Ερώτηση και Αίτηση Κατάθεσης Εγγράφων προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, με θέμα «Το πρόβλημα της αέριας ρύπανσης και της υγείας στη Θεσσαλονίκη αναδεικνύει η νέα ευρωκαταδίκη της Ελλάδας», κατέθεσαν οι επτά βουλευτές Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με πρωτοβουλία του Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και Βουλευτή Β’ Θεσσαλονίκης, Σωκράτη Φάμελλου.

Όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση του κ. Φάμελλου, οι υψηλές συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων στον αέρα της Θεσσαλονίκης και η έλλειψη σχεδίου και μέτρων αντιμετώπισης είναι οι λόγοι που οδήγησαν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στην καταδικαστική απόφαση για την Ελλάδα, σύμφωνα με την Ερώτηση και Α.Κ.Ε. των Βουλευτών, η οποία είναι η έκτη (6η) στη σειρά των κοινοβουλευτικών παρεμβάσεων του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για το θέμα.

Οι βουλευτές ζητούν απαντήσεις για την απουσία ενεργειών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και του ΥΠΕΝ που οδήγησαν στη δεύτερη καταδίκη της χώρας για ζητήματα ποιότητας της ατμόσφαιρας, καθώς είχε προηγηθεί μία ακόμη για την πόλη της Αθήνας.

Με την Ερώτηση οι Βουλευτές καταδεικνύουν την έλλειψη πολιτικής βούλησης για την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας, τόσο σε κυβερνητικό όσο και σε αυτοδιοικητικό επίπεδο. Παρά τις επισημάνσεις και προειδοποιήσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ διαχρονικά, κανείς δεν ασχολήθηκε σοβαρά με το θέμα της αέριας ρύπανσης στην πόλη το οποίο συνεπάγεται άμεσες επιπτώσεις στην υγεία του πληθυσμού.

Ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης και Α.Κ.Ε.:

Αθήνα, 30 Μαρτίου 2023

Ερώτηση και ΑΚΕ

Προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος κι Ενέργειας

Θέμα: «Το πρόβλημα της αέριας ρύπανσης και της υγείας στη Θεσσαλονίκη αναδεικνύει η νέα ευρωκαταδίκη της Ελλάδας»

Μετά την ευρωκαταδίκη της χώρας μας για την ποιότητα ατμόσφαιρας της Αθήνας, λόγω διαχρονικών υπερβάσεων των οριακών τιμών του διοξειδίου του αζώτου ακολούθησε και η δεύτερη καταδίκη που αφορά στη Θεσσαλονίκη και τις συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων (ΑΣ₁₀), στην υπόθεση C/70/2021. Οι αιτίες της νέας καταδίκης είναι οι υπερβάσεις της ημερήσιας οριακής τιμής των (ΑΣ₁₀) από το 2005 και η παράλειψη θέσπισης Επιχειρησιακού Σχεδίου μέτρων ώστε η περίοδος υπέρβασης της εν λόγω οριακής τιμής - κατά συνέπεια και η έκθεση των κατοίκων της πόλης σε υψηλές τιμές των (ΑΣ₁₀), να είναι όσο το δυνατό συντομότερη.

Από το 2011 αρμόδια για τη λήψη μέτρων είναι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Εξαιτίας της διαχρονικής καθυστέρησης και αδυναμίας, το 2018 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δια της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ είχε ζητήσει από την Περιφέρεια να εκπονήσει το Επιχειρησιακό Σχέδιο με στόχους, να αναλύσει τις πηγές ρύπανσης και να σχεδιάσει μέτρα και πολιτικές ώστε να έχουμε επίλυση το συντομότερο δυνατό. Παράλληλα το ΥΠΕΝ είχε στηρίξει χρηματοδοτικά τα αιτήματα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, για την αναβάθμιση του δικτύου παρακολούθησης της ποιότητας της ατμόσφαιρας. Ιδιαίτερα, για την περιοχή της Δυτικής Θεσσαλονίκης είχε αναλάβει πρωτοβουλία για την εκπόνηση μελέτης με σκοπό την ταυτοποίηση της πηγής της δυσοσμίας αλλά και δράσεις για τα έργα περιορισμού της δυσοσμίας στα ΕΛΠΕ που υλοποιήθηκαν χωρίς ωστόσο σήμερα να υπάρχει ακριβής και δημόσιος απολογισμός έργων και αποτελεσμάτων, εφόσον το πρόβλημα της δυσοσμίας παραμένει.

Το έργο αυτό του ΥΠΕΝ έπρεπε να συνεχιστεί με την κυβέρνηση της ΝΔ, αλλά εκ του αποτελέσματος φαίνεται πως αυτό δεν έγινε.

Η εκπόνηση του Σχεδίου για τα αιωρούμενα σωματίδια και την αέρια ρύπανση της Θεσσαλονίκης θα ολοκληρωνόταν το καλοκαίρι του 2019, η σχετική μελέτη παραδόθηκε και παρότι έχουν περάσει 4 χρόνια, το Επιχειρησιακό Σχέδιο δεν έχει ολοκληρωθεί αλλά δεν έχει γίνει ούτε ενημέρωση, ούτε συζήτηση, ούτε διαβούλευση όσων προτείνονται στη μελέτη, παρά το γεγονός ότι αφορούν στη λήψη και εφαρμογή μέτρων που θα επηρεάσουν τον πληθυσμό και τις επιχειρήσεις της πόλης.

