ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Θεσσαλονίκη: Τα προβλήματα, τα όνειρα και το Amalin των γυναικών Ρομά του Δεντροποτάμου

Μια συζήτηση για την ενσωμάτωση, τα στερεότυπα και το εστιατόριο Amalin - Μέλη του Συλλόγου Γυναικών Δεντροποτάμου μιλούν στο makthes.gr

 29/04/2023 08:00

Θεσσαλονίκη: Τα προβλήματα, τα όνειρα και το Amalin των γυναικών Ρομά του Δεντροποτάμου

Ελένη Θεοδωρίδου

Πολιτιστικός, δυναμικός, πρωτοποριακός μα κυρίως…θηλυκός, ο Σύλλογος Γυναικών Ρομά Δενδροποτάμου μετρά ήδη 21 χρόνια ζωής, αγώνων και διεκδικήσεων και δηλώνει πεπεισμένος πως «τώρα είναι η αρχή».

Δημιουργήθηκε το 2002 από επτά γυναίκες που ήθελαν να σκέφτονται και να υπάρχουν ελεύθερα, μέσα σε μια κλειστή κοινωνία η οποία μαστίζεται από στερεότυπα και προκαταλήψεις. Σήμερα αριθμεί πάνω από 470 μέλη.

Το τελευταίο διάστημα απασχόλησε την επικαιρότητα λόγω του εστιατορίου που πρόκειται να λειτουργήσει σε λίγους μήνες στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Ένα εγχείρημα μείζονος σημασίας για τις γυναίκες του Δενδροποτάμου, «ένα στολίδι για την κοινότητα» όπως θα πει χαρακτηριστικά στο makthes.gr η πρόεδρος του Συλλόγου, Γιαννούλα Μάγγα.

«Είναι το βήμα μας προς τον έξω κόσμο» συνεχίζει. «Ήταν βασικά μια ανάγκη. Θέλαμε να γίνουμε οικονομικά ανεξάρτητες και ορατές στην κοινωνία. Τι καλύτερο από το να συστηθούμε μέσα από την παραδοσιακή μας κουζίνα;»

Η κ. Μάγγα μιλάει με ενθουσιασμό και συγκίνηση για το εστιατόριo που θα φέρει το όνομα Amalin, δηλαδή φίλοι, φιλία. «Θα γίνει με κάθε οικονομικό και προσωπικό κόστος. Πρόκειται να ανοίξει μέσα στο 2023 και πιστεύουμε θα αγκαλιαστεί. Στόχος είναι οι γυναίκες μας να δραστηριοποιηθούν και τα κέρδη να γυρίζουν με κάποιο τρόπο στην κοινότητα».

Για τον Σύλλογο Γυναικών τονίζει ότι «γεννήθηκε από γυναίκες για γυναίκες σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία».

Υπογραμμίζει πως δεν ήταν εύκολο εγχείρημα. «Στην αρχή μας αποδοκίμαζαν οι άνδρες αλλά με τον καιρό μας αποδέχθηκαν. Βλέπετε δεν προκαλέσαμε τα προβλήματα που πίστευαν ότι θα φέρουμε με τον ‘φεμινισμό’. Εμείς θέλαμε να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας, τη ζωή μας. Πλέον ο Σύλλογος έχει αναγνωριστεί από ολόκληρη την κοινότητα».

Ενσωμάτωση: Εργασία, σπίτι, νερό, ρεύμα

«Καταρχάς να διευκρινίσουμε ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για ενσωμάτωση αν δεν τηρούνται τα βασικά. Εργασία, στέγαση, καθαρό νερό-τροφή, ρεύμα και μετά παιδεία» απαντά η κ. Μάγγα σε σχετική ερώτηση.

