταση, με τομείς δράσης από την τεχνητή νοημοσύνη, τα Big Data και τα Big Data Analytics, μέχρι το Internet of Τhings και την επαυξημένη πραγματικότητα. Είναι επίσης εταιρείες B2B που δεν έχουν ακόμα προϊόν στην αγορά, αλλά διαθέτουν μια τεχνολογική ετοιμότητα.
Mε στόχο να συμβάλλει ενεργά, με 10 εκατ. ευρώ σε πρώτη φάση, στην περαιτέρω ανάπτυξη του ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας ξεκίνησε την πορεία του το Loggerhead Ventures, ένα νέο επενδυτικό fund «αφιερωμένο» στις επενδύσεις σε startups που βρίσκονται στα πρώτα στάδια της επιχειρηματικής ανάπτυξης τους (seed και early stage), με έδρα τη Θεσσαλονίκη.
Το fund εστιάζει σε επιχειρηματικά πλάνα που είναι προσανατολισμένα στη «βαθιά» τεχνολογία (deep tech), στον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό και δραστηριοποιούνται στον κλάδο του Climatech.
Συγκεκριμένα απλώνει δίχτυα σε τομείς όπως η καθαρή ενέργεια, η κυκλική οικονομία, η έξυπνη κινητικότητα, τα τρόφιμα, η βιοποικιλότητα και η μηδενική ρύπανση, που μπορούν να αποτελέσουν έναυσμα για την ανάπτυξη επιχειρηματικών ιδεών με τη χρήση προηγμένων τεχνολογικών εργαλείων, όπως της τεχνητής νοημοσύνης, της βιοπληροφορικής και της ρομποτικής.
Η μικρότερη συμμετοχή του fund σε startups έχει οριστεί στα 300.000 ευρώ και το επιχειρηματικό πλάνο είναι 10ετές και περιλαμβάνει στην πρώτη φάση τη συμμετοχή σε startups και στην επόμενη φάση -τη δεύτερη πενταετία- στην αποεπένδυση, δηλαδή της πώληση αυτών των εταιρειών ή των συμμετοχών και την κατοχύρωση των υπεραξιών που θα προκύψουν.
Η θερμοκοιτίδα καινοτομίας «OK!Thess» που ξεκίνησε το 2017 ως πρωτοβουλία του δήμου Θεσσαλονίκης, επιδιώκοντας να σταθεί στο πλευρό startups «παντρεύοντας» τις , ανοίγοντας μονοπάτια για τα πρώτα τους επιχειρηματικά βήματα, συνέβαλε σε σημαντικό βαθμό στην δημιουργία του οικοσυστήματος καινοτομίας της Θεσσαλονίκης.
Το πρωτοπόρο εγχείρημα του OK!Thess στόχευσε από την αρχή στο να βάλει τα θεμέλια για να «πατήσουν» οι νεοφυείς επιχειρήσεις της πόλης στον βατήρα της καινοτομίας, κατακτώντας νέες κορυφές στον επιχειρηματικό στίβο.
Το OK!Thess πρόσφερε και προσφέρει υποστήριξη σε πάνω από 135 startups, στήριξε και στηρίζει ενεργά πάνω από 100 ομάδες, «ανοίγοντας» πάνω από 110 νέες θέσεις εργασίας.
Όλες οι startups που «ξεπήδησαν» από το OK!Thess δημιούργησαν τη βάση τους ή υποκαταστήματα στη Θεσσαλονίκη, βάζοντας ένα διόλου ασήμαντο αναπτυξιακό λιθαράκι στην τοπική οικονομία.
Μαγνήτη για την προσέλκυση φρέσκων κεφαλαίων σε startups που εδρεύουν στην Βόρεια Ελλάδα αποτελούν και τα νέα κυβερνητικά κίνητρα που ξεδιπλώθηκαν και στην πρόσφατη ΔΕΘ από τον πρωθυπουργό.
Για τους λεγόμενους «επενδυτικούς αγγέλους», μέχρι σήμερα η έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα για όποιον επενδύει σε startups είναι το 50% επί του κεφαλαίου που εισφέρει, ενώ με τη νέα ρύθμιση, το ανώτατο όριο θα φτάσει στις 900.000 ευρώ.
Το δυνατό χαρτί όμως είναι η σύνδεση Golden Visa και επενδύσεων σε startups με νέα μονοπάτια να διανοίγονται για τις νεοφυείς επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης αλλά και ευρύτερα της Βόρειας Ελλάδας.