Από προγενέστερο κοινοβουλευτικό μας έλεγχο διαπιστώσαμε την ανεπάρκεια εκ μέρους της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και τις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην ανταπόκριση του ΥΠΕΝ με μακρόσυρτες αλληλογραφίες που προσπαθούν να καλύψουν και να δικαιολογήσουν αυτές τις ελλείψεις, αντί να τις προλάβει. Μετά από τρία χρόνια (2022) και ενώ είχε ήδη γίνει η παραπομπή της χώρας (2020), το ΥΠΕΝ κατέληξε ότι η υποβληθείσα μελέτη της Περιφέρειας ήταν μη εφαρμόσιμη καθώς δεν ήταν επαρκώς κοστολογημένη και τεκμηριωμένη και ξεκίνησε (με επιπλέον κόστος) την εκπόνηση άλλης μελέτης (με το ίδιο ακριβώς αντικείμενο) η οποία επίσης αγνοείται.

Αν και υπάρχουν διαθέσιμα παραδείγματα παρόμοιων Σχεδίων και μέτρων άλλων χωρών, η συστηματική ολιγωρία της Περιφέρειας και του ΥΠΕΝ απέναντι σε ένα μείζον πρόβλημα της πόλης δημιουργεί απορίες. Προτείναμε θεσμικά και εντός της Βουλής στον αρμόδιο Υπουργό πριν δύο χρόνια να γίνει αυτή η συζήτηση δημόσια στην πόλη και να συμβάλλουμε εποικοδομητικά με προτάσεις, αλλά μέχρι σήμερα δεν υπήρξε ανταπόκριση. Τα προβλήματα βέβαια δεν λύνονται με ανακοινώσεις, ιδίως όταν πρέπει να πείσεις τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Εν τω μεταξύ, κανένα μέτρο δεν λήφθηκε για να βελτιωθεί η ποιότητα του αέρα και άρα η υγεία των πολιτών, ενώ και για τα έτη 2020 και 2021 παρουσιάζονται οι ίδιες υπερβάσεις οριακών τιμών, σύμφωνα με τις δημοσιευμένες Ετήσιες Εκθέσεις Παρακολούθησης Ατμόσφαιρας που καταρτίζει το ΥΠΕΝ. Προβλήματα παρουσιάζει και το δίκτυο παρακολούθησης αέριας ρύπανσης καθώς υπάρχουν σταθμοί (Σταυρούπολης) που ακόμη δεν έχουν λειτουργήσει, όσοι είναι στο δίκτυο παρουσιάζουν προβλήματα κατά καιρούς, ενώ σημειώνονται καθυστερήσεις και ελλείψεις στις αναρτήσεις των δεδομένων και κυρίως στην έγκαιρη προειδοποίηση των ευάλωτων ομάδων.

Επειδή καθημερινά εκφράζονται οι ανησυχίες πλήθους πολιτών και επιστημόνων για την κατάσταση της ποιότητας της ατμόσφαιρας στη Θεσσαλονίκη

Επειδή η αέρια ρύπανση στοιχίζει ανθρώπινες ζωές σύμφωνα με μελέτες

Επειδή έχουν περάσει τέσσερα (4) χρόνια και κανένα μέτρο δεν έχει ληφθεί στην πόλη με κόστος στην υγεία του πληθυσμού και πιθανή δεύτερη παραπομπή στο Ευρ. Δικαστήριο με επιβολή προστίμου,

Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός

1. Ποιες είναι οι ενέργειες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας από το 2020 και έπειτα για την αναχαίτιση του προβλήματος και ποια τα αποτελέσματά της;

2. Ποιες είναι οι ενέργειες του ΥΠΕΝ από το 2020 μέχρι σήμερα για το θέμα και ποια τα αποτελέσματα του;

3. Σε ποιες ενέργειες σκοπεύετε να προχωρήσετε ώστε να υπάρξει συμμόρφωση με τα όρια που θέτει η ευρωπαϊκή νομοθεσία σε σχέση με τα ΑΣ10 το συντομότερο δυνατό και άρα να προστατευθεί η υγεία των πολιτών στη Θεσσαλονίκη;

Αίτηση Κατάθεσης Εγγράφων

Αιτούμαστε να κατατεθούν προς ενημέρωση της Βουλής και των πολιτών τα παρακάτω:

1. Η Μελέτη Εφαρμογής από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την αντιμετώπιση των υπερβάσεων των συγκεντρώσεων αιωρούμενων σωματιδίων ΑΣ10 στην Θεσσαλονίκη, που ολοκληρώθηκε το 2022.

2. Η αξιολόγηση των αρμοδίων υπηρεσιών για την ανωτέρω μελέτη.

3. Οι θεσμικές αποφάσεις για την εφαρμογή μέτρων περιορισμού και αντιμετώπισης της αέριας ρύπανσης στη Θεσσαλονίκη και την τήρηση των υποχρεώσεων της χώρας.

Οι ερωτώντες και αιτούντες Βουλευτές

Φάμελλος Σωκράτης

Αμανατίδης Γιάννης

Αυγέρη Θεοδώρα (Δώρα)

Γιαννούλης Χρήστος

Ζουράρις Κωνσταντίνος

Νοτοπούλου Κατερίνα

Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος