Μπορεί στα οικονομικά κατά καιρούς να τα έχουν κάνει... θάλασσα, όμως ο ευρωπαϊκός Νότος, αυτός που στην περίοδο της οικονομικής κρίσης βρέθηκε στο στόχαστρο της λοιπής ευρωπαϊκής οικογένειας για τις σπατάλες του, έχει το συγκριτικό του πλεονέκτημα. Τον ήλιο και τη θάλασσα.

Και εάν ο πρώτος δεν μπορεί να μπει σε καλούπια, τα υπέροχα νερά, οι δαντελένιες ακτές, οι χρυσαφένιες παραλίες μπορεί να δόθηκαν απλόχερα από την ίδια τη φύση, όμως στα χέρια των ανθρώπων που είδαν σ’ αυτά την ευκαιρία να γίνουν πλούσιοι χωρίς κόπο, κινδυνεύουν. Άλλωστε, όλη η ανθρωπότητα έμαθε με τον δύσκολο τρόπο πως οι πόροι του πλανήτη δεν είναι ανεξάντλητοι και πώς το περιβάλλον κινδυνεύει.

Στον υπόλοιπο ευρωπαϊκό Νότο, τους ανταγωνιστές δηλαδή της Ελλάδας στον τουρισμό, σε γενικές γραμμές το νομοθετικό πλαίσιο για τους υπεύθυνους για τον αιγιαλό, τις παραλίες, τις ξαπλώστρες κλπ είναι εξίσου περίπλοκο, καθώς αφενός εμπλέκονται τα υπουργεία Περιβάλλοντος εφόσον μιλάμε για προστατευόμενες περιοχές σε μεγάλο βαθμό, Οικονομίας εφόσον παίζουν (και) θέματα ανταγωνισμού αλλά κυρίως οι δήμοι, που σε κάποιες χώρες είναι σαν μικρές κυβερνήσεις.

Ιταλία

Αν και έχει χάσει πολλούς από τους καλοκαιρινούς της επισκέπτες από την Ελλάδα, την Ισπανία αλλά και την Τουρκία, η Ιταλία είναι παραδοσιακή δύναμη του τουρισμού. Την τελευταία τριετία τρέχει στα ευρωπαϊκά δικαστήρια για τις ξαπλώστρες και τις ομπρέλες, όχι όμως για το πού θα τις τοποθετήσει, αλλά για το γεγονός πως η κυβέρνηση Ντράγκι αποφάσισε να επεκτείνει επ’ αόριστον τις συμβάσεις για εμπορική εκμετάλλευση των παραλιών, κάτι που αντιβαίνει στο ευρωπαϊκό δίκαιο περί ανταγωνισμού. Η Ιταλία έχασε τη μάχη, αλλά ακόμα το παλεύει.

Όσον αφορά την ίδια την προστασία των ακτών τόσο για την εμπειρία των τουριστών όσο και το περιβάλλον, οι κατά τόπους δήμοι επιβάλλουν τα τελευταία χρόνια όλο και πιο «δρακόντεια» μέτρα. Από τον Μάιο, Σικελία και Σαρδηνία επέβαλαν ημερήσιο όριο επισκεπτών σε δημοφιλείς και ιδιαίτερης περιβαλλοντικής αξίας παραλίες, απαγορεύοντας ακόμα και τις πετσέτες στην άμμο, ώστε να μη χαλάει το φυσικό περιβάλλον, ενώ ομπρέλες, ξαπλώστρες και πλαστικά στρώματα απαγορεύονται δια ροπάλου.

Αυστηρά είναι τα μέτρα όσον αφορά στην απόσταση των εγκαταστάσεων αυτών από την παραλία και στις υπόλοιπες ακτές, ενώ διαρκείς έλεγχοι εξασφαλίζουν πως όλοι οι επισκέπτες, τουρίστες ή ντόπιοι μπορούν να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στην παραλία, όποια και εάν είναι η συμφωνία με τους επαγγελματίες για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων.

Ισπανία

Στην άκρως τουριστική Ισπανία, τόσο στις παραλίες της ενδοχώρας όσο και στα νησιά, δεν υπάρχει ούτε ως έννοια η πληρωμή εισόδου. Όλες μα όλες οι παραλίες της χώρας της Ιβηρικής είναι ελεύθερες και δωρεάν για όλους, ενώ αυτό ισχύει ακόμα και για κάποιες που είναι μπροστά σε πανάκριβες τουριστικές μονάδες.

Ομπρέλες και ξαπλώστρες βρίσκονται σε απόσταση... ασφαλείας από τη θάλασσα, ενώ πλέον απαγορεύεται στους λουόμενους και το κάπνισμα. Ταυτόχρονα, σε πολλές δημοφιλείς πλαζ απαγορεύονται ρακέτες και λοιπά αυτοσχέδια σπορ, ενώ το πρόστιμο για κάποιον που «κρατάει» χώρο για τις επόμενες ημέρες μπορεί να φτάσει και τα 1.000 ευρώ.

Πορτογαλία

Το δικό τους φανατικό κοινό έχουν και οι έτεροι Ίβηρες, οι οποίοι άλλωστε έχουν και το πλεονέκτημα παραλιών και στον Ατλαντικό ωκεανό. Οι «αθόρυβοι» Πορτογάλοι που και από τα μνημόνια βγήκαν και έχουν βελτιώσει ραγδαία την οικονομία τους, αντιμετωπίζουν πολύ σοβαρά τον τουρισμό αλλά και την ίδια τους τη χώρα. Έτσι, στις παραλίες απαγορεύουν από δυνατή μουσική (το πρόστιμο φτάνει τις 36.000 ευρώ) μέχρι ρακέτες και από σκάφη και τζετ σκι σε περιοχές με λουόμενους μέχρι... λουκουματζήδες, ενώ την ευθύνη για τον έλεγχο όσων αναπτύσσουν ομπρέλες και ξαπλώστρες έχουν οι δήμοι και οι κανόνες που λένε μέχρι πού φτάνουν αυτά τόσο προς τη θάλασσα όσο και στο πλάτος είναι αυστηροί.

H μεσαιωνική Κροατία

Οι... μύστες ξέρουν πως μοναδικές οι Κυκλάδες, υπέροχη η Σικελία και οι Βαλεαρίδες, ξεχωριστές οι παραλίες του Ατλαντικού, όμως σαν τις Δαλματικές Ακτές που συνδυάζουν κάστρα με γαλανά νερά και μία... αγριάδα με την ανεμελιά, δεν έχει. Και αυτό το γνωρίζουν ακόμα καλύτερα οι... νοικοκύρηδες που έχουν μία σειρά απαγορεύσεων σε παραλίες αλλά και τουριστικές πόλεις ανάμεσα στις οποίες η κατανάλωση αλκοόλ και τα... μαγιό στις πόλεις, όμως ένας νέος νόμος που έχει προκαλέσει πληθώρα αντιδράσεων αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο πλήρους ιδιωτικοποίησης των παραλιών εντός του προσεχούς μέλλοντος. Προς το παρόν, παραλίες και ακτές έχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές ως προς τις εγκαταστάσεις, οι οποίες ελέγχονται από κράτος και δήμους, όμως πλέον πολλές παραλίες θα ανήκουν σε ιδιώτες (ξενοδοχεία) και ουδείς γνωρίζει πώς θα καταλήξουν...

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 09.07.2023