«Η 17η Ιουνίου πέρσι ήταν ιστορική ημερομηνία. Συνεχίζουμε να γράφουμε ιστορία». Με αυτήν τη φράση ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας άνοιξε την κοινή συνέντευξη τύπου με τον Έλληνα ομόλογό του Αλέξη Τσίπρα.

Οι δύο άνδρες τόνισαν ότι τα οφέλη από τη Συμφωνία των Πρεσπών θα πείσουν όσους διατηρούν ακόμη αμφιβολίες. Μεταξύ άλλων ανακοίνωσαν την υπογραφή δέκα διμερών συμφωνιών, την αναβάθμιση των διπλωματικών μας σχέσεων με τη δημιουργία πρεσβειών και τη διάνοιξη νέας συνοριακής διάβασης.

Οι δύο πρωθυπουργοί επανέλαβαν πολλές φορές την ανάγκη να κερδηθεί ο χαμένος χρόνος και εκτίμησαν ότι και η αντιπολίτευση, όταν κάποια στιγμή αναλάβει τη διακυβέρνηση των δύο χωρών, θα σεβαστεί τη Συμφωνία, ακολουθώντας τη βούληση και το συμφέρον των δύο λαών.

Επίσης η ελληνική πολεμική αεροπορία θα αναλάβει (άνευ ανταλλάγματος) την αστυνόμευση του εναέριου χώρου της γείτονος, ενώ η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας της Ελλάδας θα εκπαιδεύσει τα στελέχη της αντίστοιχης υπηρεσίας της Βόρειας Μακεδονίας. Τέλος, το ραντάρ του αεροδρομίου της Μίκρας, όπως επί λέξη ανέφερε ο κ. Τσίπρας)(  θα χρησιμοποιείται για την ασφάλεια των πτήσεων και στη γειτονική χώρα.

Ο κ. Τσίπρας χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη σημερινή ημέρα, όχι μόνο για την Ελλάδα και τη Βόρεια Μακεδονία, αλλά και για όλα τα Βαλκάνια.

«Πιστεύω ότι σήμερα προσπαθούμε να χτίσουμε ένα διαφορετικό αφήγημα, μια διαφορετική ιστορία από αυτή των αντιπαραθέσεων και των συγκρούσεων που είχαμε μάθει ότι ήταν συνώνυμη Βαλκανίων. Θέλουμε να οικοδομήσουμε ένα αφήγημα συνεργασίας, αλληλοκατανόησης και συνανάπτυξης. Η επιτυχία της προσπάθειας θα είναι επιτυχία για τα Βαλκάνια και την Ευρώπη συνολικά. Έχουμε χάσει πολύ καιρό, πρέπει να τρέξουμε μπροστά με γρήγορο βήμα για να καλύψουμε το χρόνο» είπε.

Ανοίγουν πρεσβείες σε Αθήνα και Σκόπια

Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι τα γραφεία συνδέσμου αντικαθίστανται από πρεσβείες στις πρωτεύουσες των δύο χωρών και τόνισε ότι η Ελλάδα θα σταθεί αρωγός στην ενταξιακή πορεία της γείτονος, προσφέροντας τεχνογνωσία σε σχέση με τις ευρωπαϊκές πολιτικές αλλά και ενδυναμώνοντας τη συνεργασία, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, της τετραμερούς Ελλάδας- Βουλγαρίας- Αλβανίας- Βόρειας Μακεδονίας, αλλά και άλλων θεσμών όπως η διαδικασία του Βερολίνου για την ευρωπαϊκή προοπτική των δυτικών Βαλκανίων, το «one belt one road» της Κίνας, το «16+1» και αμερικανικών πρωτοβουλιών στον επιχειρηματικό τομέα που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια της ΔΕΘ.

Η οικονομία το κύριο πιάτο

«Το κύριο πιάτο στην πρώτη μας συνάντηση είναι η οικονομία» τόνισε ο κ. Τσίπρας σημειώνοντας ότι η ελληνική αντιπροσωπεία συνοδεύεται από 140 επιχειρηματίες που θα ανταλλάξουν σκέψεις και ιδέες για επενδύσεις και οικονομικές συνεργασίες στο επιχειρηματικό φόρουμ που θα πραγματοποιηθεί το απόγευμα.

 Ο κ. Τσίπρας ανακοίνωσε ότι θα δημιουργηθεί συντονιστική επιτροπή για την οικονομική συνεργασία, που θα εξετάσει μεταξύ άλλων το θέμα της αποφυγής της διπλής φορολόγησης, και ότι ο υπό ίδρυση Οργανισμός Βαλκανικής Συνανάπτυξης θα διαθέτει προϋπολογισμό 200 εκατ. ευρώ και τα χρηματοδοτικά εργαλεία για να στηρίξει επενδύσεις στα Βαλκάνια.

Στον αμυντικό τομέα είπε ότι η Ελλάδα θα συνδράμει την Βόρεια Μακεδονία με τη μεταφορά τεχνογνωσίας σχετικά με τις δομές και τις διαδικασίες του ΝΑΤΟ, καθώς και στην εκπαίδευση, την αμυντική βιομηχανία, σε θέματα κυβερνοάμυνας, στρατιωτικών πληροφοριών αλλά και στην επιτήρηση (air policing) του εναέριου χώρου της γείτονος από την ελληνική αεροπορία. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ξεκαθάρισε ότι αυτό θα γίνει άνευ ανταλλάγματος, κι ότι το «αντάλλαγμα» είναι η σταθερότητα στην περιοχή.

Όσον αφορά το "ραντάρ του αεροδρομίου της Μίκρας",  επεσήμανε ότι θα χρησιμοποιείται για την ασφάλεια των πτήσεων και στη γειτονική χώρα.

Στον τομέα των υποδομών αναφέρθηκε στην αναβάθμιση των οδικών και σιδηροδρομικών διασυνδέσεων από τα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης προς τα Σκόπια και το Βελιγράδι.

«Συζητήσαμε τις σημαντικές εξελίξεις στον ενεργειακό χάρτη, τονίσαμε το θέμα των ενεργειακών διασυνδέσεων φυσικού αερίου και πετρελαίου (σ.σ. αναφερόμενος στον αγωγό των ΕΛΠΕ που συνδέει Θεσσαλονίκη με Σκόπια για τον οποίο είπε ότι πρέπει να επαναλειτουργήσει), των συνδέσεων στα δίκτυα ηλεκτρισμού και της ψηφιακής τεχνολογίας» είπε. Αναφέρθηκε ακόμη στην προοπτική συνεργασίας στην ψηφιακή πολιτική και τις νεοφυείς επιχειρήσεις, στην κυβερνοασφάλεια και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, στην μεταφορά τεχνογνωσίας στον τομέα της υγείας κλπ

Σήμανση στα αγάλματα

Όπως έκανε γνωστό ολοκληρώνονται οι διαβούλευσης της μεικτής διεπιστημονικής επιτροπής για ιστορικά και αρχαιολογικά θέματα στα σχολικά εγχειρίδια. «Η επιτροπή για τα εκπαιδευτικά πολιτιστικά και αρχαιολογικά θέματα οικοδομεί εμπιστοσύνη και η άρση εστιών αλυτρωτισμού που είναι το πιο κρίσιμο θέμα θα καταρρίψει τις αμφιβολίες καλοπροαίρετων» τόνισε.

Ο κ. Τσίπρας είπε ακόμη ότι σε μνημεία στη Βόρεια Μακεδονία που παραπέμπουν στην αρχαία Μακεδονία θα τοποθετηθεί ειδική σήμανση που να δείχνει ότι αποτελούν μέρος του αρχαίο πολιτισμού. Σημείωσε ότι ο αρχαίος πολιτισμός είναι «παγκόσμιος, οικουμενικός και η Ελλάδα είναι μια σημαντική χώρα όταν ανοίγεται όχι όταν κλείνεται. Τα μνημεία του ελληνικού πολιτισμού είναι παγκόσμια ανήκουν στην οικούμενη».

Fake news για τα εμπορικά σήματα

«Για να προχωρήσει η συνεργασία πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οικοδομείται σε στέρεα θεμέλια, με αμοιβαίο σεβασμό, κοινά συμφέροντα και όραμα για ειρήνη, σταθερότητα και συνεργασία. Για να αντέξουν στο χρόνο τα θεμέλια πρέπει να δουλέψουμε εντατικά στην ορθή εφαρμογή της συμφωνίας. Ήδη κάναμε γρήγορα και σημαντικά βήματα και έτσι να συνεχίσουμε» τόνισε ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Για τα εμπορικά σήματα είπε ότι μέχρι τα μέσα Μαΐου θα αρχίσει η λειτουργία της διεθνούς ομάδας ειδικών με εκπροσώπους από τα δύο κράτη η οποία θα προσπαθήσει να δώσει συγκεκριμένες λύσεις βάσει των διεθνών και ενωσιακών κανόνων.

«Τους τελευταίους μήνες βρισκόμαστε μπροστά στο φαινόμενο των fake news. Ξαφνικά κάποιοι ανακάλυψαν προβλήματα τριών δεκαετιών. Αντιθέτως η σύμφωνα προβλέπει τον τρόπο να τα λύσει αυτά τα προβλήματα, σε βάθος 2-3 ετών».