Και συνεχίζει: «Εδώ στον Δενδροπόταμο έχουμε σπίτια, νερό, δρόμους. Σε καταυλισμούς όμως τα πράγματα είναι αλλιώς. Μένουν σε παράγκες, σπίτια με νάυλον, γκέτο. Αν ο άλλος δεν έχει δουλειά 200 χρόνια δεν μπορεί να ενταχθεί. Όταν ο άλλος δεν έχει νερό πως μιλάς για εκπαίδευση; Όταν τα παιδιά διανύουν καθημερινά 4-5 χιλιόμετρα για να πάνε σε σχολεία που δε τα στηρίζουν. Υπάρχουν καθηγητες που δίνουν τη ζωή τους, φυσικά, αλλά δυστυχώς οι περισσότεροι θεωρούν την μόρφωση αυτών των παιδιών «δώρο άδωρον». Φροντιστήρια αγγλικών δεν υπάρχουν και να υπήρχαν ποιος θα μπορούσε να τα πληρώσει; Πώς η οικογένεια σου να έχει προτεραιότητα την εκπαίδευσή σου όταν οι γονείς σου λείπουν όλη μέρα; Η παραβατικότητα έρχεται θεωρώ όταν ο άνθρωπος δεν έχει διέξοδο.»

«Και σου η κοινωνία λέει ότι αυτοί μάθανε έτσι να ζουν. Ναι μάθαμε έτσι να ζούμε, χωρίς να ξέρουμε αύριο τι θα γίνει, με ένα αβέβαιο μέλλον για τα παιδιά μας, χωρίς να ξέρουμε αν θα έχω αύριο να μαγειρέψουμε για τα παιδια μας και έχουμε ολόκληρη την κοινωνία απέναντί μας. Δεν υπάρχει χειρότερο από αυτό.» καταλήγει η κ. Μάγγα.

Γάμοι ανηλίκων και στερεότυπα

Η κ. Μάγγα διευκρινίζει ότι δεν της αρέσει η ομοιογένεια του πληθυσμού και πως η ταυτότητα πρέπει να παραμένει ζωντανή, γιατί μονο τότε ο άνθρωπος ξέρει ποιος είναι. Και αυτό γίνεται μέσα από την παράδοση. Είναι κάθετη όμως σε ό,τι αφορά τους γάμους ανηλίκων, «αυτό δεν είναι έθιμο, είναι αμορφωσιά» σημειώνει. «Δεν αφορά αποκλειστικά τους Ρομά, και οι Έλληνες το έκαναν πριν κάποιες δεκαετίες. Είναι απαράδεκτο και δεν πρέπει να το δέχεται η πολιτεία, γάμος σε τέτοια ηλικία είναι βιασμός».

Και συνεχίζει «Η κοινωνία πρέπει να καταλάβει ότι οι τσιγγάνοι είναι κομμάτι της. Δε λέμε εύκολα ότι είμαστε Ρομά στις συνεντεύξεις, μας κοιτάνε στραβά. Η εργασία για μας είναι κάτι πολύ αόριστο. Οι Ρομά ήταν πλανόδιοι μικροπωλητές, έκαναν εμπόριο. Αυτά βάσει νόμου κόπηκαν. Δε μπορείς σε μια νύχτα να αφήσεις τον άλλον χωρίς δουλειά και να του πεις δε κάνεις τίποτα. Ας εβγαζε άδεια, να είχε τιμολόγια ας τα έκαναν όλα νόμιμα. Αλλά έτσι έβγαλαν σε μία νύχτα παράνομη μια γενιά. Τώρα σου λένε να ενταχθείς. Πώς να ενταχθείς;»

«Η πολιτεία έπρεπε πρώτα να μεριμνήσει και μετά να νομοθετήσει. Δε την νιώθουμε απέναντι μας αλλά ούτε δίπλα μας. Μας ακούν αλλά δεν υπάρχει πρωτοβουλία όμως. Όλα μπορούν να χαλάσουν και να αλλάξουν μέσα σε μια νύχτα.» καταλήγει η κ. Μάγγα.

titlo-XhYj5.png
Η νέα γενιά

Η 23χρονη Άννα Σκήπου και η 25χρονη Αθηνά Τριανταφύλλου είναι δύο νέα κορίτσια που δουλεύουν στον Σύλλογο και «γυναίκες-πρότυπα» όπως τις χαρακτήρισε η κ. Μάγγα. Έχουν σπουδάσει, θέλουν να εξελιχθούν και έχουν όνειρα. Και οι δύο τονίζουν ότι καθοριστικό ρόλο στις αποφάσεις τους έπαιξαν οι γονείς τους και ιδίως οι μητέρες τους οι οποίες τις παρότρυναν να μορφωθούν και να «σπάσουν τον κύκλο» όπως λένε χαρακτηριστικά.

Η Άννα, Γενική Γραμματέας Συλλόγου έχει σπουδάσει μάρκετινγκ και μεγάλωσε στον Δεντροπόταμο, τονίζει ότι ο αποκλεισμός υπάρχει ακόμα και σήμερα αλλά συγκριτικά, στις νέες γενιές υπάρχει μεγαλύτερη αποδοχή. Είναι 23 χρονών και έχει όνειρο να εξελιχθεί πάνω στον τομέα της.

H Αθηνά είναι 25, τελείωσε μαγειρική και παρόλο δεν αντιμετώπισε ιδιαίτερο πρόβλημα ρατσισμού και διακρίσεων η ίδια, παρά το γεγονός ότι έχει «διπλό στίγμα» όπως θα πει χαρακτηριστικά καθότι Ρομά και γυναίκα, αφηγείται μια ιστορία από τα φοιτητικά της χρόνια, όταν η πίεση που της επέβαλε η γνωστή προκατάληψη περί παραβατικότητας των Ρομά, της έγινε αφόρητη.

«Δεν μίλησα εξ αρχής για την καταγωγή μου αλλά δεν το έκρυβα. Όταν έγινε γνωστό εγώ δεν κάπνιζα. Αναγκαζόμουν όμως να κατεβαίνω κάτω στο διάλειμμα, αν και είχε κρύο, γιατί φοβόμουν πως αν καθόμουν στην τάξη και κάτι συνέβαινε θα στοχοποιούσαν εμένα. Έτσι γίνεται συνήθως, ό,τι κι αν συμβεί, πρώτα φταίνε οι Ρομά».



Πολιτιστικός, δυναμικός, πρωτοποριακός μα κυρίως…θηλυκός, ο Σύλλογος Γυναικών Ρομά Δενδροποτάμου μετρά ήδη 21 χρόνια ζωής, αγώνων και διεκδικήσεων και δηλώνει πεπεισμένος πως «τώρα είναι η αρχή».

Δημιουργήθηκε το 2002 από επτά γυναίκες που ήθελαν να σκέφτονται και να υπάρχουν ελεύθερα, μέσα σε μια κλειστή κοινωνία η οποία μαστίζεται από στερεότυπα και προκαταλήψεις. Σήμερα αριθμεί πάνω από 470 μέλη.

Το τελευταίο διάστημα απασχόλησε την επικαιρότητα λόγω του εστιατορίου που πρόκειται να λειτουργήσει σε λίγους μήνες στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Ένα εγχείρημα μείζονος σημασίας για τις γυναίκες του Δενδροποτάμου, «ένα στολίδι για την κοινότητα» όπως θα πει χαρακτηριστικά στο makthes.gr η πρόεδρος του Συλλόγου, Γιαννούλα Μάγγα.

«Είναι το βήμα μας προς τον έξω κόσμο» συνεχίζει. «Ήταν βασικά μια ανάγκη. Θέλαμε να γίνουμε οικονομικά ανεξάρτητες και ορατές στην κοινωνία. Τι καλύτερο από το να συστηθούμε μέσα από την παραδοσιακή μας κουζίνα;»

Η κ. Μάγγα μιλάει με ενθουσιασμό και συγκίνηση για το εστιατόριo που θα φέρει το όνομα Amalin, δηλαδή φίλοι, φιλία. «Θα γίνει με κάθε οικονομικό και προσωπικό κόστος. Πρόκειται να ανοίξει μέσα στο 2023 και πιστεύουμε θα αγκαλιαστεί. Στόχος είναι οι γυναίκες μας να δραστηριοποιηθούν και τα κέρδη να γυρίζουν με κάποιο τρόπο στην κοινότητα».

Για τον Σύλλογο Γυναικών τονίζει ότι «γεννήθηκε από γυναίκες για γυναίκες σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία».

Υπογραμμίζει πως δεν ήταν εύκολο εγχείρημα. «Στην αρχή μας αποδοκίμαζαν οι άνδρες αλλά με τον καιρό μας αποδέχθηκαν. Βλέπετε δεν προκαλέσαμε τα προβλήματα που πίστευαν ότι θα φέρουμε με τον ‘φεμινισμό’. Εμείς θέλαμε να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας, τη ζωή μας. Πλέον ο Σύλλογος έχει αναγνωριστεί από ολόκληρη την κοινότητα».

Ενσωμάτωση: Εργασία, σπίτι, νερό, ρεύμα

«Καταρχάς να διευκρινίσουμε ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για ενσωμάτωση αν δεν τηρούνται τα βασικά. Εργασία, στέγαση, καθαρό νερό-τροφή, ρεύμα και μετά παιδεία» απαντά η κ. Μάγγα σε σχετική ερώτηση.

Και συνεχίζει: «Εδώ στον Δενδροπόταμο έχουμε σπίτια, νερό, δρόμους. Σε καταυλισμούς όμως τα πράγματα είναι αλλιώς. Μένουν σε παράγκες, σπίτια με νάυλον, γκέτο. Αν ο άλλος δεν έχει δουλειά 200 χρόνια δεν μπορεί να ενταχθεί. Όταν ο άλλος δεν έχει νερό πως μιλάς για εκπαίδευση; Όταν τα παιδιά διανύουν καθημερινά 4-5 χιλιόμετρα για να πάνε σε σχολεία που δε τα στηρίζουν. Υπάρχουν καθηγητες που δίνουν τη ζωή τους, φυσικά, αλλά δυστυχώς οι περισσότεροι θεωρούν την μόρφωση αυτών των παιδιών «δώρο άδωρον». Φροντιστήρια αγγλικών δεν υπάρχουν και να υπήρχαν ποιος θα μπορούσε να τα πληρώσει; Πώς η οικογένεια σου να έχει προτεραιότητα την εκπαίδευσή σου όταν οι γονείς σου λείπουν όλη μέρα; Η παραβατικότητα έρχεται θεωρώ όταν ο άνθρωπος δεν έχει διέξοδο.»

«Και σου η κοινωνία λέει ότι αυτοί μάθανε έτσι να ζουν. Ναι μάθαμε έτσι να ζούμε, χωρίς να ξέρουμε αύριο τι θα γίνει, με ένα αβέβαιο μέλλον για τα παιδιά μας, χωρίς να ξέρουμε αν θα έχω αύριο να μαγειρέψουμε για τα παιδια μας και έχουμε ολόκληρη την κοινωνία απέναντί μας. Δεν υπάρχει χειρότερο από αυτό.» καταλήγει η κ. Μάγγα.

Γάμοι ανηλίκων και στερεότυπα

Η κ. Μάγγα διευκρινίζει ότι δεν της αρέσει η ομοιογένεια του πληθυσμού και πως η ταυτότητα πρέπει να παραμένει ζωντανή, γιατί μονο τότε ο άνθρωπος ξέρει ποιος είναι. Και αυτό γίνεται μέσα από την παράδοση. Είναι κάθετη όμως σε ό,τι αφορά τους γάμους ανηλίκων, «αυτό δεν είναι έθιμο, είναι αμορφωσιά» σημειώνει. «Δεν αφορά αποκλειστικά τους Ρομά, και οι Έλληνες το έκαναν πριν κάποιες δεκαετίες. Είναι απαράδεκτο και δεν πρέπει να το δέχεται η πολιτεία, γάμος σε τέτοια ηλικία είναι βιασμός».

Και συνεχίζει «Η κοινωνία πρέπει να καταλάβει ότι οι τσιγγάνοι είναι κομμάτι της. Δε λέμε εύκολα ότι είμαστε Ρομά στις συνεντεύξεις, μας κοιτάνε στραβά. Η εργασία για μας είναι κάτι πολύ αόριστο. Οι Ρομά ήταν πλανόδιοι μικροπωλητές, έκαναν εμπόριο. Αυτά βάσει νόμου κόπηκαν. Δε μπορείς σε μια νύχτα να αφήσεις τον άλλον χωρίς δουλειά και να του πεις δε κάνεις τίποτα. Ας εβγαζε άδεια, να είχε τιμολόγια ας τα έκαναν όλα νόμιμα. Αλλά έτσι έβγαλαν σε μία νύχτα παράνομη μια γενιά. Τώρα σου λένε να ενταχθείς. Πώς να ενταχθείς;»

«Η πολιτεία έπρεπε πρώτα να μεριμνήσει και μετά να νομοθετήσει. Δε την νιώθουμε απέναντι μας αλλά ούτε δίπλα μας. Μας ακούν αλλά δεν υπάρχει πρωτοβουλία όμως. Όλα μπορούν να χαλάσουν και να αλλάξουν μέσα σε μια νύχτα.» καταλήγει η κ. Μάγγα.

titlo-XhYj5.png
Η νέα γενιά

Η 23χρονη Άννα Σκήπου και η 25χρονη Αθηνά Τριανταφύλλου είναι δύο νέα κορίτσια που δουλεύουν στον Σύλλογο και «γυναίκες-πρότυπα» όπως τις χαρακτήρισε η κ. Μάγγα. Έχουν σπουδάσει, θέλουν να εξελιχθούν και έχουν όνειρα. Και οι δύο τονίζουν ότι καθοριστικό ρόλο στις αποφάσεις τους έπαιξαν οι γονείς τους και ιδίως οι μητέρες τους οι οποίες τις παρότρυναν να μορφωθούν και να «σπάσουν τον κύκλο» όπως λένε χαρακτηριστικά.

Η Άννα, Γενική Γραμματέας Συλλόγου έχει σπουδάσει μάρκετινγκ και μεγάλωσε στον Δεντροπόταμο, τονίζει ότι ο αποκλεισμός υπάρχει ακόμα και σήμερα αλλά συγκριτικά, στις νέες γενιές υπάρχει μεγαλύτερη αποδοχή. Είναι 23 χρονών και έχει όνειρο να εξελιχθεί πάνω στον τομέα της.

H Αθηνά είναι 25, τελείωσε μαγειρική και παρόλο δεν αντιμετώπισε ιδιαίτερο πρόβλημα ρατσισμού και διακρίσεων η ίδια, παρά το γεγονός ότι έχει «διπλό στίγμα» όπως θα πει χαρακτηριστικά καθότι Ρομά και γυναίκα, αφηγείται μια ιστορία από τα φοιτητικά της χρόνια, όταν η πίεση που της επέβαλε η γνωστή προκατάληψη περί παραβατικότητας των Ρομά, της έγινε αφόρητη.

«Δεν μίλησα εξ αρχής για την καταγωγή μου αλλά δεν το έκρυβα. Όταν έγινε γνωστό εγώ δεν κάπνιζα. Αναγκαζόμουν όμως να κατεβαίνω κάτω στο διάλειμμα, αν και είχε κρύο, γιατί φοβόμουν πως αν καθόμουν στην τάξη και κάτι συνέβαινε θα στοχοποιούσαν εμένα. Έτσι γίνεται συνήθως, ό,τι κι αν συμβεί, πρώτα φταίνε οι Ρομά».



ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία