Κάθε καλοκαίρι οι λουόμενοι χρειάζεται να διασχίσουν έναν «λαβύρινθο» από ομπρέλες και ξαπλώστρες μέχρι να φτάσουν στη θάλασσα, παρότι η μέγιστη επιφάνεια που μπορεί να καλύπτει κάθε επιχείρηση είναι μόνο 250 τ.μ., ενώ τα τελευταία πέντε μέτρα από την αμμουδιά πρέπει να είναι ελεύθερα. Με πορεία σε λαβύρινθο μοιάζει και η αναζήτηση αρμοδιοτήτων και η υποχρέωση ελέγχων.

Οι διάφορες υπηρεσίες που εμπλέκονται με τη διαδικασία των ελέγχων επικαλούνται μονίμως την έλλειψη προσωπικού, αυτοψίες διενεργούνται από την Κτηματική μόνο μετά από καταγγελίες. «Οι έλεγχοι είναι συνεχείς» αναφέρουν στη «ΜτΚ» πηγές του υπουργείου Οικονομικών. 

Ζητήσαμε στοιχεία που να αποδεικνύουν πόσοι έλεγχοι έγιναν την περσινή χρονιά από την Κτηματική Υπηρεσία Χαλκιδικής αλλά δεν λάβαμε ουδεμία απάντηση. Ο έλεγχος από την αστυνομία γίνεται «με το μάτι», αφού προηγηθούν καταγγελίες, ενώ η «μεζούρα» για να μετρηθούν επακριβώς τα μέτρα της υπέρβασης βγαίνει μετά από εισαγγελική παραγγελία. 

Όσο για τους δήμους «σηκώνουν τα χέρια ψηλά» δηλώνοντας αναρμόδιοι, και μάλιστα παραπονιούνται ότι το κόστος για την καθαριότητα των κοινοχρήστων είναι πολύ μεγαλύτερο από το όφελος.

«Ο δήμος ούτε μπορεί να κάνει έλεγχο, ούτε να επιβάλλει πρόστιμα, αν ο κάθε ένας κάνει κατάληψη παραπάνω από τα μέτρα που του παραχωρήθηκαν. Αυτό το κάνει η Κτηματική Υπηρεσία η οποία εισπράττει και ολόκληρο το πρόστιμο» εξηγεί η δήμαρχος Κασσάνδρας Αναστασία Χαλκιά, προσθέτοντας όμως ότι αυτό είναι άδικο γιατί ο δήμος είναι αυτός που επιβαρύνεται με το κόστος καθαριότητας για τα επιπλέον τετραγωνικά ενός μπιτς μπαρ. 

Σύμφωνα με την δήμαρχο το κόστος για την καθαριότητα είναι διπλάσιο, από ότι τα έσοδα που εισπράττει από την παραχώρηση του χώρου. 

«Πιο πολύ μπελάς είναι για εμάς» σχολιάζει. Γίνονται έλεγχοι; «Με πολύ μεγάλη δυσκολία» μας απαντά με αφοπλιστική ειλικρίνεια. «Όσες φορές κι αν ενημερώσαμε την Κτηματική γιατί υπήρχαν καταπατήσεις η προφορική απάντηση ήταν ‘είμαστε τρία άτομα δεν προλαβαίνουμε’. Κάνουν ελέγχους τον Σεπτέμβριο. Κανονικά μπορεί η υπηρεσία να μπει στο google maps και να δει από τον δορυφόρο την εικόνα, δεν ξέρω γιατί δεν το κάνουν». 

Αναφορικά με την κατάσταση στις παραλίες του δήμου Κασσάνδρας η κ. Χαλκιά αναφέρει ότι «εμείς έχουμε μεμονωμένα περιστατικά, γενικά είμαστε σε καλή κατάσταση». Ο δήμος αποφάσισε να μην εκμισθώνει κανέναν χώρο για καντίνα. «Φανταστείτε να δίνουμε στον κάθε έναν από 15 τετραγωνικά για εναπόθεση καντίνας. Μέσα σε μία νύχτα θα γίνουν μπιτς μπαρ. Εμείς αποφασίσαμε ότι δεν θα εκμισθώσουμε».

Υπέρβαση αλλά όχι… υπέρμετρη

Ο δήμαρχος Σιθωνίας Πάρης Ντέμπλας θέλει να πιστεύει ότι «δεν υπάρχει… υπέρμετρη υπέρβαση». Όμως παραδέχεται ότι «δεν έχουμε τις υπηρεσίες εκείνες που θα μπορούσαν να διαπιστώσουν αν υπάρχει υπέρβαση στα τετραγωνικά που καταλαμβάνουν τα μπιτς μπαρ». 

Προβαίνει ο ίδιος σε καταγγελίες; «Όταν γίνεται μια διαμαρτυρία την μεταφέρω στον αρμόδιο, αλλά εμείς ως δήμος δεν έχουμε τον ρόλο του κατάσκοπου. Μπορεί ο πολίτης να κάνει καταγγελία, να παρέμβει η αστυνομία ή το λιμενικό και να ερμηνεύσει το νόμο» λέει. 

Στα όρια του δήμου του εντοπίζεται η Τρανή Αμμούδα, που έχει όχι μόνο το όνομα αλλά και τη χάρη της μεγάλης παραλίας. Μόνο που εκεί φέτος άνοιξαν πολύ περισσότερα μπιτς μπαρ σε σχέση με άλλες χρονιές. 

«Η ΕΤΑΔ ασύστολα και ανεξέλεγκτα μισθώνει σε ιδιώτες, χωρίς ενημέρωση και συναίνεση του δήμου και εκεί αρχίζουν τα παράπονα. Με μια μίσθωση δημόσιου κτήματος ο ιδιώτης καθίσταται όμορος και είμαστε αναγκασμένοι να δώσουμε άδεια. Μετά βάζουν παραπήγματα, στήνουν τσαντίρια και χάνεται το άπειρο κάλλος της περιοχής. Πέρσι η ΕΤΑΔ είχε μισθώσει στη Λαγόμανδρα μία έκταση σε καντίνα που απλώθηκε σε 2,5 στρέμματα».

«Εμείς με δικό μας κλιμάκιο κάνουμε ελέγχους στους κοινόχρηστους χώρους και αν υπάρχουν υπερβάσεις στέλνουμε τα ευρήματά μας στην κτηματική» λέει ο δήμαρχος Νέας Προποντίδας Μανώλης Καρράς, χωρίς βέβαια να παραλείπει να αναφερθεί στις ελλείψεις του δήμου σε προσωπικό. 

«Ο έλεγχος των υπερβάσεων αφοράν την Κτηματική, εμείς δεν έχουμε ούτε δημοτική αστυνομία» λέει ο δήμαρχος Πολυγύρου Αστέριος Ζωγράφος. Μέχρι στιγμής δεν έχει υπόψιν του καταγγελίες για υπερβάσεις των ορίων, αλλά ούτως ή άλλως δεν θα είχε γνώση καθώς αυτές κατατίθενται στην Κτηματική Υπηρεσία. 

«Εγώ και να διαπιστώσω πρόβλημα δεν μπορώ να επιβάλλω πρόστιμα. Κατά τα άλλα ο δήμος καθαρίζει την παραλία, ο δήμος βάζει μηχανήματα για να κάνει μπάνιο ο κόσμος και το δημόσιο παίρνει τα λεφτά».

Παράπονα από τουρίστες

«Υπάρχει θέμα με την ελεύθερη πρόσβαση των λουομένων. Οι τουρίστες μεταφέρουν τα παράπονά τους στο κατάλυμα, η επιχείρηση στο σωματείο και στη συνέχεια σε εμάς» λέει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενοικιαζόμενων Δωματίων Τριαντάφυλλος Παπαϊωάννου. 

«Οι περισσότερες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παραλία δεν φροντίζουν να κρατήσουν την απόσταση. Φέτος ακόμα δεν έχω δεχτεί παράπονα από συναδέλφους γιατί η σεζόν άρχισε πριν από 15 μέρες, αλλά τουλάχιστον στην Σιθωνία φέτος τα μπιτς μπαρ είναι περισσότερα φέτος οπότε θα είναι λιγότερος ο χώρος για τους ελεύθερα λουόμενους. συνήθως. Οι έλεγχοι δεν είναι τακτικοί αλλά το πρόβλημα στη Χαλκιδική είναι ότι η αστυνομία έχει τρία άτομα στη βάρδια και το λιμενικό πέντε, άρα ο έλεγχος μπορεί να έρθει μετά από ώρες».

Μία διαφορετική θεώρηση έχει ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Χαλκιδικής και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων Γρηγόρης Τάσιος. «Ο νόμος που ορίζει τη μέγιστη παραχωρούμενη έκταση στα 500 μέτρα είναι μη ρεαλιστικός γιατί επιτρέπει τη χρήση στα 250 τ.μ., άρα μη εφαρμόσιμος. Αν μια επιχείρηση έχει τη δυνατότητα να μισθώσει μεγαλύτερη έκταση γιατί να μην το κάνει νομίμως και να εισπράττει ο δήμος και το δημόσιο επιπλέον έσοδα;» διερωτάται.

Προς όφελος λίγων, εις βάρος των πολλών αλλά και του τουρισμού

Τα περισσότερα μπιτς μπαρ απλώνονται μέχρι εκεί που σκάει το κύμα, αλλά και κατά μήκος της ακτής, πέρα από τα όρια της έκτασης που τους παραχωρήθηκε, κι αυτό αποτελεί μία πραγματικότητα που φαίνεται ότι όλοι αποδέχονται σιωπηρά για… το καλό του τουρισμού.

Η υπέρβαση των ορίων είναι το σύνηθες, ο κανόνας. Η Χαλκιδική είναι μεγάλη γεωγραφικά και οι υπηρεσίες που ελέγχουν δεν έχουν προσωπικό, με αποτέλεσμα οι όποιοι έλεγχοι να γίνονται κατόπιν εορτής, όταν πια έχει φθινοπωριάσει, όπως μας λέει με νόημα παράγοντας της περιοχής που δραστηριοποιείται για πολλά χρόνια στον τουρισμό. 

Όσο ο τουρισμός χτυπά νέα ρεκόρ χρόνο με το χρόνο οι ομπρέλες και οι ξαπλώστρες πολλαπλασιάζονται εκθετικά στην αμμουδιά, για να εξυπηρετηθούν οι χιλιάδες των επισκεπτών. Φτάνουμε όμως σε σημείο κάποια beach bar να απλώνονται πολύ περισσότερο σε σχέση με το μέγιστο επιτρεπόμενο εμβαδόν (500 τ.μ εκ των οποίων τα 250 τ.μ. μόνο μπορούν να καλύπτονται). 

Για να το διαπιστώσει κανείς δεν χρειάζονται καν δορυφορικές φωτογραφίες, αρκούν αυτές που ανεβάζουν οι ίδιες οι επιχειρήσεις στα σόσιαλ μίντια. Λίγοι επωφελούνται πολύ, και το πολύ (ενίοτε και μαύρο) χρήμα είναι ισχυρό κίνητρο για την συγκάλυψη παρατυπιών. Οι πολλοί χάνουμε το δημόσιο αγαθό της εύκολης και δωρεάν πρόσβασης στην παραλία, χάνουμε το ελληνικό μας καλοκαίρι. 

Οι παραλίες μετατρέπονται σε ένα ατέλειωτο κλαμπ, σε μια παραθαλάσσια ζώνη μπουζουκιών, με αυθαιρεσίες που αλλοιώνουν το φυσικό περιβάλλον. Εν τέλει χαμένος θα βγει και ο τουρισμός. Η τουριστική ανάπτυξη επί δεκαετίες βασίστηκε στο «ήλιος και θάλασσα» από το οποίο πλέον κινδυνεύει να χαθεί… η «θάλασσα». 

Τσιμεντώνοντας, χτίζοντας φράχτες, και αποκλείοντας την πρόσβαση στην παραλία, και απομυζώντας σε ακραίο βαθμό τον φυσικό πλούτο σήμερα, υποθηκεύουμε το αύριο του τουρισμού. Η άνευ όρων μετατροπή του φυσικού περιβάλλοντος σε ένα ατέλειωτο διασκεδαστήριο έχει πρόσκαιρα οφέλη αλλά η ζημιά μακροπρόθεσμα είναι μεγαλύτερη, προφανέστατα για το περιβάλλον αλλά ακόμη και για την οικονομία, για την οποία υποτίθεται ότι γίνονται όλα. Είναι επιτακτική ανάγκη να ανοίξει η συζήτηση για ένα βιώσιμο μοντέλο τουρισμού.

Σ.ΧΡ.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 09.07.2023