Δεν χρησιμοποιώ συχνά τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ για τις μετακινήσεις μου. Φρόντισα, βλέπετε, να μετακομίσω στο κέντρο ώστε να μπορώ να πηγαινοέρχομαι στη δουλειά μου και στα περισσότερα επαγγελματικά μου ραντεβού πεζή.

Τις σπάνιες φορές που χρησιμοποιώ λεωφορείο του ΟΑΣΘ, αφήνομαι να παρατηρώ τους απλούς ανθρώπους της καθημερινότητας, ενώ παρακολουθώ επισταμένως ότι ούτε ένας στους δέκα από όσους ανεβαίνουν, μπαίνει στον κόπο να ακυρώσει ή να κόψει εισιτήριο στο αυτόματο μηχάνημα.

Προχθές που ελέω καύσωνα μπήκα στο λεωφορείο για μία μικρή διαδρομή, μετάνιωσα την ώρα και την στιγμή. Κόσμος πολύς, δυσωδία, αποπνικτική ατμόσφαιρα, χάλι μαύρο. Έμπαινες για να αποφύγεις δήθεν τον καύσωνα κι έβγαινες έξαλλος, κάθιδρος, βρωμερός.

Τόσα χρόνια ακούμε υποσχέσεις για αυτόν τον ΟΑΣΘ. Άνθρωποι πηγαίνουν και φεύγουν από τα αρμόδια υπουργεία. Νόμοι και κανονισμοί αλλάζουν. Νέοι οργανισμοί δημιουργούνται: ΣΑΣΘ, ΟΣΕΘ κλπ. Διοικητικά συμβούλια διορίζονται και αμείβονται. Υπάλληλοι προσλαμβάνονται, εξελίσσονται, συνταξιοδοτούνται. Έργα προμηθειών, μελέτες, υπηρεσιών προγραμματίζονται, χρηματοδοτούνται, προκηρύσσονται, ανατίθενται, εκτελούνται. Εκατομμύρια, εκατομμύρια, εκατομμύρια...

Έρχονται οι επόμενοι, καταγγέλλουν τους προηγούμενους, εκπονούν νέα πλάνα, νέα προγράμματα. Δίνουν νέες υποσχέσεις, επεξεργάζονται νέα σχέδια, συντάσσουν και ψηφίζουν νέους νόμους, εξαγγέλλουν έργα, παρουσιάζουν χρονοδιαγράμματα. Εκατομμύρια, νέα εκατομμύρια, και ακόμη πιο νέα εκατομμύρια.

Στο μεταξύ, ο κόσμος συνεχίζει να ταλαιπωρείται. Να περιμένει υπομονετικά σε στάσεις χωρίς στέγαστρα το λεωφορείο που θα περάσει όποτε περάσει. Και την ίδια στιγμή, να ακούει πως όλα τα θέματα λύθηκαν, όλες οι λύσεις δρομολογήθηκαν, πως όλα οσονούπω θα είναι ιδανικά…

Νιος ήμουν και γέρασα με το «συγκοινωνιακό» να ήταν και να παραμένει σταθερά το υπ’ αριθμόν 1 πρόβλημα των κατοίκων της πόλης, αλλά και το υπ’ αριθμόν 1 θέμα εξαγγελιών και υποσχέσεων των εκάστοτε αρμοδίων.

Και μετά από όλα αυτά, από αυτό το πλουμιστό γαϊτανάκι των νέων εκκινήσεων και των πομπωδών ανακοινώσεων… Μηδέν εις το πηλίκον.

Τα ίδια λεωφορεία ακόμα πιο γηρασμένα, τα ίδια δρομολόγια, η ίδια ελλιπής και αφερέγγυα υπηρεσία τηλεματικής, η ίδια χαμηλότατης στάθμης υπηρεσία στους πολίτες.

Και να φανταστεί κανείς πως μιλάμε για το μοναδικό μέσο μαζικής μεταφοράς σε μια πόλη ενός εκατομμυρίου κατοίκων.

Τόσο δύσκολο διάολε είναι να λυθεί το θέμα; Τόσο σπουδαία και μοναδική είναι η δουλειά που πρέπει να γίνει;

Να με συγχωρήσουν για την βεβαιότητα, αλλά εκτιμώ πως δεν πρόκειται για κανέναν γόρδιο δεσμό, αν σκεφτεί κανείς πως σε όλον τον πολιτισμένο κόσμο, το θέμα αυτό δεν υφίσταται ως πρόβλημα πενήντα χρόνια τώρα.

Το μελέτησαν, το σχεδίασαν, το έλυσαν. Και επειδή η μετακίνηση των ανθρώπων είναι εξόχως σημαντική για την λειτουργία μιας κοινότητας, παντού συνεχίζουν να παρακολουθούν την εν λόγω δραστηριότητα, να την εξελίσσουν, να αντιμετωπίζουν εν τη γενέσει τους τα προβλήματα που εμφανίζονται, να εμπλουτίζουν τις προσφερόμενες υπηρεσίες με τις νέες δυνατότητες που παρέχει η τεχνολογία ή μια καλή πρακτική που εφαρμόστηκε κάπου αλλού. Απλά πράγματα δηλαδή.

Ωστόσο, εδώ, και μόνον εδώ, ακολουθήσαμε τον δικό μας μοναδικό δρόμο.

