Πάνω από 150 εκατ. ευρώ υπολογίζεται ότι θα κοστίσει η πλήρης αποκατάσταση της υποδομής του σιδηροδρομικού δικτύου και των συστημάτων τηλεδιοίκησης , μετά τις ασύλληπτες σε έκταση ζημιές που προκλήθηκαν από τις πρόσφατες πλημμύρες στη Θεσσαλία.

Για τα έργα αυτά θα απαιτηθεί τουλάχιστον ένα έτος, ενώ καταβάλλονται προσπάθειες ώστε στον επόμενο μήνα, να ξαναρχίσουν, με ντιζελοκίνηση, πρώτα τα εμπορευματικά δρομολόγια στο τμήμα Δομοκός- Λάρισα και, μετά, τα επιβατικά.

Το 2023 ο σιδηρόδρομος δέχθηκε δύο μεγάλα, δύο τεράστια πλήγματα αν και η λέξη «πλήγμα» δεν μπορεί να αποδώσει τις επιπτώσεις από το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, που κόστισε τη ζωή σε 57 συνανθρώπους μας.

Μετά τα Τέμπη, οι ζημιές που προκλήθηκαν από τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία, ήρθαν να δώσουν ένα ακόμη βαρύ κτύπημα στο σιδηρόδρομο, πάνω που προσπαθούσε να ορθοποδήσει, με την τμηματική ολοκλήρωση των συστημάτων ETCS και GSM-R, για ασφαλέστερη κίνηση στο δίκτυο.

Δίχως την παραμικρή υπερβολή, ο σιδηρόδρομος βούλιαξε στα λασπόνερα. Σε τμήμα του κεντρικού άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης αλλά και στους δύο κάθετους, στο Λάρισα – Βόλος και Παλαιοφάρσαλο- Καλαμπάκα, οι ζημιές είναι απίστευτα μεγάλες. Όπως είπε ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, Παναγιώτης Τερεζάκης, «στα 43 χρόνια που δουλεύω στο σιδηρόδρομο, σε διάφορα μέρη του κόσμου, τέτοια καταστροφή δεν έχω ξαναδεί».

Και όπως δείχνουν οι φωτογραφίες που δημοσιεύει το makthes.gr, οι ζημιές δεν αφορούν μόνο στην επιδομή του δικτύου, αλλά και στην υποδομή. Υπάρχουν γέφυρες που έχουν υποσκαφή θεμελίων, υπάρχουν φορείς με καλωδιώσεις της σηματοδότησης/ τηλεδιοίκησης και του GSM-R (ραδιοκάλυψη), που έχουν καταστραφεί σε μεγάλο μήκος.

Ο σταθμός Δομοκού εξαφανίστηκε από το σιδηροδρομικό χάρτη

«Το τμήμα του ETCS από Μεζούρλο Λάρισας μέχρι Πλατύ, είναι ακέραιο, αλλά νοτιότερα, από τον Κραννώνα μέχρι το Δομοκό, η καταστροφή είναι ασύλληπτη ενώ ο Δομοκός, σα σταθμός, έχει εξαφανιστεί από το σιδηροδρομικό χάρτη. Η αρχική εκτίμηση για την αποκατάσταση της σηματοδότησης στο τμήμα από Δομοκό μέχρι Κραννώνα, σε αυτά τα 50 χλμ. διπλής γραμμής, είναι κοντά στα 20-25 εκατομμύρια», είπε ο κ. Τερεζάκης.

Το interlocking (χάραξη πορείας και φωτοσήμανση ) του Δομοκού χάθηκε τελείως , αν και λειτουργεί το GSM-R. Ο Δομοκός είναι το κύριο σημείο του Interlocking ανάμεσα στο κέντρο τηλεδιοίκησης Λιανοκλαδείου και στο κέντρο της Λάρισας. Η μεγάλη απώλεια ήταν στη σηματοδότηση – φωτοσήμανση και αφορά σε πέντε σταθμούς, Παλαιοφάρσαλο, Ορφανά, Δοξαρά, Κραννώνα και Μεζούρλο.

Ο Δομοκός λοιπόν, έχει υποστεί καθολική ζημιά σε ό,τι αφορά στη σηματοδότηση, με τα νερά και τις λάσπες να έχουν  καταστρέψει  η/μ συστήματα. Την περασμένη Παρασκευή 8 Σεπτεμβρίου, ο κ. Τερεζάκης μαζί με στελέχη του ΟΣΕ έκαναν μία πρώτη επιθεώρηση σε όλο το τμήμα του σιδηροδρομικού ΠΑΘΕ, από Ραψάνη μέχρι Λάρισα και Δομοκό. Θα ακολουθήσει επιθεώρηση στον άξονα Λάρισα – Βόλος και στο εργοστάσιο που συντηρούνταν τα βαρέα μηχανήματα του Οργανισμού, που έχει και αυτό πνιγεί στα λασπόνερα. Αύριο, αφού πια είναι δυνατό, θα γίνει και επιθεώρηση στο άξονα Παλαιοφάρσαλο – Καλαμπάκα.

Από εδώ και στο εξής, όπως το απαιτεί η κατάσταση, ο συντονισμός όλων των ενεργειών για την αποκατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου, θα γίνεται από τη Λάρισα.

«Όλων οι προσπάθειες ήταν, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου να έχουμε ολοκληρώσει το σύνολο των έργων στον άξονα Αθήνα- Θεσσαλονίκη. Τώρα πια συζητάμε, για πλήρως αποκατεστημένη λειτουργία σε βάθος μηνών.

«Σε τούτη τη φάση, μέλημα του ΟΣΕ είναι, στις επόμενες 3-4 εβδομάδες και μετά από προσωρινή αποκατάσταση, να ξαναρχίσει η κίνηση από Δομοκό μέχρι Λάρισα, σε μία όμως γραμμή κυκλοφορίας και όχι δύο, με πετρελαιοκίνηση, ούτε καν ηλεκτροκίνηση. Οι συρμοί θα κινούνται με ταχύτητες των 80 χλμ./ώρα, προκειμένου να εξυπηρετηθούν αρχικά οι μεταφορές εμπορευμάτων, καθώς οι επιβατικές μπορούν ευκολότερα, προσωρινά , να εκτελούνται σε λεωφορεία, σε τμήματα της διαδρομής Αθήνα- Θεσσαλονίκη», εξήγησε ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ.

Ένας χρόνος για να αποκατασταθεί το δίκτυο

Θα ξεκινήσουν τα εμπορευματικά δρομολόγια και στη συνέχεια και τα επιβατικά και ακολούθως θα αρχίσουν τα έργα αποκατάστασης του δικτύου, για τα οποία θα απαιτηθούν πολλοί μήνες. Η πρώτη εκτίμηση είναι, ότι οι εργασίες πλήρους αποκατάστασης θα διαρκέσουν περίπου ένα χρόνο, ενώ για ορισμένα σημεία, που τα νερά των πλημμυρών έπνιξαν τις γραμμές, θα πρέπει να προηγηθούν των έργων υδραυλικές μελέτες, για να αποκλειστούν ζημίες αυτής της έκτασης, στο μέλλον.

Η αποκατάσταση των τεραστίων ζημιών που προκάλεσαν στο σιδηροδρομικό δίκτυο, οι πλημμύρες που έπληξαν τη Θεσσαλία, θα απαιτήσει επένδυση άνω των 150-160 εκατ. ευρώ, ώστε να γίνουν όλα τα απαιτούμενα έργα στο τμήμα του ΠΑΘΕ από Δομοκό μέχρι Λάρισα, αλλά και στο Λάρισα- Βόλος και Παλαιοφάρσαλο- Καλαμπάκα, να αποκατασταθεί η γραμμή για το τραινάκι του Πηλίου, αλλά και οι εγκαταστάσεις του ΟΣΕ στο Βόλο.

Το κόστος της αποκατάστασης είναι πολύ μεγάλο και αναμένεται ότι θα υπάρξει Κοινοτική συμβολή στη χρηματοδότηση των έργων. Το θέμα θα το θέσει ο πρωθυπουργός, στη συνάντηση που θα έχει στις Βρυξέλλες, με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Μειωμένα και τα έσοδα του ΟΣΕ

Οι αναγκαστικές παύσεις στις σιδηροδρομικές μεταφορές, μετά το δυστύχημα των Τεμπών και, τώρα, λόγω των πλημμυρών στη Θεσσαλία, δηλαδή για μία περίοδο που συνολικά υπολογίζεται, με τις τωρινές εκτιμήσεις, στους τρεις μήνες, θα κοστίσει στον ΟΣΕ πάνω από 7 εκατ. ευρώ, εξ’ αιτίας των μειωμένων εσόδων από τέλη χρήσης δικτύου. Να σημειωθεί ότι ο ΟΣΕ, το έτος, κανονικά, εισπράττει από τους χρήστες του δικτύου (σιδηροδρομικές επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών) περί τα 30-32 εκατ. ευρώ.

Ο σιδηρόδρομος σε Μακεδονία και Θράκη

Όμως ο σιδηρόδρομος δεν μετράει πλήγματα μόνο από τις πλημμύρες, μετράει και από τις πυρκαγιές στη Θράκη. Θα πρέπει λοιπόν να καταγραφεί και η έκταση των ζημιών στο δίκτυο, μεταξύ Κομοτηνής και Αλεξανδρούπολης.

Το ΣΔΙΤ για τον βόρειο άξονα

Παράλληλα όμως, θα τρέξουν και τα ήδη προγραμματισμένα έργα της ανάταξης του σιδηροδρομικού δικτύου με ΣΔΙΤ, με πρώτο το ΣΔΙΤ ανάταξης του βόρειου σιδηροδρομικού άξονα και συντήρησής του σε βάθος 20ετίας, για ύψος ποσού 420 εκατ. ευρώ. Ο προϋπολογισμός του συγκεκριμένου πακέτου έργων, αυξήθηκε από τα 300 εκατ. ευρώ, στα 420 εκατ και, τα έτη συντήρησης από τα 15, στα 20.

Μόλις ολοκληρωθούν οι συζητήσεις με την Ε.Ε. που αφορούν στην πρόσθετη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, θα προκηρυχθεί ο διαγωνισμός για την πλήρη ανάταξη της γραμμής από το Στρυμώνα ως την Αλεξανδρούπολη και από το Πλατύ μέχρι τη Φλώρινα δυτικά και, την πολυετή συντήρησή του από τον ανάδοχο.

Σημειώνεται ότι τα ΣΔΙΤ της ανάταξης του σιδηροδρομικού δικτύου είναι τρία, με τα άλλα δύο να αφορούν το κύριο δίκτυο μέχρι τα σύνορα και, το δίκτυο της Αθήνας ( Αεροδρόμιο- Κόρινθος- Κιάτο- Αίγιο).