Στο πλαίσιο αυτό, πρόσθετα έσοδα της τάξης του 1 δισ. ευρώ περιμένει η κυβέρνηση από τη διεύρυνση του προγράμματος της Golden Visa. Από το 2025 το πρόγραμμα βάζει σε δεύτερη μοίρα τα ακίνητα και στρέφεται στη νεοφυή επιχειρηματικότητα.
Έχοντας αποκομίσει σημαντικά έσοδα από το πρόγραμμα χορήγησης βίζας σε κατοίκους τρίτων χωρών που αγοράζουν ακίνητα και ομόλογα στην Ελλάδα, η κυβέρνηση αποφάσισε να ακολουθήσει το παράδειγμα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, που έχουν αποσυνδέσει τη χορήγηση της Golden Visa από τις επενδύσεις σε ακίνητα.
Με δεδομένη την στεγαστική κρίση στην Ελλάδα, από την 1η Ιανουαρίου 2025 κάτοικοι χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορούν να αποκτούν τη Χρυσή Βίζα επενδύοντας άνω των 250.000 ευρώ σε startups, χωρίς δηλαδή να χρειάζεται να αγοράσουν ακίνητο, όπου το όριο έχει αυξηθεί από τα 250.000 σε 800.000 ευρώ για τις περιοχές σημαντικού ενδιαφέροντος.
Παρά τις εκτιμήσεις της κατασκευαστικής αγοράς ότι το πρόγραμμα της Golden Visa θα «πληγωθεί» από την αποσύνδεσή του από τα ακίνητα, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αυξάνει τον πήχη των εσόδων σε 4 δισ. ευρώ.
Βάσει των ανακοινώσεων, οι επενδύσεις των δυνητικών επενδυτών σε ελληνικές startups θα αφορούν τις 789 νεοφυείς επιχειρήσεις διαφόρων κλάδων (edtech, agrotech, enterprise software, fintech), που είναι εγγεγραμμένες στο μητρώο του Elevate Greece και δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Θα πρέπει επίσης να δημιουργήσουν δύο νέες θέσεις εργασίας, εκ των οποίων η μία εντός του πρώτου έτους.
Υπενθυμίζεται πως στην Θεσσαλονίκη, με βάση το νέο καθεστώς, για τη χορήγηση άδειας διαμονής διάρκειας 5 ετών σε πολίτες τρίτων χωρών (Golden Visa), η αξία της ακίνητης περιουσίας που πρέπει να κατέχει ο ενδιαφερόμενος αυξάνεται στα 800.000 ευρώ.
Σε αυτό το περιβάλλον, το ελληνικό οικοσύστημα νεοφυούς επιχειρηματικότητας εμφανίζει θετικές προοπτικές. Βρίσκεται εντός των 50 κορυφαίων παγκοσμίως (βάσει αξιολόγησης της StartupBlink), παρά το ότι το 2024 υποχώρησε κατά τρεις θέσεις, στην 49η -19η στη Δυτική Ευρώπη.
Η νεοφυής σκηνή της Ελλάδας εκπροσωπείται περισσότερο στους τομείς: Fintech, Social & Leisure και σε Hardware & IoT, ενώ η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο και η Πάτρα είναι οι πόλεις με τη μεγαλύτερη κινητικότητα, προφανώς λόγω των πανεπιστημιακών σχολών που φιλοξενούν.
Στα λιγότερο καλά νέα, πολύ μακριά από τους πρωταθλητές κόσμου, όπως η Ελβετία και η Σουηδία, αλλά και μακράν των μη παραδοσιακών παικτών στον παγκόσμιο χάρτη καινοτομίας, συνεχίζει να κινείται η Ελλάδα. Αν και καταλαμβάνει την 45η θέση της κατάταξης με τις 133 πιο καινοτόμες οικονομίες του πλανήτη το 2024, η χώρα εξακολουθεί να ασθμαίνει, με τις επιδόσεις της να την κατατάσσουν κάτω από χώρες, όπως οι Βουλγαρία, Τουρκία, Πολωνία, αλλά και από οικονομίες, όπως αυτές της Κύπρου και Μάλτας.
Μάλιστα, για το 2024 η Ελλάδα με βαθμολογία 36,2 βρίσκεται πολύ χαμηλά (28η) μεταξύ 39 ευρωπαϊκών κρατών στον Global Innovation Index 2024 του Παγκόσμιου Οργανισμού Διανοητικής Ιδιοκτησίας (WIPO), γεγονός που έρχεται να υπογραμμίσει τη μεγάλη ψαλίδα που τη χωρίζει από τα υπόλοιπα κράτη της περιοχής, τα οποία κάνουν πρωταθλητισμό στην καινοτομία.
Από τα αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματα της Ελλάδας στην παγκόσμια αρένα της καινοτομίας είναι το ανθρώπινο ταλέντο, με τη χώρα μας να σκοράρει στην 29η θέση της παγκόσμιας κατάταξης (σ.σ. ανάμεσα σε 133 κράτη διεθνώς) σε αυτό το πεδίο. Μάλιστα, το ανθρώπινο κεφάλαιο αποτελεί το πιο γερό χαρτί της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη της καινοτομίας, αφού στους υπόλοιπους δείκτες, που σχετίζονται με την καινοτομία, η χώρα μας καταγράφει μέτριες επιδόσεις.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 20.10.2024
Το οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων της Θεσσαλονίκης μεγαλώνει, εξελίσσεται ωριμάζει και στοχεύει στην κορυφή.
To success story που εκτυλίσσεται εδώ και πέντε χρόνια βάζει για τα καλά τη Θεσσαλονίκη στον επενδυτικό χάρτη, την στιγμή που εγχώρια και ξένα κεφάλαια, ολοένα και περισσότερο, στρέφουν το βλέμμα στην πόλη, αναζητώντας κάθε διαθέσιμη ευκαιρία σε πολλά υποσχόμενες νεοφυείς επιχειρήσεις οι οποίες διεκδικούν πρωταγωνιστική θέση στο εγχώριο και όχι μόνο επιχειρηματικό γίγνεσθαι.
Βέβαια η Θεσσαλονίκη έχει ακόμα πολλά χιλιόμετρα να διαβεί για να καταστεί «παίκτης» παγκόσμιας ακτινοβολίας στα οικοσυστήματα καινοτομίας, με την πρόοδο όμως που έχει επιτευχθεί να ανοίγει ελπιδοφόρους δρόμους και ορίζοντες προς το αύριο.
Αξίζει να σημειωθεί πως η πρόσφατη εξαγορά της εταιρείας πληροφορικής (ανάπτυξη λογισμικού) ΒΕΤΑ CAE Systems (με παραγωγικές εγκαταστάσεις στο Κάτω Σχολάρι) από τον αμερικάνικο όμιλο Cadence Design Systems έναντι 1,24 δισ. δολαρίων (1,15 δισ. ευρώ) έδειξε με τον πλέον εκκωφαντικό τρόπο πως στο τεχνολογικό οικοσύστημα της πόλης… υπάρχει ψωμί, ευκαιρίες και deals με τα δισεκατομμύρια να χορεύουν.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως αποτελεί το μεγαλύτερο οικονομικό γεγονός των πολλών τελευταίων χρόνων για τη Θεσσαλονίκη με την απήχησή του να ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα ενώ παράλληλα δείχνει τον δρόμο που μπορούν και οφείλουν να ακολουθήσουν τα επιχειρηματικά projects που βρίσκονται τώρα στα σπάργανα.
Ως οικοσύστημα καινοτομίας ορίζεται ένα σύνολο εκπαιδευτικών, επιχειρηματικών και χρηματοπιστωτικών οντοτήτων που συνεργάζονται με σκοπό την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και τη χρήση τους στην οικονομία. Μπορεί να περιλαμβάνει ένα πανεπιστήμιο, κάποιο ερευνητικό κέντρο, μία τράπεζα ή κάποια εταιρεία κεφαλαίου.
Σημαντικό συστατικό ενός τέτοιου οικοσυστήματος είναι οι λεγόμενες νεοφυείς επιχειρήσεις (startups) δηλαδή επιχειρήσεις που δημιουργούνται από έναν μικρό πυρήνα ανθρώπων, είναι καινοτόμες, καλούνται να δώσουν λύση σε ένα υπαρκτό πρόβλημα και έχουν προοπτικές γρήγορης ανάπτυξης.