Εκτός από το ανώτατο συμβούλιο συνεργασίας μεταξύ των δυο χωρών ο κ. Τσίπρας είπε ότι ένα συμβούλιο θα παρακολουθεί τις οικονομικές εξελίξεις σε επίπεδο ΥΠΕΞ και μια ειδικότερη επιτροπή του Υπουργείου Οικονομικών θα συντρέχει στις προσπάθειες των επιχειρηματιών.

Όπως είπε η ιδία η Συμφωνία εμπεριέχει το πως θα τηρείται εφαρμογή της και θα επιλυθούν ανοιχτά ζητήματα «γιατί μια συμφωνία δεν μπορεί να τα λύσει όλα. Η μεγάλη υποκρισία των ημερών είναι ότι ξαφνικά κάποιοι θυμήθηκαν ζητήματα που ήταν κρυμμένα κάτω από το χαλί, τα οποία υπό την εποπτεία του ΥΠΕΞ η επιτροπή θα προσπαθήσει να λύσει. Κάποιοι στην ελληνική Μακεδονία το παίζουν πολέμιοι αλλά είχαν δουλειές εδώ. Τέτοιους υποκριτές θα έχουμε πάντα, εμείς θέλουμε να πείσουμε τους καλοπροαίρετους. Κάποιοι δεν θα πειστούν ποτέ από επιχειρήματα, αλλά θα επωφεληθούν και αυτοί όπως επωφελούνταν τα προηγούμενα χρόνια».

Στην τοποθέτησή του ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε ξανά σε fake news τα οποία όπως είπε «διαψεύδει η ίδια η ζωή».

"Αρχίζοντας να εφαρμόζουμε συμφωνία, καλλιεργώντας πνεύμα εμπιστοσύνης προχωρώντας σε κινήσεις συντονισμού δημιουργούμε προϋποθέσεις ώστε πολύ γρήγορα να φανούν τα αποτελέσματα. Όταν καταφέρουμε να αυξήσουμε την οικονομική συνεργασία και να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας μέσα από τα project διασυνδεσιμότητας και τις τουριστικές ροές θα αρχίσει να καταλαβαίνει ο λαός πόσο μεγάλη ζημία είχαμε όλα αυτά τα χρόνια που δεν κάτσαμε να λύσουμε τα προβλήματα. Εμείς είμαστε εδώ για να βρίσκουμε λύσεις, να χτίζουμε γέφυρες αντί να ορθώνουμε τείχη. Όπως ακούσαμε χθες τον ποντίφικα όσοι χτίζουν τείχη στο τέλος φυλακίζονται. Εμείς είμαστε εδώ για να γκρεμίζουμε τα τείχη. Διδασκόμαστε από την ιστορία και φτιάχνουμε τη δική μας ιστορία» τόνισε στην αρχική του εισήγηση.

Οι συμφωνίες που κυρώνονται δεσμεύουν τις κυβερνήσεις

Οι δύο πρωθυπουργοί ρωτήθηκαν για το αν κατά την εκτίμησή τους η αντιπολίτευση θα ακυρώσει τη συμφωνία.

 Ο κ. Ζάεφ τόνισε ότι «δεν πιστεύω κάποιος στο μέλλον θα παραμείνει πολέμιος μιας συμφωνίας που προάγει τη συνεργασία δύο λαών. Θεωρώ ότι η διαμάχη είναι κυρίως πολιτική. Εμείς επικυρώσαμε το μέλλον μας. Θα το δούμε στον τομέα της ενεργείας, του εμπορίου, της οικονομίας. Η φιλία των δύο λαών πολεμήθηκε 30 χρόνια , ήταν ένα πουλί εγκλωβισμένο που δεν του δόθηκε δυνατότητα να πετάξει. Όταν δουν τα οφέλη και οι πλέον συντηρητικοί θα αλλάξουν απόψεις».

Ως προς το θέμα με τα εμπορικά σήματα είπε ότι θα συζητηθεί από την επιτροπή σε πνεύμα φιλίας και προέβλεψε ότι «θα καταφέρουμε να επιλύσουμε οποιαδήποτε διαμάχη. Η συμφωνία έχει μόνο οφέλη. Να αδράξουμε ευκαιρία συνεργασίας για να δώσουμε ένα καλύτερο μέλλον στους νέους».

«Επενδύουμε στο μέλλον, γράφουμε ιστορία»

Από την πλευρά ο Αλέξης Τσίπρας σχολίασε ότι αυτοί που αντιπολιτεύτηκαν και στις δύο χώρες είχαν τα ίδια επιχειρήματα. «Βρίσκομαι εδώ ως πρωθυπουργός της Ελλάδας εκπροσωπώντας το σύνολο, δηλαδή και αυτούς που διαφωνούσαν» είπε σημειώνοντας όμως ότι η συμφωνία επικυρώθηκε από δύο κυρίαρχα κοινοβούλια και συμπληρώνοντας ότι ο αρχηγός της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα διαβεβαίωσε ότι δεν θα την αμφισβητήσει «και αυτό μας αρκεί όλους. Οι δημοκρατίες έχουν κανόνες, οι συμφωνίες που κυρώνονται από τα κοινοβούλια δεσμεύουν τις κυβερνήσεις στο μέλλον, εκτός αν οι ίδιοι λαοί αποφασίσουν ότι δεν είναι προς όφελος τους» είπε προβλέποντας ότι εν προκειμένω με την πάροδο του χρόνου «τόσο θα πείθονται και οι πιο δύσπιστοι από τα οφέλη. Επενδύουμε στο μέλλον, γράφουμε ιστορία».

Ο κ. Ζάεφ συμπλήρωσε ότι «δεν έχουμε ενδείξεις ότι κάποιος θα καταργήσει τη συμφωνία που δημιουργεί οφέλη. Οι πολιτικοί υπηρετούμε τους πολίτες μας, και πλειοψηφία τους είναι υπέρ, κάποια στιγμή θα γίνει απόλυτη πλειοψηφία. Δεν νομίζω κάποιος πολιτικός να προβεί σε πράξεις που θα πλήξουν το λαό του. Η αντιπολίτευση κάποια στιγμή θα κυριαρχήσει - ελπίζω όχι στο άμεσο μέλλον- αλλά τότε τι θα γίνει θα απορρίψει την ένταξη στο ΝΑΤΟ; Θα οπισθοδρομήσει; Θα πάψει να διαπραγματεύεται ένταξη στην ΕΕ;» διερωτήθηκε, τονίζοντας ότι η πορεία της χώρας του είναι μη αναστρέψιμη.

Καλοδεχούμενο το ενδιαφέρον των μεγάλων δυνάμεων αλλά οι λαοί ορίζουν τις τύχες τους

Στην ερώτηση για το ενδιαφέρον μεγάλων (και αντιτιθέμενων) δυνάμεων για την περιοχή ο κ. Τσίπρας είπε ότι πρέπει «να αδράξουμε ευκαιρίες που διαμορφώνονται από το ενδιαφέρον των μεγάλων δυνάμεων» τις οποίες κάλεσε να συνειδητοποιήσουν ότι «οι λαοί αποφασίζουν το ρολό τους. Καλοδεχούμενο το ενδιαφέρον αλλά όχι με όρους παλαιότερων εποχών . Τα κράτη και οι λαοί χαράσσουν το μέλλον τους. Η ευρωπαϊκή προοπτική των Βαλκανίων είναι η λύση για της εδραίωση της ειρήνης, της σταθερότητας και της ανάπτυξης. Καλοδεχούμενο ενδιαφέρον ΗΠΑ που θέλουν να έχουν και επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα, καλοδεχούμενο το ενδιαφέρον της Κίνας και της Ρωσίας- εμείς έχουμε μια παραδοσιακή σχέση φιλίας και συνεργασίας και αναγνώρισε τη νέα συνταγματική ονομασία της Βόρειας Μακεδονίας. Δεν είναι κατ΄ ανάγκη αρνητικό το ενδιαφέρον των μεγάλων δυνάμεων αν αναγνωρίζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα των λαών και την επιθυμία τους για ειρήνη συνεργασία και συνανάπτυξη».

Από την πλευρά του ο κ. Ζάεφ τόνισε ότι η Συμφωνία των Πρεσπών μπορεί να λειτουργήσει ως «μοντέλο προς μίμηση, χρήσιμο και για άλλες περιοχές με διαφορές».

Ως προς το ενδιαφέρον των μεγάλων δυνάμεων είπε ότι «μόνο θετικό μπορεί να είναι. Εμείς θέλουμε να συνεργαστούμε με όλους, δεν έχουμε ανοιχτές διαμάχες. Δεν υπάρχει εναλλακτική οδός για μας, παρά η ένταξη στην ΕΕ. Θέλουμε να συνεργαστούμε και με χώρες προς ανατολάς. Χαίρομαι που Ρωσία αναγνώρισε τη Βόρεια Μακεδονία είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της συνεργασίας. Οι ΗΠΑ είναι σημαντικός επενδυτής, είμαστε ευγνώμονες για τη στρατηγική συνεργασία. Εμείς νιώθουμε ότι ανήκουμε στην ΕΕ και θέλουμε να γίνουμε πλήρες μέλος. Πιστεύω ότι τον Ιούλιο, μετά 14 χρόνια, θα μπορέσουμε να ξεκινήσουμε την προενταξιακή διαδικασία».