Ο επικεφαλής της Αλ Κάιντα, ο Αιγύπτιος Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, σκοτώθηκε τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακού στο Αφγανιστάν με πλήγμα αμερικανικού UAV, ανακοίνωσε χθες Δευτέρα με έκτακτο τηλεοπτικό του διάγγελμα ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν.

«Το Σάββατο, υπό τις διαταγές μου, οι ΗΠΑ διεξήγαγαν αεροπορικό πλήγμα στην Καμπούλ, στο Αφγανιστάν, το οποίο σκότωσε τον εμίρη της Αλ Κάιντα, τον Αϊμάν αλ Ζαουάχρι», είπε ο αμερικανός πρόεδρος κατά τη διάρκεια του σύντομου τηλεοπτικού διαγγέλματός του από τον Λευκό Οίκο.

«Αποδόθηκε δικαιοσύνη», «αυτός ο τρομοκράτης ηγέτης δεν υπάρχει πια», πρόσθεσε ο Τζο Μπάιντεν. «Δεν εγκαταλείπουμε ποτέ», συμπλήρωσε.

Ο Αϊμάν αλ Ζαουάχρι συγκαταλεγόταν στους πλέον καταζητούμενους τρομοκράτες στον κόσμο. Η Ουάσινγκτον υποσχόταν αμοιβή 25 εκατομμυρίων δολαρίων για οποιαδήποτε πληροφορία μπορούσε να επιτρέψει τον εντοπισμό του.

Ανέλαβε την ηγεσία του τζιχαντιστικού νεφελώματος το 2011, μετά τον θάνατο του Οσάμα μπιν Λάντεν σε επιχείρηση των αμερικανικών Ειδικών Δυνάμεων στην Αμποταμπάντ του Πακιστάν.

Άφαντος για πάνω από δέκα χρόνια, ο Ζαουάχρι θεωρείτο πως ήταν ανάμεσα στους εγκεφάλους των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στη Νέα Υόρκη και στο Πεντάγωνο (πάνω από 3.000 νεκροί).

Ο θάνατός του θα επιτρέψει στις οικογένειες των θυμάτων των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου στους δίδυμους πύργους του World Trade Center και στο αμερικανικό υπουργείο Άμυνας, σε μικρή απόσταση από την πρωτεύουσα Ουάσινγκτον, «να γυρίσουν σελίδα», έκρινε ο Δημοκρατικός πρόεδρος.

Η Σαουδική Αραβία εξέφρασε την «ικανοποίησή της» για τον θάνατο του ηγέτη της Αλ Κάιντα, υπεύθυνου για «τον σχεδιασμό και την εκτέλεση ειδεχθών τρομοκρατικών ενεργειών στις ΗΠΑ, στη Σαουδική Αραβία και σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου», σύμφωνα με ανακοίνωση Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών του βασιλείου.

Δύο πύραυλοι Hellfire

Το πλήγμα έγινε με δύο πυραύλους Hellfire και χωρίς να υπάρχει αμερικανική στρατιωτική παρουσία στο έδαφος, διευκρίνισε αμερικανός αξιωματούχος, κάτι που αποδεικνύει κατ’ αυτόν ότι οι ΗΠΑ έχουν τη δυνατότητα «να ταυτοποιούν και να εντοπίζουν ακόμη και τους πλέον καταζητούμενους τρομοκράτες στον κόσμο και να λαμβάνουν μέτρα για να τους εξαλείψουν».

Ο Αϊμάν αλ Ζαουάχρι είχε θεαθεί «αρκετές φορές» και για «μακρά» χρονικά διαστήματα «στο μπαλκόνι όπου χτυπήθηκε» από το αμερικανικό UAV, σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο.

Το σαββατοκύριακο, το αφγανικό υπουργείο Εσωτερικών διέψευσε πληροφορίες για πλήγμα από τηλεκατευθυνόμενο μη επανδρωμένο εναέριο όχημα στην Καμπούλ, διαβεβαιώνοντας ότι πύραυλος έπληξε «άδειο σπίτι» στην πρωτεύουσα.

Μέσω Twitter, ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν, ο Ζαμπιουλά Μουτζάχιντ, αναγνώρισε πάντως, μερικές ώρες πριν από το διάγγελμα του Τζο Μπάιντεν, ότι έγινε «αεροπορική επίθεση» που απέδωσε σε «αμερικανικό» UAV.

Ο αμερικανός πρόεδρος, ασθενής με την COVID-19, σε αυστηρή απομόνωση όταν διέταξε το πλήγμα την 25η Ιουλίου, διαβεβαίωσε στην παρέμβασή του ότι η αμερικανική επιχείρηση δεν είχε «κανένα θύμα μεταξύ των αμάχων».