Βάσει των τελευταίων στοιχείων, υπάρχουν περίπου 128 νεοφυείς επιχειρήσεις (789 πανελλαδικά) εγγεγραμμένες στο Elevate Greece από την Κεντρική Μακεδονία (με την μερίδα του λέοντος να κατέχει η Θεσσαλονίκη) ενώ υπάρχουν και άλλες, σε πρώιμα στάδια (early stages), που δεν έχουν ακόμη εγγραφεί στο μητρώο του Elevate Greece. H κάθε νεοφυής επιχείρηση, στηρίζεται αρχικά σε 3-4 ερευνητές- εταίρους, ενώ όταν κατορθώσει να πάρει χρηματοδοτήσεις και αρχίσει να αναπτύσσεται, αυξάνεται και το ανθρώπινο δυναμικό της.
Στην πόλη δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή τρία επενδυτικά κεφάλαια που «κυνηγούν» επενδυτικές ευκαιρίες δρομολογώντας επενδύσεις άνω των 15 εκατ. ευρώ σε startups, το «Northern Greece Investment Fund» (ΝGIF), το TECS Capital Fund και η πιο πρόσφατη είσοδος, το Loggerhead Ventures.
Η εταιρεία THERMI VCM ΑΕΔΑΚΕΣ έχει αναλάβει την διαχείριση του Northern Greece Investment Fund. Το NGIF ιδρύθηκε το 2021 και έχει έδρα την Θεσσαλονίκη. Το NGIF διαχειρίζεται κεφάλαια τα οποία προέρχονται από ιδιώτες και θεσμικούς επενδυτές, μεταξύ των οποίων και η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (πρώην ΤΑΝΕΟ).
Το NGIF επενδύει τα κεφάλαια του σε αναπτυσσόμενες καινοτόμες επιχειρήσεις στους κλάδους της μεταποίησης, των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, εξοικονόμησης ενέργειας & διαχείρισης αποβλήτων, των υπηρεσιών υγείας, του τουρισμού, καθώς και σε εταιρείες της πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών.
Το NGIF έχει ήδη πραγματοποιήσει επτά επενδύσεις, στους κλάδους του ICT (2 επενδύσεις), των υπηρεσιών υγείας (2 επενδύσεις), της διαχείρισης αποβλήτων μέσω ΑΠΕ (1 επένδυση) και στον κλάδο του agrifood (3 επενδύσεις) και προγραμματίζει να κλείσει την επενδυτική του δραστηριότητα μέσα στο 2025.
Η στόχευση του Τech Capital Fund είναι σε εταιρείες που αναπτύσσουν προϊόντα και υπηρεσίες στον τομέα της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης.
To fund έχει ρίξει κεφάλαια (πέριξ των 2 εκατ. ευρώ) σε έξι startups από τη Θεσσαλονίκη και μία από την Θεσσαλία. Στα τέσσερα χρόνια λειτουργίας του το TECS Capital έχει λάβει περισσότερες από 1.500 αιτήσεις ενδιαφέροντος από εταιρείες που αναζητούν χρηματοδότηση στην ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Ελλάδας.
Το «υλικό» στο οποίο επικεντρώνεται το fund είναι τεχνολογικές εταιρείες πολύ αρχικού σταδίου, που ακουμπούν στην 4η βιομηχανική επανάσταση, με τομείς δράσης από την τεχνητή νοημοσύνη, τα Big Data και τα Big Data Analytics, μέχρι το Internet of Τhings και την επαυξημένη πραγματικότητα. Είναι επίσης εταιρείες B2B που δεν έχουν ακόμα προϊόν στην αγορά, αλλά διαθέτουν μια τεχνολογική ετοιμότητα.
Mε στόχο να συμβάλλει ενεργά, με 10 εκατ. ευρώ σε πρώτη φάση, στην περαιτέρω ανάπτυξη του ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας ξεκίνησε την πορεία του το Loggerhead Ventures, ένα νέο επενδυτικό fund «αφιερωμένο» στις επενδύσεις σε startups που βρίσκονται στα πρώτα στάδια της επιχειρηματικής ανάπτυξης τους (seed και early stage), με έδρα τη Θεσσαλονίκη.
Το fund εστιάζει σε επιχειρηματικά πλάνα που είναι προσανατολισμένα στη «βαθιά» τεχνολογία (deep tech), στον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό και δραστηριοποιούνται στον κλάδο του Climatech.
Συγκεκριμένα απλώνει δίχτυα σε τομείς όπως η καθαρή ενέργεια, η κυκλική οικονομία, η έξυπνη κινητικότητα, τα τρόφιμα, η βιοποικιλότητα και η μηδενική ρύπανση, που μπορούν να αποτελέσουν έναυσμα για την ανάπτυξη επιχειρηματικών ιδεών με τη χρήση προηγμένων τεχνολογικών εργαλείων, όπως της τεχνητής νοημοσύνης, της βιοπληροφορικής και της ρομποτικής.
Η μικρότερη συμμετοχή του fund σε startups έχει οριστεί στα 300.000 ευρώ και το επιχειρηματικό πλάνο είναι 10ετές και περιλαμβάνει στην πρώτη φάση τη συμμετοχή σε startups και στην επόμενη φάση -τη δεύτερη πενταετία- στην αποεπένδυση, δηλαδή της πώληση αυτών των εταιρειών ή των συμμετοχών και την κατοχύρωση των υπεραξιών που θα προκύψουν.
Η θερμοκοιτίδα καινοτομίας «OK!Thess» που ξεκίνησε το 2017 ως πρωτοβουλία του δήμου Θεσσαλονίκης, επιδιώκοντας να σταθεί στο πλευρό startups «παντρεύοντας» τις , ανοίγοντας μονοπάτια για τα πρώτα τους επιχειρηματικά βήματα, συνέβαλε σε σημαντικό βαθμό στην δημιουργία του οικοσυστήματος καινοτομίας της Θεσσαλονίκης.
Το πρωτοπόρο εγχείρημα του OK!Thess στόχευσε από την αρχή στο να βάλει τα θεμέλια για να «πατήσουν» οι νεοφυείς επιχειρήσεις της πόλης στον βατήρα της καινοτομίας, κατακτώντας νέες κορυφές στον επιχειρηματικό στίβο.
Το OK!Thess πρόσφερε και προσφέρει υποστήριξη σε πάνω από 135 startups, στήριξε και στηρίζει ενεργά πάνω από 100 ομάδες, «ανοίγοντας» πάνω από 110 νέες θέσεις εργασίας.
Όλες οι startups που «ξεπήδησαν» από το OK!Thess δημιούργησαν τη βάση τους ή υποκαταστήματα στη Θεσσαλονίκη, βάζοντας ένα διόλου ασήμαντο αναπτυξιακό λιθαράκι στην τοπική οικονομία.
Μαγνήτη για την προσέλκυση φρέσκων κεφαλαίων σε startups που εδρεύουν στην Βόρεια Ελλάδα αποτελούν και τα νέα κυβερνητικά κίνητρα που ξεδιπλώθηκαν και στην πρόσφατη ΔΕΘ από τον πρωθυπουργό.
Για τους λεγόμενους «επενδυτικούς αγγέλους», μέχρι σήμερα η έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα για όποιον επενδύει σε startups είναι το 50% επί του κεφαλαίου που εισφέρει, ενώ με τη νέα ρύθμιση, το ανώτατο όριο θα φτάσει στις 900.000 ευρώ.
Το δυνατό χαρτί όμως είναι η σύνδεση Golden Visa και επενδύσεων σε startups με νέα μονοπάτια να διανοίγονται για τις νεοφυείς επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης αλλά και ευρύτερα της Βόρειας Ελλάδας.
Στο πλαίσιο αυτό, πρόσθετα έσοδα της τάξης του 1 δισ. ευρώ περιμένει η κυβέρνηση από τη διεύρυνση του προγράμματος της Golden Visa. Από το 2025 το πρόγραμμα βάζει σε δεύτερη μοίρα τα ακίνητα και στρέφεται στη νεοφυή επιχειρηματικότητα.
Έχοντας αποκομίσει σημαντικά έσοδα από το πρόγραμμα χορήγησης βίζας σε κατοίκους τρίτων χωρών που αγοράζουν ακίνητα και ομόλογα στην Ελλάδα, η κυβέρνηση αποφάσισε να ακολουθήσει το παράδειγμα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, που έχουν αποσυνδέσει τη χορήγηση της Golden Visa από τις επενδύσεις σε ακίνητα.
Με δεδομένη την στεγαστική κρίση στην Ελλάδα, από την 1η Ιανουαρίου 2025 κάτοικοι χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορούν να αποκτούν τη Χρυσή Βίζα επενδύοντας άνω των 250.000 ευρώ σε startups, χωρίς δηλαδή να χρειάζεται να αγοράσουν ακίνητο, όπου το όριο έχει αυξηθεί από τα 250.000 σε 800.000 ευρώ για τις περιοχές σημαντικού ενδιαφέροντος.
Παρά τις εκτιμήσεις της κατασκευαστικής αγοράς ότι το πρόγραμμα της Golden Visa θα «πληγωθεί» από την αποσύνδεσή του από τα ακίνητα, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αυξάνει τον πήχη των εσόδων σε 4 δισ. ευρώ.
Βάσει των ανακοινώσεων, οι επενδύσεις των δυνητικών επενδυτών σε ελληνικές startups θα αφορούν τις 789 νεοφυείς επιχειρήσεις διαφόρων κλάδων (edtech, agrotech, enterprise software, fintech), που είναι εγγεγραμμένες στο μητρώο του Elevate Greece και δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Θα πρέπει επίσης να δημιουργήσουν δύο νέες θέσεις εργασίας, εκ των οποίων η μία εντός του πρώτου έτους.
Υπενθυμίζεται πως στην Θεσσαλονίκη, με βάση το νέο καθεστώς, για τη χορήγηση άδειας διαμονής διάρκειας 5 ετών σε πολίτες τρίτων χωρών (Golden Visa), η αξία της ακίνητης περιουσίας που πρέπει να κατέχει ο ενδιαφερόμενος αυξάνεται στα 800.000 ευρώ.
Σε αυτό το περιβάλλον, το ελληνικό οικοσύστημα νεοφυούς επιχειρηματικότητας εμφανίζει θετικές προοπτικές. Βρίσκεται εντός των 50 κορυφαίων παγκοσμίως (βάσει αξιολόγησης της StartupBlink), παρά το ότι το 2024 υποχώρησε κατά τρεις θέσεις, στην 49η -19η στη Δυτική Ευρώπη.
Η νεοφυής σκηνή της Ελλάδας εκπροσωπείται περισσότερο στους τομείς: Fintech, Social & Leisure και σε Hardware & IoT, ενώ η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο και η Πάτρα είναι οι πόλεις με τη μεγαλύτερη κινητικότητα, προφανώς λόγω των πανεπιστημιακών σχολών που φιλοξενούν.
Στα λιγότερο καλά νέα, πολύ μακριά από τους πρωταθλητές κόσμου, όπως η Ελβετία και η Σουηδία, αλλά και μακράν των μη παραδοσιακών παικτών στον παγκόσμιο χάρτη καινοτομίας, συνεχίζει να κινείται η Ελλάδα. Αν και καταλαμβάνει την 45η θέση της κατάταξης με τις 133 πιο καινοτόμες οικονομίες του πλανήτη το 2024, η χώρα εξακολουθεί να ασθμαίνει, με τις επιδόσεις της να την κατατάσσουν κάτω από χώρες, όπως οι Βουλγαρία, Τουρκία, Πολωνία, αλλά και από οικονομίες, όπως αυτές της Κύπρου και Μάλτας.
Μάλιστα, για το 2024 η Ελλάδα με βαθμολογία 36,2 βρίσκεται πολύ χαμηλά (28η) μεταξύ 39 ευρωπαϊκών κρατών στον Global Innovation Index 2024 του Παγκόσμιου Οργανισμού Διανοητικής Ιδιοκτησίας (WIPO), γεγονός που έρχεται να υπογραμμίσει τη μεγάλη ψαλίδα που τη χωρίζει από τα υπόλοιπα κράτη της περιοχής, τα οποία κάνουν πρωταθλητισμό στην καινοτομία.
Από τα αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματα της Ελλάδας στην παγκόσμια αρένα της καινοτομίας είναι το ανθρώπινο ταλέντο, με τη χώρα μας να σκοράρει στην 29η θέση της παγκόσμιας κατάταξης (σ.σ. ανάμεσα σε 133 κράτη διεθνώς) σε αυτό το πεδίο. Μάλιστα, το ανθρώπινο κεφάλαιο αποτελεί το πιο γερό χαρτί της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη της καινοτομίας, αφού στους υπόλοιπους δείκτες, που σχετίζονται με την καινοτομία, η χώρα μας καταγράφει μέτριες επιδόσεις.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 20.10.2024
ΣΧΟΛΙΑ