Το ποδόσφαιρο είναι στο επίκεντρο του σημερινού «πρωινού καφέ» με τον Άγγελο Χαριστέα. Έναν Μακεδόνα πρώην σέντερ φορ, που έπαιξε μπάλα σε μεγάλες ομάδες της Ευρώπης και το 2004 ήταν βασικό μέλος της χρυσής Εθνικής Ελλάδος και που αυτές τις ημέρες ακούγαμε τακτικά στον τηλεσχολιασμό του Euro. 

Ο Άγγελος Χαριστέας, που πίνει φρέντο εσπρέσο σκέτο αλλά προτιμά -όπως ο Μέσι- το μάτε, θυμήθηκε τα φτωχικά και δύσκολα παιδικά του χρόνια στον Στρυμωνικό, τη Θεσσαλονίκη του Άρη και του Χαριλάου και φυσικά το θρίαμβο του 2004. Έκανε τον απολογισμό του φετινού Euro, ξεχώρισε τους 5 καλύτερους παίκτες που είδε στα γήπεδα της Γερμανίας, ενώ αποκάλυψε τη σημασία που έχει σήμερα για το παγκόσμιο ποδόσφαιρο το δημιουργήσει ξανά νέους Μέσι και Ροναλντίνιο. Να παράξει δηλαδή ατόφια και αυθεντικά ταλέντα, που τα τελευταία χρόνια έχουν εκλείψει.

Υπάρχει πρωινός καφές στη ζωή σου;

Ναι, υπάρχει. Τον πίνω συνήθως εδώ στην Πυλαία κάθε πρωί, όπου κάνω μία στάση. Ένα φρέντο εσπρέσο σκέτο. Μου αρέσει και το τσάι, αλλά πιο πολύ προτιμώ τον καφέ.

Το συνέχισες και τώρα στο Euro της Γερμανίας;

Ναι, έπινα καφέ και μάλιστα έπινα πολύ ωραίο καφέ, γιατί στο Ντίσελντορφ όπου ήμουν είχε πάρα πολλά ελληνικά μαγαζιά και καφέ. Οπότε ήταν σαν να μην έφυγα ποτέ. Μερικές φορές αναρωτιόμουν μήπως είμαι ακόμα στην Ελλάδα (γελάει).

Πίνεις και τσάι όμως.

Πίνω μάτε, γιατί θέλω να μοιάσω λίγο στον Λιονέλ Μέσι (γελάει). Τώρα που πήγαμε να παίξουμε το ματς στη Γερμανία για τον Ρεχάγκελ, με βλέπει ο Δέλλας με το μάτε στο χέρι και μου λέει: «Θέλεις να γίνεις Λιονέλ, έτσι» (γελάει).

Γεννημένος στο Στρυμωνικό Σερρών το 1980. Παιδικές εικόνες από εκεί;

Θυμάμαι φτωχικά χρόνια. Προέρχομαι από μία πολύ φτωχική οικογένεια και αυτό χαρακτηρίζει τα παιδικά μου χρόνια. Ήταν ανέμελα αλλά φτωχικά και οι πρώτες εικόνες που έχω στο μυαλό μου ήταν ότι ήμουν με το ένα πόδι στο ποδόσφαιρο και με το άλλο στο σχολείο και στη μουσική. Είχα δύο δρόμους στη ζωή μου. Όταν πήγαινα να παρακολουθήσω το μάθημα μουσικής έλεγα: «Να πάω αριστερά που είναι η αλάνα ή να φύγω δεξιά και να πάω στο δάσκαλο;». Και τι έκανα; Άφηνα το μπουζούκι στον δάσκαλο και πήγαινα στην αλάνα για να παίξω μπάλα και του έλεγα: «Πες στον μπαμπά μου ότι ήρθα στο μάθημα» (γελάει).

Το μπουζούκι ήταν από νωρίς η αδυναμία σου;

Από 8 χρονών.

Παίζοντας το αγαπημένο του μπουζούκι.

Το κρατάς ακόμα μέχρι σήμερα;

Βεβαίως το κρατάω. Δεν νομίζω ότι θα φύγει ποτέ η μουσική από τη ζωή μου, γιατί είμαι πολύ τυχερός που παίζω ένα όργανο και ασχολούμαι.

Αγαπημένος συνθέτης υπάρχει;

Παίζω πολλά είδη και πολλά πράγματα. Ο Νικολόπουλος ήταν ο αγαπημένος μου, γιατί είχα τη χαρά και να γνωριστώ μαζί του. Εδώ είχε ένα ενδιαφέρον: σαν ποδοσφαιριστής το ίνδαλμά μου ήταν ο Μάρκο φαν Μπάστεν, όταν όμως τον γνώρισα από κοντά απογοητεύτηκα.

Γιατί;

Γιατί ήταν ένας χαρακτήρας πολύ δύσκολος και ιδιόρρυθμος. Δεν είναι σαν κι εμένα. Σήμερα έρχονται και με πλησιάζουν μικρά παιδιά και μου λένε: «Άγγελε, είσαι το είδωλό μας». Και με παρακαλούν να τους δώσω ένα αυτόγραφο και εγώ είμαι εκεί και τους μιλάω. Ο φαν Μπάστεν είναι πολύ κλειστός, πολύ σκληρός και δεν μου είχε κάνει καθόλου καλή εντύπωση όταν τον γνώρισα. Όσο για το μουσικό μου ίνδαλμα αυτός ήταν ο Νικολόπουλος. Όπως βλέπεις και τα δύο ινδάλματά μου τα γνώρισα από κοντά.

Οι γονείς στο σπίτι; Ο μπαμπάς; Η μαμά; Σε επηρέασαν; Και πόσο;

Ο πατέρας μου με επηρέασε σε ό,τι έχει να κάνει με τον χαρακτήρα μου. Μου έδωσε «το να μην καταλαβαίνω τίποτα και να είμαι power». Και αυτό δεν είναι κάτι που το λες, αλλά είναι κάτι που το βλέπεις από τον πατέρα σου σε καθημερινή βάση, το βάζεις μέσα σου και το υλοποιείς.

2005, στην παρουσίαση που έγινε ως παίκτης του Άγιαξ. Δίπλα διακρίνεται ο σημερινός προπονητής της Ολλανδίας Ρόναλντ Κούμαν.

Ο φαν Μπάστεν ήταν δηλαδή το παιδικό ποδοσφαιρικό σου είδωλο;

Αυτός ήταν. Με φωνάζανε κιόλας φαν Μπάστεν στο χωριό όταν ήμουν πιτσιρικάς, γιατί ήμουν ψηλόλιγνος και γρήγορος για το ύψος μου. Είχα αυτά τα στοιχεία που ταίριαζαν με τα αντίστοιχα του φαν Μπάστεν.

Η επιλογή να παίζεις σέντερ φορ ήταν δική σου ή προέκυψε;

Όχι, ήταν επιλογή μου, γιατί από μικρό παιδί είχα την τάση να μου αρέσει η επίθεση. Είναι από τα πράγματα που όπως λένε χτίζονται στην παιδική ηλικία.

Πρώτη ομάδα ο Στρυμωνικός Σερρών. Ανέμελα ή ζόρικα χρόνια τα πρώτα ποδοσφαιρικά χρόνια;

Για μένα στη ζωή μου ποτέ τα πράγματα δεν ήταν ανέμελα. Πάντα έβαζα τον εαυτό μου στη διαδικασία να ζοριστώ, να παλέψω, να φτάσω ψηλά και πάντα είχα πολλές φιλοδοξίες. Δεν με ενδιέφερε τι κάνουν οι γύρω μου, εγώ κοιτούσα και είχα τον στόχο μου. Άρα, ανέμελα δεν ήταν ποτέ τα πράγματα για μένα και αυτό συνεχίζει να ισχύει και σήμερα. Έχω πάντοτε ανησυχίες και νομίζω ότι αυτό είναι που με κρατά συνεχώς ενεργητικό στη ζωή. Δεν μου αρέσει ποτέ να μένω στάσιμος, γι' αυτό έχω ασχοληθεί και με πάρα πολλά πράγματα.

Η Θεσσαλονίκη του 1997, όταν ήρθες εδώ από το χωριό, πώς ήταν;

Ήρθαμε στην πόλη το καλοκαίρι του 1997. Τότε δεν ήξερα από τη Θεσσαλονίκη παρά μόνο τη διαδρομή από το σπίτι στο σχολείο και από εκεί στο Χαριλάου, όπου κάναμε προπόνηση. Έμενα στην οδό Χατζηλαζάρου 9, γωνία Μπότσαρη με Βασιλίσσης Όλγας. Από εκεί πήγαινα στο γήπεδο, από το σπίτι πήγαινα στο 8^ο, όπου έκανα την Γ’ Λυκείου. Οι διαδρομές μου ήταν αυτές. Το πρωί για το σχολείο, στη συνέχεια γυρνούσα στο σπίτι, έφευγα για προπόνηση και ξανά πίσω στο σπίτι. Αυτή ήταν η ζωή μου για τουλάχιστον ενάμιση χρόνο.

Στα κιτρινόμαυρα, ως παίκτης του Άρη.

Η θητεία σου στον Άρη ως ποδοσφαιριστής πώς ήταν; Πώς την βλέπεις σήμερα;

Ο Άρης είναι μία ομάδα λαϊκή, ενώ ταυτόχρονα έχει και κόσμο με επίπεδο. Ο Άρης είναι μία παρεξηγημένη ομάδα, αν γνωρίσει κάποιος τους ανθρώπους που τη δημιούργησαν θα καταλάβει. Όμως πρέπει να ξαναγυρίσουμε σε αυτό που πρέσβευε κάποτε η οικογένεια Βικελίδη. Μία οικογένεια αληθινή, μία οικογένεια κυρίων, κιμπάρηδων ανθρώπων που αυτό που λένε το κάνουν κιόλας. Έτσι δημιουργήθηκε η ομάδα.

Η διεθνής σου καριέρα ήταν μεγάλη: Πήγες παντού: Βέρντερ Βρέμης, Άγιαξ, Φέγιενορτ, Νυρεμβέργη, Σάλκε και στη Γαλλία στην Αρλ Λαβινιόν: ποιες ήταν οι διαφορές με την Ελλάδα;

Η Γερμανία είναι το μεγαλύτερο πρωτάθλημα που έχω παίξει και δεν το συγκρίνω ούτε με το ολλανδικό ούτε με το γαλλικό. Με την έννοια του πώς είναι η ζωή του ποδοσφαιριστή. Η Γερμανία είναι η ιδανική χώρα για να παίξει κανείς ποδόσφαιρο, γιατί σου παρέχουν όλα τα πράγματα στο πιάτο και έτοιμα. Και την προσοχή και την υποστήριξη και την οργάνωση. Και εσύ το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να τους το ανταποδώσεις με σκληρή δουλειά. Το life style ήταν διαφορετικό, ενώ αλλού έχεις να ασχοληθείς και με άλλα πράγματα.

Στην Ιταλία, για παράδειγμα, με τη μόδα. Όσο για την Ολλανδία, εκεί το πρωτάθλημα είναι ένα κλικ πιο κάτω από τη Γερμανία σε ό,τι αφορά στον ανταγωνισμό. Για παράδειγμα, όταν πήγα από την Werder στον Άγιαξ, που είναι μία κορυφαία ομάδα στον κόσμο και στο ολλανδικό πρωτάθλημα, ήταν ένα μικρό πισωγύρισμα σε ό,τι έχει να κάνει με τον ανταγωνισμό.

Με τη φανέλα της Werder Bremen με την οποία έπαιξε για τρία χρόνια και όπου κατέκτησε το νταμπλ.

Το ποδόσφαιρο και η ζωή στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα πώς ήταν;

Γενικά ήταν μία πάρα, πάρα, πάρα πολύ μεγάλη εμπειρία για μένα. Γνώρισα ανθρώπους, είδα μία τελείως καινούρια κουλτούρα ζωής, με λίγα λόγια είδα και την άλλη πλευρά. Εκεί έχεις την αίσθηση ότι ο κόσμος μικραίνει. Ήμουν εκεί και έλεγα να πεταχτώ τη μία στιγμή στην Ιαπωνία ή την άλλη στιγμή να πάω στην Κίνα. Μικραίνει ο κόσμος, δηλαδή. Όταν είσαι εκεί νομίζεις ότι είσαι κοντά σε όλα.

Ενσωματώνεσαι εύκολα;

Θα έλεγα, ναι. Δεδομένου ότι οι άνθρωποι εκεί είναι πολύ χαλαροί και δεν τους νοιάζει σχεδόν τίποτα. Που λέει ο λόγος έχουν δισεκατομμύρια στη ντουλάπια τους και δεν τους νοιάζει τι γίνεται παραπέρα. Δεν αγχώνονται, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει εδώ στην Ελλάδα, που όλοι συζητάμε «τι θα κάνουμε και πως θα το κάνουμε». Εκεί υπάρχουν δύο τάξεις πραγμάτων: τα χρήματα από τη μία και οι φτωχοί της χώρας από την άλλη. Οι φτωχοί όμως δεν έχουν απαιτήσεις, καθώς τους παρέχονται αυτά που πρέπει να τους δοθούν και μάλιστα φτηνά. Και δεν γκρινιάζουν ότι είμαστε φτωχοί, αλλά η ζωή είναι ακριβή.

2004-η κεφαλιά... κανονιά του Χαριστέα, με την οποία η Ελλάδα στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης.

Είκοσι χρόνια μετά το Euro του 2004: Ποιο ήταν το μυστικό της επιτυχίας της Εθνικής;

Μετά το 2004 δεν είχα ξαναδεί ποτέ ξανά ζωντανά παιχνίδια σε Euro. Ξαναείδα τώρα που πήγα στη Γερμανία ως τηλεσχολιαστής. Όταν τα βλέπεις αυτά, καταλαβαίνεις τι μάς έδωσε εκείνη την επιτυχία. Γιατί είδαμε και τώρα να ξεπετάγονται ομαδούλες, όπως η Αυστρία, αλλά τελικά να μην φτάνουν μέχρι το τέλος. 

Για να κερδίσεις το Εuro χρειάζεται πρώτον και σημαντικότερο να έχεις ποδοσφαιρική ποιότητα. Δεν μπορείς, δηλαδή να κερδίσεις ένα, δύο, τρία, τέσσερα ή πέντε παιχνίδια αν δεν έχεις ποιότητα. Τώρα, είδαμε ότι και η Τουρκία και η Ελβετία πήγαν καλούτσικα, αλλά αν δεν έχεις ποιότητα δεν μπορείς να φτάσεις μέχρι το τέλος. Εμείς το 2004 είχαμε ποιότητα. 

Το δεύτερο που είχαμε ήταν η ομαδικότητα. Δεν είχαμε σταρ και όταν έλειπε ο ένας αντικαθίσταντο από κάποιον άλλον. 

Τρίτον είχαμε έναν προπονητή που ήξερε να παίρνει το 100% από εμάς και τέταρτον είχαμε κάτι που δεν το έχουν πολλοί λαοί σήμερα και το συνειδητοποίησα τώρα στο Euro της Γερμανίας. Ποιο είναι αυτό; Είμαστε «σκυλιά του πολέμου», έχουμε μάθει να παλεύουμε πάρα πολύ. Και αυτό φαίνεται από τα παιδιά που τρέχουν και κερδίζουν σήμερα τα χρυσά μετάλλια. Μάθαμε να παλεύουμε, να πολεμάμε και να τα δίνουμε όλα για αυτό που θέλουμε να πετύχουμε. Άρα, αυτά τα τέσσερα στοιχεία, δηλαδή η ποιότητα, ένας προπονητής πολύ ικανός, η ομαδικότητα και η ελληνική ιδιοσυγκρασία. Αν συμβαδίσουν αυτά τα τέσσερα η επιτυχία είναι σίγουρη.

2004, η αρχική ενδεκάδα του τελικού κόντρα στην Πορτογαλία.

Μπορεί να επαναληφθεί;

Σε καμία περίπτωση δεν πίστευα στο φετινό Εuro ότι κάποια από τις μικρές ομάδες θα μπορούσε να αναρριχηθεί ανάμεσα στις τέσσερις της κορυφής. Αν δεις από το 2004 και μετά, θα δεις ότι οι εκπλήξεις τελείωσαν σιγά-σιγά στο ποδόσφαιρο. Και ο λόγος είναι ότι οι μικρές χώρες σταμάτησαν την παραγωγή μεγάλων ταλέντων, γιατί τα παίρνουν από πολύ μικρή ηλικία οι μεγάλες χώρες και τα κάνουν δικά τους. Αυτό είναι καλό για τους ποδοσφαιριστές, αλλά είναι κακό για τις εθνικές ομάδες.

2004, στη Λισαβόνα. Το κύπελλο στα χέρια του σκόρερ του τελικού.

Η σημερινή φουρνιά της Εθνικής Ομάδας είναι καλή;

Πάρα πολύ καλή. Αν στεναχωρήθηκα για πρώτη φορά για ομάδα μας που δεν πέρασε στο Εuro ήταν για τη σημερινή Εθνική Ελλάδος. Για τις άλλες δε στεναχωρέθηκα. Γιατί δεν το άξιζαν.

Πώς ήταν το ματς με τον Ότο στο Έσεν;

Θα το περιγράψω με λίγα λόγια. Ο Ότο με πήρε στο τηλέφωνο και μου είπε: «Είσαι έτοιμος; Θα παίξεις; Θέλω να κερδίσουμε το παιχνίδι». Του λέω: «Είμαι έτοιμος, μπορεί να έχουμε μεγαλώσει, αλλά είμαι έτοιμος». Τι να του πω του ανθρώπου (γελάει). 

Όταν έκανε την ομιλία στα αποδυτήρια πριν από το παιχνίδι ήταν σα να μην πέρασε μία μέρα. Είχε το ίδιο πάθος και την ίδια ένταση, ήθελε να μπούμε μέσα, να το ευχαριστηθούμε, αλλά να κερδίσουμε το παιχνίδι. Μας είπε: «Εμείς είμαστε ποδοσφαιριστές, δε θέλουμε να χάνουμε ποτέ». 

Επίσης έπαθα πλάκα με τον κόσμο στο ματς. Τι εννοώ; Βγήκαμε δύο ώρες μετά το παιχνίδι έξω και μάς περίμεναν περίπου 1.000 άτομα, που ηλικιακά ήταν από 10 έως 30 χρονών. Δεν είδα κανέναν σαρανταπεντάρη, είδα μόνο παιδάκια 10 χρονών, με τους θείους και τα ξαδέλφια τους, Ελληνάκια που ζουν στη Γερμανία. Αυτό μου έκανε τεράστια εντύπωση. Ήταν παιδιά που δεν είχαν ζήσει τη νίκη του 2004. Αυτό μου λέει κάτι. Ότι αυτή η γενιά έχει ανάγκη να ζήσει ξανά μία πολύ μεγάλη τέτοια επιτυχία.

Είδες το EURO του 2024 στη Γερμανία. Πώς σου φάνηκε ο νέος σου ρόλος ως τηλεσχολιαστής;

Η εμπειρία ήταν εξαιρετική. Γιατί πιστεύω ότι ο επαγγελματίας δημοσιογράφος -και εδώ πρέπει να πω ότι πραγματικά έπαθα πλάκα με την προετοιμασία που κάνει ο καθένας δημοσιογράφος για να περιγράψει έναν αγώνα και να βγάλει σε πέρας όλο αυτό το τελετουργικό- χρειάζεται και άλλα δύο μάτια δίπλα του για το σχολιασμό. Χρειάζεται έναν άνθρωπο που να είναι σχετικός και να μην λέει αρλούμπες. Να είναι του the point. 

Εύχομαι να γίνει αυτό τάση στην Ελλάδα, γιατί αυτό υπάρχει εδώ και πάρα πολλά χρόνια στο εξωτερικό. Μίλησα με τον Μερτεζάκερ, τον Φέρντιναντ, τον Σβαϊνστάιγκερ, ενώ και ο Ανρί το κάνει. Γιατί εμείς να μην έχουμε αυτή την κουλτούρα; Εμείς μπορούμε να είμαστε συμπληρωματικοί και να βοηθούμε την άρτια δημοσιογραφική δουλειά που γίνεται. Εγώ από τους δημοσιογράφους αντλούσα σημαντικές λεπτομέρειες που αφορούσαν στα στατιστικά του ματς. Φυσικά αυτό που με ενδιαφέρει είναι να βλέπω τι γίνεται στο χορτάρι, αλλά ο συνδυασμός των δύο είναι εκπληκτικός.

Αυτό που είδες στο χορτάρι του Euro πώς θα το χαρακτήριζες;

Αυτό που βλέπω είναι ότι ο ρόλος του σέντερ φορ έχει αλλάξει τελείως. Κάθε τετραετία βλέπουμε αλλαγές στο ποδόσφαιρο, είτε στο Euro είτε στο Μουντιάλ. Αυτό που παρατήρησα τώρα ήταν πρώτον ότι όλο το παιχνίδι το κάνουν πλέον τα χαφ και δεύτερον ότι επιτέλους βρέθηκε μία ομάδα που έφερε ξανά την κανονικότητα στο ποδόσφαιρο και αυτή ήταν η Ισπανία.

Τι εννοείς κανονικότητα;

Σταμάτησε αυτό το «γύρω-γύρω-γύρω», το «πάσα-πάσα-πάσα», το «ξανά πίσω στον τερματοφύλακα» και το «ξανά πάσα-πάσα-πάσα».

Αυτό το ανακάλυψαν πρώτοι οι Ισπανοί.

Ναι, αλλά το άλλαξαν οι ίδιοι και το έκαναν πιο κάθετο, πιο αποτελεσματικό, πιο ουσιαστικό, πιο γρήγορο και πιο καλό για το θεατή. Κουράστηκε ο κόσμος να βλέπει την μπάλα να γυρνά από το σέντερ φορ στον τερματοφύλακα και ξανά να πηγαίνει στον σέντερ φορ. Τι έκανε τώρα η Ισπανία; Πήγαινε την μπάλα στο σέντερ φορ και άντε να πήγαινε και λίγο πιο πίσω και εκεί τελειώνει η φάση. Αυτή ήταν η απόλυτη ισορροπία που είδα στους αγώνες της Γερμανίας και μακάρι αυτό να το συνειδητοποιήσουν όλοι οι προπονητές και να το εφαρμόσουν.

Άρα, η Ισπανία κέρδισε δίκαια;

Εκπληκτική ομάδα, η καλύτερη ομάδα. Εγώ έβγαλα την προηγούμενη ομάδα την καλύτερη ενδεκάδα του τουρνουά και πολλοί διαμαρτυρήθηκαν γιατί δεν έβαλα μέσα τον Γιαμάλ. Τους είπα ότι δεν μπορεί να είναι όλη ενδεκάδα με Ισπανούς παίκτες. Όλη όμως η Ισπανία ήταν εκπληκτική.

Τι έγινε με την Αγγλία: Σούπερ σύλλογοι, πολλά λεφτά, αλλά σούπα Εθνική. Γιατί;

Οι σχέσεις μεταξύ προπονητή και παικτών ήταν τραγικές. Και γι' αυτόν τον λόγο μετά το τέλος του Euro, όπου η Αγγλία πήγε για δεύτερη φορά στον τελικό, παραιτήθηκε ο προπονητής. Παραιτήθηκε γιατί ξέρει ότι δεν μπορεί να κερδίσει τους ποδοσφαιριστές του. Η Αγγλία βρέθηκε εκεί λόγω του ατομικού ταλέντου κάποιων ποδοσφαιριστών της και γιατί σε κάθε παιχνίδι κάποιος καθάριζε την μπουγάδα. Μια ο Μπέλιγχαμ με το ψαλιδάκι, μία ο Γουότκινς με μία εξαιρετική προσπάθεια, μία ο Σάκα και παρ’ ολίγον στον τελικό ο Πάλμερ -ποτέ όμως ο προπονητής. Ο προπονητής δεν μπόρεσε να παρουσιάσει κάτι που να αντικατοπτρίζει αυτό το ταλέντο που έχουν οι παίκτες του.

Τακτικά νέα στοιχεία υπήρχαν;

Δεν είναι τόσο καινούριο, αλλά μου άρεσε πάρα πολύ το εξής. Η μοντερνοποίηση της Εθνικής Ελλάδος του 2004 που προσπάθησαν να εφαρμόσουν η Ελβετία και η Αυστρία, αλλά στο πιο μοντέρνο της. Πολύ καλή αμυντική λειτουργία, αλλά γρήγορη μετάβαση στην επίθεση για να γίνει το τελείωμα. Αυτό για τους ποδοσφαιρολάτρεις που καταλαβαίνουν τα ψιλά γράμματα. Κλέβω την μπάλα, αλλά έχω 15 με 20 δευτερόλεπτα για να τελειώσω τη φάση. Δεν κλέβω την μπάλα και μετά πάλι πίσω η πάσα για να ηρεμήσει το παιχνίδι.

Το VAR είναι καλό ή χάνεται η ομορφιά του ποδοσφαίρου; Που είναι ως γνωστόν ένα άδικο άθλημα.

Για το VAR γκρινιάζουν αυτοί που χάνουν τη φάση για μερικά εκατοστά.

Δεν είδε όμως το χέρι των Iσπανών στο ματς με τη Γερμανία.

Ήμουν έξαλλος με αυτή τη φάση, όπως ήταν και όλη η Γερμανία. Θεωρώ ότι το VAR έχει κάποια πάρα πολύ καλά στοιχεία, τα οποία αν τα χρησιμοποιήσεις σωστά το ποδόσφαιρο γίνεται δίκαιο. Και επίσης να πω και το εξής: η Μπαρτσελόνα μπορεί να χάσει από τη Ράγιο Βαγιεκάνο με το VAR. Πριν από χρόνια δεν θα έχανε ποτέ, γιατί ο διαιτητής θα έσπρωχνε την μεγαλύτερη ομάδα χωρίς να υπάρχει απόδειξη παρά μόνο το βράδυ στην τηλεόραση που το βλέπαμε. Ενώ τώρα γίνεται ένα χεράκι μέσα στην μεγάλη περιοχή στο 94’ και η Ράγιο Βαγιεκάνο ισοφαρίζει την Μπαρτσελόνα. Γι’ αυτό να μην γκρινιάζουμε για το VAR.

Η πιο ωραία στιγμή του Euro;

Έζησα πολλές ωραίες στιγμές. Καταρχάς την πρώτη μέρα που έφτασα στη Γερμανία. Ήταν το πρώτο παιχνίδι Γερμανία-Σκωτία, δεν είχα τηλεσχολιασμό και κατέβηκα στο Fanzone στο γήπεδο του Ντίσελντορφ. Βλέπω μία παρέα από καμιά τριανταριά παιδιά που αρχίζουν να φωνάζουν το όνομά μου ενώ περπατάω προς τα κάτω. Και λέω τώρα: «Ποιοι είναι αυτοί;». Πηγαίνω κοντά τους και μου λένε: «Είμαστε από τη Werder». Τους ρωτώ: «Πόσο χρονών είστε;» Μου λένε: «Είμαστε 25 χρονών, ήμασταν 5 όταν πήρες το νταμπλ με τη Werder». Εκπληκτική στιγμή. Μία άλλη φορά συνέβη κάτι αντίστοιχο με μία δεκάδα Αυστριακών, που δεν είχαν σχέση με τη Γερμανία και οι οποίοι θαύμαζαν την Εθνική ομάδα της Ελλάδος του 2004. Και φανταστείτε τότε ήταν μόλις 5 χρονών. Αυτές ήταν δύο υπέροχες ατομικές στιγμές στο Euro.

Ποδοσφαιρικά; Ποια ήταν η πιο ωραία στιγμή;

Ήταν πολλές. Αυτή που έζησα και είδα με τα μάτια μου ήταν στο παιχνίδι Γερμανία-Ισπανία. Σε κάποιο σημείο φαινόταν ότι οι Γερμανοί θα το πάρουν το ματς, όμως γίνεται η ανατροπή και οι Ισπανοί κερδίζουν στο 119’. Αυτή η εναλλαγή των συναισθημάτων είναι για μένα όλα τα λεφτά. Και φανταστείτε: τελειώνει το ματς και εγώ βγαίνω κάτι φωτογραφίες με Γερμανούς φιλάθλους. Και τους λέω: «Κρίμα σήμερα που αποκλείστηκε η Γερμανία. Έπρεπε να δώσει το πέναλτι». Όμως από αυτούς κανείς δεν ασχολήθηκε με το πέναλτι, όλοι τα είχαν με τον Χάβερτς που έπρεπε να βάλει το δεύτερο γκολ.

Το παγκόσμιο ποδόσφαιρο που πηγαίνει; Quo vadis? Βλέπεις νέες τάσεις;

Αυτό που υπάρχει είναι ότι μεγαλώνει η ψαλίδα υπέρ των μεγάλων χωρών και δεν είναι τόσο εύκολο στις μικρές χώρες να αναπτύξουν αξιόμαχες ομάδες. Αυτό δηλαδή, που έγινε πέρσι με την Ελλάδα και τον Ολυμπιακό να πάρει το Conference League και ο ΠΑΟΚ να κάνει μια τόσο καλή πορεία, ήταν για μένα μια μεγάλη έκπληξη. Εγώ βλέπω ότι το χάσμα μεγαλώνει και για αυτό δημιουργήθηκαν και αυτά τα πρωταθλήματα. Για να μπορούν οι μικρότερες χώρες να χαίρονται και αυτές ένα τρόπαιο ευρωπαϊκού πρεστίζ. Παλιά στο Champions League είχες μια Ρόζενμποργκ, χωνόταν ένας Παναθηναϊκός - τώρα αυτά δεν υπάρχουν. Τώρα λες ποιοι θα πάρουν το τρόπαιο; Ρεάλ, Σίτι, Λίβερπουλ ή Μπάγερν Μονάχου.

Κάτι άλλο καινούριο βλέπεις;

Αυτό που υπάρχει η ανάγκη να υπάρξει αφύπνιση για να γυρίσουμε ένα βήμα πίσω αναφορικά με το ποδοσφαιρικό ταλέντο.

Τι εννοείς;

Το πώς αναπτύσσεται το ποδοσφαιρικό ταλέντο. Δημιουργήθηκε παλιότερα η ανάγκη να υπάρξει η λεγόμενη ακαδημαϊκη προπόνηση, αλλά είδαμε ότι οι ακαδημίες βγάζουν τους ίδιους ποδοσφαιριστές, το ίδιο στιλ ποδοσφαιριστών. Χάθηκαν έτσι τα ατόφια ταλέντα. Παλιά περιμέναμε από την Βραζιλία να τα δούμε. Ο Νεϊμάρ ήταν ίσως ο τελευταίος των Μοϊκανών, μέχρι και ο Βινίσιους δεν είναι Βραζιλιάνος, έχει βραζιλιάνικο διαβατήριο, αλλά παίζει ποδόσφαιρο ευρωπαϊκό. Υπάρχει μία τέτοια τάση και για αυτό δημιουργούνται ήδη προγράμματα στις φαβέλες για να βγουν καινούργιοι ποδοσφαιριστές, οι οποίοι θα φέρουν πάλι αυτό που διέθετε ο Μέσι ή παλιότερα ο Ροναλντίνιο και ο Ρονάλντο φαινόμενο. Αν ρωτήσεις σήμερα όλους τους παγκόσμιους αστέρες του ποδοσφαίρου που έχουν σταματήσει δε θα σου πει κανένας ότι ο καλύτερος του κόσμου είναι ο Κριστιάνο Ρονάλντο, αλλά ο Μέσι ή ο Ρονάλντο φαινόμενο.

Από αυτά που είδες στο Euro ποιος παίκτης θεωρείς ότι θα κυριαρχήσει στο παγκόσμιο στερέωμα τα επόμενα χρόνια;

Eίδα 4 με 5 πολύ καλούς παίκτες. Θα ξεκινήσω με τον Γιαμάλ που είναι ο πιο μικρός, ο πιτσιρικάς, ο οποίος έχει απίστευτο θράσος και απέδειξε ότι η Μπαρτσελόνα μάλλον του «κάνει κακό», γιατί δεν έχει την παλιά ομάδα που είχε η Μπαρτσελόνα. Αυτό το είδαμε τώρα με την εθνική Ισπανίας, όπου είχε δίπλα του τους καλύτερους και αυτός γίνεται ακόμα καλύτερος, ενώ στην Μπαρτσελόνα πρέπει σε ηλικία 16 χρονών να πάρει την ομάδα πάνω του. Είναι δυνατόν; Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να το κάνει. Είδα τον Γουίλιαμς, ο οποίος πιστεύω ότι θα σπάσει όλα τα ρεκόρ, είδα τον Βιρτς, ο οποίος παρά το νεαρό της ηλικίας του όταν έκαιγε η μπάλα και στα δύσκολα πήρε τη Γερμανία επάνω του και είδα τον καταπληκτικό Καλαφιόρι, τον αμυντικό της Ιταλίας. Αν ήμουν σε μία ομάδα των 5 καλύτερων στον κόσμο θα τον είχα κλείσει αύριο το πρωί. Είχα πει από την αρχή ότι αυτός θα είναι το πουλέν μου στο Εuro. Τέλος, είδα και τον Αρντάρ Γκιουλέρ, όποιος δεν σου γεμίζει το μάτι αλλά είναι πολύ μεγάλο ταλέντο.

Με τι χαλαρώνεις σήμερα; Εκτός από το μπουζούκι…

Χαλαρώνω με το γυμναστήριο.

Ως αντιπεριφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας για την ψηφιακή διακυβέρνηση.

Πώς ήταν και πως είναι η εμπειρία στην πολιτική και στην Περιφέρεια;

Συμπληρώνω πλέον 5 χρόνια εκεί. Είμαι πολύ τυχερός που γύρισα πίσω σε μία εποχή την οποία τη συνδύασα με τα κοινά και ταυτόχρονα κάναμε και πολλή δουλειά. Το θέμα είναι αν ο κόσμος το συνειδητοποίησε, αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα για μένα. Γιατί η Τοπική Αυτοδιοίκηση και γενικά η αυτοδιοίκηση είναι ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο. Η κεντρική πολιτική σκηνή είναι το επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Εμείς παίζουμε στο ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο και εμείς τρέχουμε καθημερινά και συνέχεια, αλλά ο κόσμος δεν το βλέπει.

Μία συμβουλή σε ένα πιτσιρικά που θέλει να γίνει Γιαμάλ;

Δίνω πολλές συμβουλές στα παιδιά. Η πιο βασική είναι αυτή: να μην έχουν ανάγκη κανέναν και αυτός να είναι ο στόχος τους. Να βασίζονται στα δικά τους τα πόδια. Επίσης να μην κοιτούν να φτάσουν τον Γιαμάλ και τον κάθε Γιαμάλ, αλλά να κερδίσουν αυτό που βλέπουν γύρω τους και να τον συναγωνίζονται στο χορτάρι κάθε μέρα.

Για το τέλος η ερώτηση με το μαγικό ραβδί. Τι θα άλλαζες στο ελληνικό ποδόσφαιρο, που δεν αλλάζει εύκολα;

Το ελληνικό ποδόσφαιρο είναι προσωποποιημένο και κάθε ομάδα έχει τον πρόεδρο της. Ο Ολυμπιακός τον Μαρινάκη, ο Παναθηναϊκός τον Αλαφούζο, ο ΠΑΟΚ τον Σαββίδη. Αυτό είναι το πρώτο πρόβλημα. Γιατί είναι πρόβλημα; Γιατί ο πρόεδρος είναι ο μεγαλομέτοχος, η κεφαλή της εταιρείας και θα πρέπει να έχει μία διοίκηση να τρέξει την ομάδα, η οποία θα πρέπει να αποτελείται από ανθρώπους που είναι σχετικοί με αυτό το αντικείμενο. Έτσι ώστε να περάσουν στον κόσμο την υγιή ποδοσφαιρική κουλτούρα που υπάρχει στο εξωτερικό. Εδώ οι μεγαλομέτοχοι πρέπει να κάνουν ένα βήμα πίσω, αφού έτσι κι αλλιώς αυτοί είναι πίσω από την ομάδα και δεν υπάρχει λόγος ένας μεγαλομέτοχος ο οποίος έχει πάρα πολλά χρήματα να έχει ανασφάλειες. Εσύ είσαι εκεί, εσύ είσαι η κεφαλή της εταιρείας, αλλά χρειάζεσαι δίπλα σου κάποιους στρατηγούς για να σου φτιάξουν την ομάδα και να δημιουργήσουν μια κουλτούρα για τον κόσμο σου, για να πάει ένα βήμα μπροστά το ποδόσφαιρο. Νομίζω ότι αυτό είναι το λιθαράκι που πρέπει να μπει και όταν το κάνει κανείς βλέπει ότι έχει και επιτυχία. Για παράδειγμα, ο Ολυμπιακός πέρσι είχε στο ποδοσφαιρικό τμήμα κάποιους ανθρώπους που είναι γνώστες του ποδοσφαίρου και διαθέτουν κύρος και πήρε ευρωπαϊκό τίτλο. Δεν είναι τυχαίο αυτό. Και ο ΠΑΟΚ που έχει έναν μεγαλομέτοχο έβαλε κάποιους ποδοσφαιρανθρώπους γύρω από την ομάδα και είχε επιτυχία. Έτσι πάνε τα πράγματα και μόνο έτσι πετυχαίνεις.