Μόνο στην Θεσσαλονίκη είχαμε μετόχους (μεγάλους και μικρούς), είχαμε ζημιογόνες εταιρείες να δίνουν πλουσιοπάροχα μερίσματα, είχαμε ιδιωτική κατ' ευφημισμό πρωτοβουλία που απορροφά πακτωλό κρατικής χρηματοδότησης, είχαμε ανεξέλεγκτο τρόπο διοίκησης, με διορισμούς, αναθέσεις, συμβάσεις κατά το δοκούν κλπ.

Όπως και μόνο στη Θεσσαλονίκη, διώξαμε τους μετόχους του ΟΑΣΘ για να κάνουμε τον οργανισμό «δημόσιο», μονιμοποιώντας όλους τους εργαζόμενους και μάλιστα όχι με αμοιβές του ενιαίου μισθολογίου του δημοσίου, αλλά υπέρτερες προκειμένου να αποδεχτούν… 

Μόνο εδώ, κάνουμε δέκα χρόνια εκκαθάριση μιας εταιρείας κρατώντας τα πορίσματα στα συρτάρια για να μην δυσαρεστήσουμε τους…πελάτες μας, αλλά και μόνο εδώ, αφού κρατικοποιήσαμε τον ιδιωτικό ΟΑΣΘ, σπεύσαμε βάλουμε από την πίσω πόρτα άλλους ιδιώτες – τους μετόχους των ΚΤΕΛ αυτήν τη φορά- αναθέτοντάς τους τμήμα του συγκοινωνιακού έργου.

Μόνο εδώ, η τοπική ηγεσία (βουλευτές, υπουργοί, αυτοδιοικητικοί και λοιποί) αρέσκεται σε εξαγγελίες και υποσχέσεις για να κρύβεται όμως την ώρα του απολογισμού, όπως και μόνον εδώ, ο δήμος στη σπουδή του να βοηθήσει, πήρε τα λεφτά του ταμείου του και αγόρασε λεωφορεία τα οποία ο δήμαρχος έκρινε κατάλληλα για να αποδειχτούν στη συνέχεια άχρηστα και μη λειτουργικά (που δεν μπορούν να πάνε σε ανηφόρα, που δεν έχουν ανοιγόμενα παράθυρα, που στερούνται air-condition). Απίστευτα πράγματα...

Μόνο εδώ, εξαγγέλθηκαν τόσες φορές αγορές νέων λεωφορείων που στη συνέχεια κολλήσαν κάπου. Μόνον εδώ σκορπιούνται δεκάδες εκατομμύρια αλόγιστα για πρόγραμμα τηλεματικής…χειρότερου επιπέδου από αυτό που υπήρχε.

Δέκα χρόνια, το θέμα του ΟΑΣΘ είναι το μείζον πρόβλημα της Θεσσαλονίκης και οι άνθρωποι δεν κατάφεραν να λύσουν ούτε το πιο απλό: το να μπορούν να προσλάβουν τους οδηγούς που χρειάζονται για να καλυφτούν οι θέσεις όσων συνταξιοδοτούνται και να βγάζουν έστω τα λεωφορεία που υπάρχουν στους δρόμους.

Την ώρα που η εφημερίδα πήγαινε στο τυπογραφείο- Σάββατο πρωί- επρόκειτο να πραγματοποιηθεί μια νέα σύσκεψη για το συγκοινωνιακό της Θεσσαλονίκης, με πρωτοβουλία της νέας ηγεσίας του αρμόδιου υπουργείου. Δεν θέλω να προτρέξω υποστηρίζοντας πως και αυτή η πρωτοβουλία θα καταλήξει εκεί που κατέληξαν οι προηγούμενες, καθώς αυτή συντονίζεται από τον «δικό μας» υφυπουργό Νίκο Ταχιάο, που και βαθιά γνώση του θέματος διαθέτει και φημίζεται πως εργάζεται για λύσεις και όχι για το θεαθήναι. Οψόμεθα.

Αποχαιρετήσαμε αυτήν την βδομάδα και τον σπουδαίο Μίλαν Κούντερα. Τον άνθρωπο που μας έκανε να καταλάβουμε, όσο κανείς άλλος, την εποχή που μεγαλώσαμε, τον 20ο αιώνα στην μεταπολεμική και διχασμένη σε δύο μπλοκ Ευρώπη. Που μας βοήθησε να απομυθοποιήσουμε τον «υπαρκτό σοσιαλισμό» και να είμαστε σίγουροι για την πορεία του προς την κατάρρευση.

Να αντιληφθούμε βαθιά πως τα ψέματα ήταν απαραίτητα και επιβεβλημένα για την επιβίωση στις χώρες του συμφώνου της Βαρσοβίας, πως η γνώση, το πνεύμα και το χιούμορ κατέστρεφε ζωές, κάτω από την μπότα των ολοκληρωτικών καθεστώτων που κυριαρχούνταν από το κιτς και το παράλογο. Όπως και ότι μια ανεπαίσθητη γραμμή χωρίζει το δράμα από το γελοίο στον έρωτα. Αν τα χωρίζει.

Εγώ και πάρα πολλοί άλλοι της γενιάς μου, μάθαμε να σκεφτόμαστε από τον Κούντερα και μερικούς ακόμη γίγαντες του γραπτού λόγου. Δεν επηρεαστήκαμε απλώς. Είμαστε δημιούργημά τους. Άξιοι άνθρωποι που δίκαια κέρδισαν τη θέση τους στην αιωνιότητα.

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 16.07.2023