Φωτογραφίες: Προσωπικό αρχείο Σωτήρη Κούβελα

Πρωινός καφές γεμάτος ιστορίες ήταν αυτός που ήπιαμε με τον Σωτήρη Κούβελα. Ιστορίες πολιτικές, για τη Θεσσαλονίκη αλλά και προσωπικές. Μας είπε για τα αεροπλάνα των Ιταλών που βομβάρδιζαν τέτοιες ημέρες του 1940 την Πάτρα, όπου ζούσε με τους γονείς του. Τη Θεσσαλονίκη της δεκαετίας του ‘50 και το πώς ο ίδιος μπήκε ως πρώτη φουρνιά φοιτητών στο Πολυτεχνείο. Την πρόταση για τη δημαρχία της Θεσσαλονίκης που του έκαναν το 1978 οι δημοτικοί σύμβουλοι του ΚΚΕ εσωτερικού και το 1981 ο Γεώργιος Ράλλης. Το Γιάγκο Πεσματζόγλου και το ΚΟΔΗΣΟ, τον Ευάγγελο Αβέρωφ και φυσικά πολλές ιστορίες με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, αλλά και για την περίοδο της δημαρχίας του στη Θεσσαλονίκη. Για τον Κυριάκο Μητσοτάκη λέει ότι είναι σα να τρέχει σε φόρμουλα 1 ενώ για τη Θεσσαλονίκη ότι χρειάζεται ανθρώπους που να δίνουν σημασία όχι στην εικόνα τους αλλά στην ουσία.

Ο καφές είχε και για μένα μια προσωπική έκπληξη. Κι αυτό γιατί με μια παλιά φωτογραφία που μου έφερε μου θύμισε τη σχέση που είχε ο πατέρας του Δημήτρης με τον παππού μου τον Γιώργο και τον νονό μου τον Ιπποκράτη ως παλιά στελέχη της Εθνικής Τράπεζας του 1950. Όμορφες ελληνικές ιστορίες…

-Πότε πίνετε τον πρωινό καφέ;

Με τους φίλους μου πίνω σπάνια πλέον λόγω της πανδημίας. Μάσκες, κορονοϊοί (γελάει). Εγώ πίνω καφέ το πρωί γύρω στις 10.30

-Τι καφές είναι;

Ελληνικός. Μέτριος.

-Υπήρχε παλιά και πρωινός καφές επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου;

Όχι, δεν υπήρχε πρωινός καφές. Υπήρχε όμως μια καθημερινή επαφή του υπουργού Προεδρίας, που την είχε καθιερώσει πριν από εμένα ο Έβερτ με δημοσιογράφους από όλο το φάσμα των ΜΜΕ. Κάτι σαν Συνέντευξη Τύπου. Σε κυβερνητικό επίπεδο υπήρχε ένα μικρό υπουργικό συμβούλιο που αποτελούνταν από 5 με 6 υπουργούς οι οποίοι καλούνταν δύο φορές την εβδομάδα ή όποτε ήθελε ο πρωθυπουργός. Εκεί συζητούσαμε τα πάντα

-Γεννηθήκατε στην Αμαλιάδα πριν από τον πόλεμο.

Το 1936. Έφυγα 4 χρονών από την Αμαλιάδα, μια και ο πατέρας μας ήταν υπάλληλος της τράπεζας και ήταν σαν τους στρατιωτικούς και άλλαζε πολλές πόλεις μέχρι κάποτε να καταλήξει στη Θεσσαλονίκη. Στη συνέχεια πήγαμε στην Πάτρα, όπου μας βρήκε ο ιταλικός πόλεμος. Θυμάμαι πρωί, γύρω στις 8, ήρθαν τα ιταλικά αεροπλάνα σε αλλεπάλληλα κύματα και βομβάρδιζαν την Πάτρα εν ψυχρώ. Οι Ιταλοί φοβόντουσαν μήπως υπάρχουν αντιαεροπορικά και έριχναν από πολύ ψηλά και όποιον πάρει ο χάρος.

-Αυτές ήταν και οι πρώτες αναμνήσεις ζωής;

Αυτές ήταν οι πρώτες αναμνήσεις. Ακολούθησε ύστερα η κατοχή και οι Γερμανοί, τα μπλόκα και οι εκτελέσεις των Γερμανών. Μετά πήγαμε στον Πύργο, όπου ήταν η γενέτειρα των γονιών μου.

-Πώς βρεθήκατε από την Αμαλιάδα στη Θεσσαλονίκη;

Πήρε μετάθεση ο πατέρας μου στην Τράπεζα. Ο δικός σου ο νονός, ο Ιπποκράτης Βρυώνης ήταν διευθυντής στην Πάτρα και όταν ήρθε στη Θεσσαλονίκη θυμήθηκε τον παλιό του συνεργάτη και φίλο και τον κάλεσε εδώ. Όπου συνάντησε και τον παππού σου, τον Γιώργο Γαβριηλίδη (χαμογελάει).

-Την ξέρω αυτήν την ιστορία. Οι γονείς σας;

Ήταν κλασσικοί γονείς της εποχής. Οικογενειάρχες και Έλληνες. Με τα καθιερωμένα. Την τάξη στο σπίτι, το οικογενειακό τραπέζι μεσημέρι βράδυ, την εκκλησία την Κυριακή. Ο πατέρας εργαζόμενος και η μητέρα νοικοκυρά.

-Στο σπίτι ποιες ήταν οι συζητήσεις;

Οι περισσότερες αφορούσαν την οικογένεια, αλλά είχαμε και πολιτικές συζητήσεις. Τόσο την περίοδο της κατοχής όσο και του εμφυλίου, όπου βρεθήκαμε στο μάτι του κυκλώνα.

-Θεσσαλονίκη;

Ήρθαμε στη Θεσσαλονίκη λόγω της μετάθεσης του πατέρα μου που εργάζονταν στην Τράπεζα Αθηνών. Η συγχώνευση των Τραπεζών Εθνικής και Αθηνών έγινε αν δε κάνω λάθος το 1952, όπου όλο το διευθυντικό team της Τράπεζας Αθηνών έγινε της Εθνικής.

Λεζάντα: Πιτσιρικάς στο Λευκό Πύργο στη Θεσσαλονίκης του ΄50

-Ποιες είναι οι πρώτες εικόνες της Θεσσαλονίκης το 1950;

Είμαι 14 χρονών και πηγαίνω στην τρίτη γυμνασίου, στο 2ο γυμνάσιο. Ένα χρόνο μετά πήγα στο 3^ο γυμνάσιο που ήταν πιο φιλολογικής κατεύθυνσης και είχε και έναν περίφημο γυμνασιάρχη, τον Χατζηανδρέου. Μετά ακολούθησα τη δική μου κλίση, που ήταν οι θετικές επιστήμες και πήγα στο 5^ο γυμνάσιο με γυμνασιάρχη τον περίφημο Κότσηρα, ο οποίος μας δίδασκε και χημεία.

-Τι θυμάστε από εκείνα τα σχολικά χρόνια;

Όσο ήμουν στις μικρότερες τάξεις τα ενδιαφέροντά μου ήταν να παίζουμε μπάλα, να πηγαίνουμε για πινγκ-πονγκ και να κάνουμε βόλτες με παρέες. Τις δύο τελευταίες τάξεις πέσαμε με τα μούτρα στο διάβασμα. Απίστευτο διάβασμα όμως. Από την ώρα που ανοίγαμε τα μάτια μας μέχρι που τα κλείναμε μόνο διάβασμα. Είχα δύο τρεις κολλητούς, τον Στέργιο τον Δαμουσλή που έμενε απέναντί μου και τον Αζαρία τον Καραμανλίδη που ήταν πρώτος μαθητής στην τάξη-το διάβασμα που κάναμε με αυτά τα παιδιά δεν έχει προηγούμενο.

Λεζάντα: Ως κωπηλάτης στο Καραμπουρνάκι της Θεσσαλονίκης το 1954

-Τα χόμπι ποια ήταν; Μπάλα παίζατε;

Ποδόσφαιρο στην αρχή, μετά και λίγο μπάσκετ και πολύ πινγκ-πονγκ.

-Τι θέση;

Τότε δεν είχε θέσεις (γελάει)

-Στο πινγκ-πονγκ πιο επιθετικός ή αμυντικός;

Και άμυνα και πολλή επίθεση.

-Πώς αποφασίσατε να πάτε στο Χημικό;

Είχα πολύ μεγάλη έφεση για τη Φυσική και τη Χημεία. Ίσως και ο γυμνασιάρχης μας που μας έκανε Χημεία να έπαιξε κάποιο ρόλο και πήγα προς τα εκεί. Αισθανόμουν ότι είναι η επιστήμη του μέλλοντος. Αλλά μόλις τελείωσα το πρώτο έτος έρχεται ο πατέρας μου και μου λέει: «Τι θα κάνεις στο Χημικό;». Δεν είχε ψωμί η χημεία τότε. Ούτε βιομηχανία, ούτε ερευνητικά κέντρα. «Δε πας στο Πολυτεχνείο;» μου λέει Εγώ δεν είχα τολμήσει να σκεφτώ κάτι τέτοιο γιατί εδώ τότε δεν υπήρχε Πολυτεχνείο και η οικογένεια θα ζορίζονταν να με στείλει για σπουδές στην Αθήνα. Επίσης δεν είχα προετοιμαστεί για Πολυτεχνείο που ήθελε πολύ καλές γνώσεις στα μαθηματικά. Παρόλα αυτά πήγα και έδωσα εξετάσεις και παρά τρίχα δεν πέρασα. Μετά από ένα μήνα ο τότε πρωθυπουργός Παπάγος ανήγγειλε την ίδρυση της Πολυτεχνικής Σχολής στη Θεσσαλονίκη. Εκεί είχα δύο μήνες καιρό για να προετοιμαστώ και πέρασα.

Λεζάντα: Οι πρώτοι απόφοιτοι της Πολυτεχνικής το 1960. Ο Σωτήρης Κούβελας διακρίνεται στην προτελευταία σειρά, δεύτερος απο αριστερά

-Η πρώτη φουρνιά στο Πολυτεχνείο;

Ακριβώς η πρώτη φουρνιά…

-Στη συνέχεια και πτυχίο Νομικής. Γιατί;

Μιλάμε για την εποχή της δικτατορίας και εγώ δεν είχα αναμειχθεί και πολύ ενεργά στα πολιτικά. Είχα σχέση με τους συμφοιτητές μου και δώσαμε μάχη για να στηθεί η Πολυτεχνική που κατασκευάστηκε σε ταχύτητες Κωνσταντίνου Καραμανλή. Εκείνο το θηρίο-κτίριο στο Πολυτεχνείο κατασκευάστηκε μέσα σε 4 χρόνια. Όμως πολιτική δραστηριότητα μεγάλη δεν είχα. Διάβαζα ιστορία και με ενδιέφεραν τα εθνικά θέματα. Μου κακοφάνηκε πολύ η ιστορία της δικτατορίας και σκεφτόμουν ότι κάποια στιγμή θα πέσει και ότι κάτι πρέπει να κάνουμε όλοι για να γίνει αυτό, αλλά κυρίως με απασχολούσε το τι θα κάνουμε την επομένη. Έτσι μου ήρθε η ιδέα να ασχοληθώ με την πολιτική. Και τότε στην πολιτική κατέβαιναν κυρίως οι δικηγόροι. Από τους 300 βουλευτές οι 280 ήταν δικηγόροι και οι υπόλοιποι γιατροί. Σκέφτηκα λοιπόν και την ψυχολογία αλλά και την ουσία της υπόθεσης. Για να κάνεις νομοθέτηση πρέπει να ξέρεις νομικά. Έτσι μπήκε η ιδέα της Νομικής.

-Τότε αισθανθήκατε το… πολιτικό γκελ;

Ακριβώς. Μετά τη δικτατορία και εντάχθηκα στην Ένωση Κέντρου, όπου ήταν ένα... γηροκομείο. Και ηλικιακά αλλά και σε νοοτροπία. Εγώ πήγα για την ουσία και με όνειρα, αλλά έβλεπα ότι ως νέος πολιτικός είχα μπροστά μου πεδίο δόξης λαμπρό. Έγινα αρχηγός του εκλογικού αγώνα της Ένωσης Κέντρου-Νέες Δυνάμεις στη Θεσσαλονίκη και προωθούσα τους υποψηφίους του κόμματος. Το κόμμα δεν πήγε καλά στις εκλογές και επακολούθησαν πολλές διασπάσεις και αποχωρήσεις. Εγώ τότε αποδέχτηκα την πρόταση που μου έκαναν αριστεροί συνάδελφοί μου μηχανικοί και φτιάξαμε ξανά το σύλλογο των πολιτικών μηχανικών. Και κάπως έτσι κερδίσαμε τις εκλογές στο επανιδρυθέν τότε ΤΕΕ και εγώ έγινα πρόεδρος. Τότε αναπτύξαμε μια πολύ σημαντική δραστηριότητα, συντελούντος και του σεισμού του 1978.

Λεζάντα: Ως πρόεδρος του ΤΤΕ σε εκδήλωση του 1986

-Πώς ήταν τα πρώτα μεταδικτατορικά χρόνια να είναι κανείς πρόεδρος του ΤΕΕ;

Κάναμε πολλή δουλειά πριν γίνει ο σεισμός εδώ, γιατί είχε προηγηθεί ο σεισμός στο Βουκουρέστι και έτσι ο σεισμός της Θεσσαλονίκης δε μας βρήκε εξαπίνης. Κάναμε δουλειά για το περιβάλλον, το κυκλοφοριακό, τον Θερμαϊκό. Το Τεχνικό Επιμελητήριο έγινε ένας παράγοντας σημαντικός στην πόλη. Έτσι μια ημέρα δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από τον Γιάγκο τον Πεσματζόγλου. Συναντηθήκαμε στο «Ηλέκτρα Παλλάς» και μαζί με άλλους, συνταχθήκαμε μαζί του στην κίνηση του ΚΟΔΗΣΟ. Παλέψαμε πολύ εκεί. Σε ένα μικρό κόμμα, όπου κάναμε όλες τις δουλειές. Από συγκεντρώσεις, μέχρι αφισοκόλληση (γελάει). Ασταμάτητα. Μαζί με δύο νέα παιδιά, τον φαρμακοποιό Κυριάκο Θεοδοσιάδη και τον οδοντίατρο Χρήστο Τράντο. Με αυτούς πίναμε έναν άτυπο πρωινό καφέ και συζητούσαμε τι πρέπει να κάνουμε. Έτσι προχώρησε το ΚΟΔΗΣΟ και έκανε ότι μπορούσε, αλλά σιγά-σιγά άρχισε να φυλλοροεί. Τότε μου έκανε ένα τηλεφώνημα ο Αχιλλέας ο Καραμανλής και μου ζήτησε να δω τον Γεώργιο Ράλλη, που ήταν τότε πρωθυπουργός. Έτσι εντάχθηκα στη ΝΔ ένα μήνα πριν τις εκλογές του 1981, όταν και εκλέχτηκα.

-Και μετά υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης το 1982. Ποιος σας το πρότεινε;

Μετά τις εθνικές εκλογές του 1981 ο Ράλλης ήταν πολύ αδύναμος. Πριν παραιτηθεί με φώναξε και μου είπε: «Να σκεφτείς τη δημαρχία Θεσσαλονίκης». Μου το είχαν προτείνει παλιότερα και κάποιοι δημοτικοί σύμβουλοι, επί δημαρχίας Μιχάλη Παπαδόπουλου μέσω του Κώστα Παπαθεοδώρου που προέρχονταν από το ΚΚΕ εσωτ. Τότε είχα αρνηθεί γιατί είχαμε διαφορετικές απόψεις για την τοπική αυτοδιοίκηση. Όταν όμως μου το είπε ο Ράλλης ήταν φυσικά διαφορετικό και το έβαλα στο μυαλό μου. Φτάνουμε τον Μάιο του 1982 και με φωνάζει ο Αβέρωφ. Μου είπε τα ίδια. Να είμαι υποψήφιος Και με βοήθησε στον προεκλογικό αγώνα με 500.000 δραχμές, γιατί το ταμείο δεν είχε τότε πολλά λεφτά (γελάει). Όπως έμαθα βέβαια μετά για όλες αυτές τις κινήσεις είχε παίξει ρόλο ο Αντώνης ο Παρίσης που ήταν πρόεδρος της Νομαρχιακής της Θεσσαλονίκης, ένας αφοσιωμένος άνθρωπος στη ΝΔ και στο νονό του, Κωνσταντίνο Καραμανλή. Με είχε γνωρίσει στις εκλογές του ΤΕΕ και πείστηκε από εμένα.

Λεζάντα: Στη μεγάλη προεκλογική συγκέντρωση για τις δημοτικές εκλογές του 86

Λεζάντα: Ολη η οικογένεια Κούβελα τη βραδιά που αναδείχτηκε δήμαρχος Θεσσαλονίκης

-Το 1982 έγινε η πρώτη προσπάθεια για τη δημαρχία Θεσσαλονίκης, αλλά η νίκη σας ήρθε το 1986. Πώς έγινε η πρόταση για την τριάδα Έβερτ-Ανδριανόπουλο-Κούβελα; Ήταν στρατηγική επιλογή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη;

Το μεγάλο μπουμ έγινε ήδη από το 1982 και πήγαμε άριστα. 42% στον πρώτο γύρο και χάσαμε για λίγο στον δεύτερο γύρο. Η επιλογή ήταν του Μητσοτάκη. Έχει ενδιαφέρον εδώ ένα ταξίδι που κάναμε στην Ταϊβάν. Εκεί ήταν ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος.

-Και ο Έβερτ;

Όχι, αλλά την ίδια εποχή στην Ελλάδα γίνονταν διάφορα μαγειρέματα. Έτσι ύστερα από μια δημοσκόπηση που έγινε για το δήμο της Αθήνας ο Μητσοτάκης κατέληξε στον Έβερτ για την Αθήνα και είπε στον Τζαννετάκη, που είχε κατέβει το 1982 και ήταν και επικεφαλής του τομέα τοπικής αυτοδιοίκησης, ότι δε θα είναι ξανά υποψήφιος δήμαρχος. Κάπως έτσι προέκυψε η τριάδα. Ο Μητσοτάκη δε με πίεσε για τη Θεσσαλονίκη, αλλά μου είπε: «Θα είναι καλό. Και για την παράταξη και για σένα». Έτσι δέχτηκα και ήταν μια μεγάλη επιτυχία. Γιατί έτσι έσπασε η κυριαρχία του ΠΑΣΟΚ στην τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά και γενικότερα. Και η ΝΔ κυριάρχησε γιατί δουλέψαμε πολύ στον τομέα της αυτοδιοίκησης. Δήμο-δήμο, χωριό-χωριό.

Λεζάντα: Κούβελας, Εβερτ, Μητσοτάκης, Ανδριανόπουλος: Η τριάδα των τριών νέων δημάρχων του 86

-Σχεδόν τρία χρόνια δήμαρχος Θεσσαλονίκης: πώς πέρασαν;

Πετύχαμε πολύ περισσότερα από αυτά που είχαμε δεσμευτεί. Φτιάξαμε 18 παιδικούς σταθμούς, φέραμε χρηματοδότηση από την Ευρώπη κάνοντας απευθείας επαφές, κάναμε μεγάλη προσπάθεια για την υδροδότηση της Θεσσαλονίκης από τον Αλιάκμονα, που αποτέλεσαν μεγάλα έργα για το δίκτυο της Θεσσαλονίκης. Δημιουργήσαμε επαγγελματικές σχολές, σχολή κοπτικής και ραπτικής, που τότε ήταν πολύ στο φόρτε τους, σχολές νοσηλευτικής και εκπαίδευσης για κομπιούτερ, εισαγάγαμε την πληροφορική στον δήμο και σε πολύ μεγάλη έκταση και εκπαιδεύσαμε όλο τα προσωπικό του δήμου Ενισχύσαμε τη μουσική παιδεία με τη δημιουργία της Φιλαρμονικής του δήμου, το Κέντρο Μουσικής και τη σχολή ορχηστρικής τέχνης.

-Το μετρό ήταν βήμα προς τα εμπρός ή προς τα πίσω;

Στην προεκλογική μας καμπάνια προβλεπόταν το μετρό για το οποίο είχα κάνει συζήτηση με τις Βρυξέλες, ότι μπορεί να χρηματοδοτηθεί. Κάναμε μεγάλη προετοιμασία με τους κορυφαίους Έλληνες πανεπιστημιακούς και σε συνεργασία με τη δημοτική επιχείρηση μετρό του Παρισιού, της Μασσαλίας, του δυτικού Βερολίνου και της Στουτγάρδης. Όλοι αυτοί μας έδωσαν τεχνική βοήθεια. Έγιναν οι προμελέτες, η οικονομική μελέτη και η μελέτη για να ξεκινήσουμε ένα μικρό κομμάτι πιλοτικά. Κάτι που κάναμε. Ξεκινήσαμε και σήμερα πια προχωρά γοργά. Με όλα τα εμπόδια. Γιατί το πολέμησαν με λύσσα.

-Με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη πώς προέκυψε η σχέση;

Είχε έρθει σε επίσκεψή του ΤΕΕ και εκεί γνωριστήκαμε. Κάπου είπε για μένα ότι αυτός είναι ενδιαφέρων. Ως βουλευτής μαζί με άλλους συναδέλφους πήγαμε και παρακολουθήσαμε συστηματικά τη Βουλή για να μάθουμε τα καθήκοντά μας. Εκεί γνωριστήκαμε λίγο παραπάνω. Όταν παραιτήθηκε ο Αβέρωφ, ήμουν ο πρώτος βουλευτής που υπέγραψε ως νέος βουλευτής την υποψηφιότητα Μητσοτάκη. Τότε χρειάζονταν πέντε υπογραφές και το ότι ήμουν ο πρώτος σχολιάστηκε. Μετά δουλεύοντας για τον τομέα Αυτοδιοίκησης γνωριστήκαμε καλύτερα.

Λεζάντα: Στα Πομακωχώρια ως υπουργός Εσωτερικών σε μια απο τις πρώτες υπουργικές επισκέψεις στην περιοχή

Λεζάντα: Με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους τον πρεσβύτερο, μαζί με τη σύζυγό του Νίκη

-Σήμερα τι λέτε για την διακυβέρνησή του; Έκανε πράγματα νωρίτερα από ό,τι έπρεπε;

Είναι αλήθεια αυτό που λες. Αν δεν είναι έτοιμος ο πολιτικός κόσμος και ο λαός να δεχτεί μια μεταρρύθμιση είναι παρακινδυνευμένο να την κάνεις. Διότι το τι σημαίνει πολιτικά ορθό δεν είναι αντικειμενικό. Γιατί αν είναι έτσι θα πηγαίναμε ως εξής: Ποιο είναι το ορθότερο πολιτικό σύστημα; Η Ελβετία. Ας την μεταφέρουμε εδώ και τελείωσε. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα. Τι είναι αυτό που υπό τις σημερινές συνθήκες σε αυτόν τον λαό και σε αυτή τη χώρα μπορεί να περπατήσει; Αυτό είναι το σημαντικό. Αν από την άλλη μεριά περιμένεις να δεις τι θέλει ο λαός, άστο καλύτερα. Ο λαός θέλει για παράδειγμα να του διορίσεις όλα τα παιδιά. Πρέπει λοιπόν να βρεις τη χρυσή τομή. Αφού περάσαμε μια περίοδο λαϊκισμού που μας στοίχισε πολύ έπρεπε εκ των πραγμάτων να συμμαζευτούμε. Εφτασε ο Ντελόρ να πει στον Ζολώτα, που ζήτησε μια έκτακτη προκαταβολή, ότι δε σας δίνουμε γιατί όσα σας δώσαμε στο παρελθόν δεν τα χρησιμοποιήσατε για εκεί που πήγαιναν. Αυτό διαδέχτηκε ο Μητσοτάκης. Που έπρεπε να κάνει σωστές κινήσεις. Και η απόφασή του ήταν να συμπορευθεί με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να συμπορευθεί με τη λογική και με αυτά που οι ειδικοί συμβούλευαν. Δε δίστασε να το κάνει.

-Και το πλήρωσε;

Κατά κάποιο τρόπο. Αλλά όμως η μαγιά έμεινε.

Λεζάντα: Συζήτηση με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Από πίσω διακρίνεται ο Αντώνης Σαμαράς

-Τον Κυριάκο Μητσοτάκη πώς τον κρίνετε μέχρι στιγμής;

Ο γιος τρέχει φόρμουλα 1 (γελάει). Μου θυμίζει την υποψηφιότητά μου για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο πανεπιστήμιο και για τον δήμο Θεσσαλονίκης, που ήταν πολύ προωθημένη κατάσταση και είχε πολύ τρέξιμο. Από τις παραλίες της Χαλκιδικής για να κάνουμε γνωστό ότι θα είμαι υποψήφιος το καλοκαίρι του 1982 μέχρι τις περιοδείες σε όλες τις γειτονιές της Θεσσαλονίκης. Και ο Κυριάκος Μητσοτάκης τρέχει έχοντας τις προϋποθέσεις. Εχει περάσει προηγουμένως από ομάδες, που έφεραν επιτυχημένα αποτελέσματα, έκανε δοκιμές και προπόνηση και τώρα όντας ώριμος και έχοντας τα εφόδια, που είναι οι σπουδές, παλεύει τα προβλήματα. Νομίζω με επιτυχία μεγάλη.

Λεζάντα: Με τον Κυριάκο Μητσοτάκη πριν απο λίγες ημέρες. «Τρέχει σα σε φόρμουλα 1»

-Μια σύγκριση των δύο ποια θα ήταν; Εκτός από το ότι κυβέρνησαν σε άλλη εποχή;

Την εποχή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη υπήρχαν εντός της ΝΔ μεγάλα καπετανάτα. Εκεί είχε πολλές δυσκολίες ο Μητσοτάκης και αυτό τον έφαγε τελικά. Δεν ήταν λίγο η ιστορία του Σαμαρά, αλλά ακόμη πιο δύσκολη ήταν η τριανδρία Κανελλόπουλος-Έβερτ-Δήμα, που δε φαίνονταν κιόλας. Αυτοί ήταν που του έκαναν μεγάλη ζημιά.

-Σήμερα αυτό δεν υπάρχει;

Όχι, δε βλέπω να υπάρχει.

-Τι του είπατε πριν από μερικές ημέρες όταν τον είδατε στην έκθεση της ΝΔ Θεσσαλονίκης; Θυμηθήκατε τα παλιά;

Όχι, εκεί δεν ήταν χώρος για πολλές κουβέντες. Του ευχήθηκα καλή δύναμη και του έσφιξα το χέρι, θέλοντας να του δείξω ότι στηρίζω την προσπάθεια που κάνει. Και ότι τον έχουμε ανάγκη.

-Σήμερα είστε 86 χρονών.

Τι 86. Ροκανίζω τα 87 (γελάει).

Λεζάντα: Με τη σύζυγό του Νίκη το 1970

-Έχετε τη σύζυγό σας τη Νίκη, τρία παιδιά, 7 εγγόνια, μεταξύ των οποίων και 2 Σωτήρηδες. Με τι χαλαρώνετε;

Κυρίως διαβάζω και γράφω.

-Τον Δημήτρη, ως βουλευτή πώς τον βλέπετε;

Ο Δημήτρης είναι και αυτός προπονημένος. Στην υποδομή που έχει πάρει, δηλαδή την επαγγελματική, την επιστημονική, την κοινωνική και την πολιτική. Αλλά έχει και αντοχές. Τρέχει. Και αυτό χρειάζεται.

Λεζάντα: Με τον γιό του Δημήτρη και σημερινό βουλευτή το 1986. Μετρώντας τις δυνάμεις τους...

-Σε λίγες ημέρες η Θεσσαλονίκη γιορτάζει την 26η Οκτωβρίου και τον Άγιο-Δημήτρη. Τι θυμάστε όταν λέμε τριήμερος εορτασμός της πόλης;

Τα θυμάμαι όλα. 5 Οκτωβρίου του 1912 η Ελλάδα μπαίνει στη συμμαχία των βαλκανικών χωρών και στέκεται ενάντια στην οθωμανική αυτοκρατορία. 6 7 8 και 9 στο Σαραντάπορο παίρνει ο ελληνικός στρατός το άπαρτο κάστρο και ξεχύνεται προς τη Μακεδονία. Καταλαβαίνει ότι πρέπει να σπεύσει προς τη Θεσσαλονίκη γιατί οι Βούλγαροι και αυτοί τρέχουν γρήγορα και είναι όποιος προλάβει για τη Θεσσαλονίκη. Ευτυχώς ο Τούρκος διοικητής ήταν φιλέλληνας και με τίποτα δεν ήθελε τους Βούλγαρους. Αλλά οι Έλληνες είχαν φτάσει πρώτοι. Αυτό το ράλι δείχνει ότι όταν εκμεταλλεύεσαι την κατάλληλη στιγμή, όταν είσαι έτοιμος για την ώρα εκείνη, έχεις τη θέληση και κάνεις και τις κατάλληλες κινήσεις, πετυχαίνεις. Δεν ήταν λίγο ότι τορπιλίστηκε το καμάρι του τουρκικού στόλου στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, γιατί αυτό έκοψε τα πόδια των Τούρκων και η πόλη παραδόθηκε. Αυτά είναι που θυμάμαι και φέρνω στη μνήμη αυτές τις ημέρες. Ακόμη θυμάμαι και το 1986 που κερδίσαμε τις δημοτικές εκλογές, τις παραμονές της απελευθέρωσης της πόλης και ότι όλη η Θεσσαλονίκη πανηγύριζε διπλά και τριπλά στον Αη-Δημήτρη.

-Τελειώνουμε με το αύριο: Τι νομίζετε ότι χρειάζεται η Θεσσαλονίκη για να πετύχει όλα αυτά που λέμε τα τελευταία χρόνια; Να αναπτυχθεί και να γίνει πρωτεύουσα των Βαλκανίων; Νέα έργα ή απλά να ολοκληρωθούν τα παλιά; Είναι τελικά ορθή η ένσταση ότι η Αθήνα μας αδικεί ή μήπως εμείς αδικούμε τον εαυτό μας;

Η Θεσσαλονίκη χρειάζεται εκπροσώπους στην πολιτική και στα πράγματα της πόλης, που να ενδιαφέρονται λιγότερο για την εικόνα τους και περισσότερο για την ουσία. Ανθρώπους που πρέπει πρώτα να μελετήσουν τι έχει ανάγκη η πόλη και με βάση αυτή τη σοβαρή μελέτη να συμφωνήσουν μεταξύ τους και να προωθήσουν αυτά που συμφώνησαν. Αλλά και να τα παλέψουν. Γιατί τα αδύνατα γίνονται δυνατά. Ποιος μπορούσε να φανταστεί ότι ο δήμος θα ξεκινούσε τότε το μετρό; Κορόιδευαν και ακόμη και τώρα το κάνουν αυτοί που το πολέμησαν. Όμως το μετρό προχώρησε και υλοποιείται. Γιατί; Γιατί βρέθηκαν κάποιοι τρελοί που το πάλεψαν. Ποιος περίμενε ότι ο δήμος θα δημιουργούσε ραδιόφωνο και τηλεόραση; Και όμως έγιναν. Και άλλα που ανέφερα ήδη, αλλά και άλλα που δεν τα ανέφερα. Επομένως σοβαρή προετοιμασία χρειάζεται. Και να τα παλέψουμε όλοι μαζί. Και να μην κοιτάζουμε να βγούμε στον αφρό και χωρίς απώλειες. Ας μην ξεχνάμε ότι στις μάχες υπάρχουν τραυματίες, υπάρχουν και κάποιοι που χάνονται, αλλά δεν πεθαίνουν. Γιατί; Γιατί συνεισέφεραν στην επιτυχία.