Της Σουζάνας Καζάκα

Το χωριό της Μεγάλης Παναγίας έχει την τιμητική του κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου, στη μεγάλη γιορτή της χριστιανοσύνης μας, την Κοίμηση της Θεοτόκου. Εκεί, βρίσκεται το Μεγάλο Προσκύνημα περίπου 1,5 χλμ. ανατολικά του χωριού, σε καταπράσινη τοποθεσία, όπου παλαιότερα υπήρχε παρεκκλήσι αφιερωμένο στον Άγιο Κωνσταντίνο.

Έχει φροντισμένο προαύλιο, κελιά, βοηθητικούς χώρους, θολωτές στοές. Το έντονο κόκκινο και κίτρινο χρώμα κυριαρχεί. Κτίστηκε το 1863 και ξανακτίστηκε μετά το σεισμό του 1932. Αξίζει να δείτε το καθολικό, με ενδιαφέρον ξυλόγλυπτο τέμπλο που θεωρείται του 1870 και η παράδοση λέει ότι το έφτιαξαν δυο τεχνίτες στη Βουλγαρία όπου το δούλευαν για επτά ολόκληρα χρόνια.

Οι ίδιοι πιστεύεται πως έφτιαξαν και τον δεσποτικό θρόνο. Η αρχική, θαυματουργή όπως τη θεωρούσαν, εικόνα της Παναγίας, κατά την παράδοση βρέθηκε στο σημείο αυτό μετά από όραμα που είχε μια γερόντισσα, η Γερακίνα, το 1860.

Από αυτό το γεγονός, άλλωστε, η πρώην κοινότητα Ρεβενικίων πήρε το όνομα Μεγάλη Παναγία. Η εικόνα έχει κλαπεί από το 1978 και δεν ξαναβρέθηκε. Έξω από τον περίβολο του Προσκυνήματος και κάτω από τον ναό βρίσκεται ο χώρος του Αγιάσματος της Παναγίας με τρεχούμενο δροσερό νερό.

Το μεγάλο πανηγύρι της Μεγάλης Παναγίας που αξίζει τον κόπο να επισκεφθεί κάποιος, φιλοξενεί πάρα πολύ κόσμο την περίοδο από 1 μέχρι 15 Αυγούστου. Συνήθως οι επισκέπτες συνδυάζουν την επίσκεψη με τις διακοπές τους στα γειτονικά μέρη.

Λαμπρός εορτασμός στην Πορταριά

Στον δήμο Ν. Προποντίδας, ο κεντρικός Ιερός Ναός της Πορταριάς, Κοιμήσεως της Θεοτόκου, πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου. Ο ομώνυμος ιερός ναός φιλοξενεί την εικόνα της Παναγίας, η οποία χρονολογείται στο 1840. Τον Δεκαπενταύγουστο πραγματοποιείται ένα έθιμο στην Πορταριά που αναβιώνει πάνω από 100 χρόνια τώρα.

Μετά τη Θεία Λειτουργία ανήμερα της εορτής χτυπάει η καμπάνα και καλεί τους πιστούς να πάρουν το διαβασμένο φαγητό από τον Ιερέα, που είναι μοσχάρι με κρεμμύδια, πατάτες και κρασί. Το φαγητό μαγειρεύεται κατά τη διάρκεια της νύχτας μέσα σε καζάνια, πριν την μεγάλη εορτή του Δεκαπενταύγουστου, από τις οικογένειες που έχουν αναλάβει την διεξαγωγή του πανηγυριού.

Η γιορτή στο Παλιούρι και ο ναός της Σάρτης

Η μεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή του καλοκαιριού, τιμάται κάθε χρόνο και στο Παλιούρι Κασσάνδρας, με πανηγύρι και γιορτή, ενώ η εκκλησία και η εικόνα της Παναγίας στολίζονται με λουλούδια και οι πιστοί σπεύδουν να προσκυνήσουν την χάρη της Παναγίας. Στο Παλιούρι υπάρχει κι ένα έθιμο για την ημέρα του Δεκαπενταύγουστου. Από τις γυναίκες του χωριού μοιράζεται το παραδοσιακό σταρόγαλο, το οποίο προετοιμάζουν μέρες πριν, ακολουθώντας μια συγκεκριμένη διαδικασία. Έχει ξεχωριστή σημασία το γεγονός ότι το σταρόγαλο το αναλαμβάνουν μόνο οι γυναίκες οι οποίες από την προηγούμενη χρονιά έχουν βάλει μετάνοια στην Παναγία.

Η ξεχωριστή ιστορία του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου που δεσπόζει στη Σάρτη της Σιθωνίας, αποτελεί πόλο έλξης για τον κόσμο που προσεύχεται στην Υπεραγία Θεοτόκο. Ο ναός φτιάχτηκε από τους ξεριζωμένους πρόσφυγες κατοίκους της, τους Αφησιανούς, με κόπο και μόχθο οι οποίοι θέλησαν να κοσμήσουν την εκκλησία με τα Ιερά κειμήλια που έφεραν από την αλησμόνητη πατρίδα τους.

Ο ναός αφιερώθηκε στην μητέρα των χριστιανών, στην οδηγήτρια όλων, την Παναγία. Η πράξη αυτή αποδίδεται ως ελάχιστος φόρος τιμής και ευχαριστίας στην Υπεραγία Θεοτόκο καθώς τους φύλαξε από τη μανία των αλλοθρήσκων και τους οδήγησε ασφαλείς σε έναν ευλογημένο τόπο, την σημερινή Σάρτη. Στη Σάρτη παραμονή του Δεκαπενταύγουστου τελείται ο αρχιερατικός εσπερινός μετά αρτοκλασίας και η περιφορά του στολισμένου επιταφίου, ενώ ανήμερα της Παναγίας τελείται η πανηγυρική θεία λειτουργία με το έθιμο που έχουν στο χωριό από την παλιά πατρίδα στο τέλος της θείας λειτουργίας να κατεβάζουνε από τον θρόνο της την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Ελεούσας, ώστε να κάνουνε ενώπιον της Αγιασμό, τον οποίο μάλιστα αργότερα τον παίρνει ο κόσμος μαζί του στο σπίτι για ευλογία.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13.08.2023