Η παρουσία του Αϊμάν αλ Ζαουάχρι στην Καμπούλ αποτελούσε «ξεκάθαρη παραβίαση» των συμφωνιών που είχαν υπογράψει οι Ταλιμπάν με τις ΗΠΑ στη Ντόχα το 2020, σύμφωνα με αμερικανό αξιωματούχο.

Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν υπερθεμάτισε χθες βράδυ, τονίζοντας ότι «προσφέροντας φιλοξενία και καταφύγιο» στον ηγέτη της Αλ Κάιντα, οι Ταλιμπάν «παραβίασαν κατάφωρα τη συμφωνία της Ντόχας» το 2020, που οδήγησε στην αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν.

Στην ανακοίνωσή του, ο εκπρόσωπος των φονταμενταλιστών σουνιτών κατηγόρησε επίσης ότι παραβίασαν τη συμφωνία που υπογράφτηκε στην πρωτεύουσα του Κατάρ εξαπολύοντας αεροπορική επιδρομή στο αφγανικό έδαφος.

«Όχι τόσο ασήμαντος»

«Πάνω από 20 χρόνια μετά την 11η Σεπτεμβρίου, οι ΗΠΑ επιτέλους τέλειωσαν τον Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, στενό σύντροφο και διάδοχο του Οσάμα μπιν Λάντεν», σχολίασε μέσω Twitter ο Τόμας Τζόσλιν, ειδικός του Foundation for Defense of Democracies, αμερικανικού κέντρου μελετών. «Αν και είχε πολλά ελαττώματα, δεν ήταν τόσο ασήμαντος όσο νόμιζαν αρκετοί αναλυτές», συμπλήρωσε.

Κληρονόμος το 2011 μιας εξασθενημένης οργάνωσης, ο Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, 71 ετών, πολλαπλασίασε τα «franchises», τις συνεργασίες με ιδεολογικά συγγενείς οργανώσεις και τις ευκαιριακές συμμαχίες, από την αραβική χερσόνησο ως το Μάγρεμπ, από τη Σομαλία ως το Αφγανιστάν, τη Συρία και το Ιράκ.

«Παρά την ηγεσία του Ζαουάχρι (…), η οργάνωση αντιμετωπίζει ακόμη πολλές προκλήσεις. Πρωτίστως το ερώτημα είναι ποιος θα αναλάβει τη διοίκηση της Αλ Κάιντα μετά τον θάνατό του», εκτίμησε ο Κόλιν Κλαρκ, ερευνητής στο αμερικανικό κέντρο μελετών Soufan Group.

Η Αλ Κάιντα είχε χάσει ήδη τον υπ’ αριθμόν 2 στην ιεραρχία της, τον Αμπντούλα Άχμεντ Αμπντούλα, ο οποίος σκοτώθηκε τον Αύγουστο του 2020 στους δρόμους της Τεχεράνης από ισραηλινούς πράκτορες στο πλαίσιο μυστικής επιχείρησης για λογαριασμό της Ουάσινγκτον, κατά πληροφορίες που έφερε στο φως μερικούς μήνες αργότερα η εφημερίδα New York Times.

Στα τέλη του 2020, πηγές θεωρούσαν για αρκετό καιρό πως είχαν βάση φήμες που έφεραν τον Αϊμάν αλ Ζαουάχρι να πέθανε εξαιτίας καρδιοπάθειας, αλλά κατόπιν ο ηγέτης της Αλ Κάιντα επανεμφανίστηκε σε βίντεο.

Η εξόντωσή του ανακοινώθηκε σχεδόν έναν χρόνο μετά την χαοτική αποχώρηση από το Αφγανιστάν του στρατιωτικού και διπλωματικού προσωπικού των ΗΠΑ και άλλων δυτικών κρατών, που επέτρεψε στους Ταλιμπάν να ανακτήσουν τον έλεγχο της χώρας είκοσι χρόνια μετά.

«Λέμε καθαρά (...) πως όσος καιρός κι αν χρειαστεί, όπου κι αν κρύβεστε, αν απειλείτε τον πληθυσμό μας, οι ΗΠΑ θα σας βρουν και θα σας εξαλείψουν», είπε ο αμερικανός πρόεδρος.

Την 3η Φεβρουαρίου, όταν ο Τζο Μπάιντεν ανακοίνωνε τον θάνατο του ηγέτη της τζιχαντιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ), του Αμπού Ιμπραήμ αλ Χασίμι αλ Κουράσι, σε επιχείρηση που διεξήχθη στη βόρεια Συρία, είχε επίσης πει απευθυνόμενος στους ηγέτες των τζιχαντιστικών οργανώσεων: «είμαστε στο κατόπι σας και θα σας βρούμε».