Των Ευτυχίας Κωνσταντινίδου και Κατερίνας Δηλαβεράκη

Η επιστροφή στην παράδοση είναι για πολλούς συνδεδεμένη αποκλειστικά με το παρελθόν. Το «Χορόδεντρο», ένας πολυχώρος πολιτισμού στην καρδιά της Θεσσαλονίκης, επιχειρεί ακριβώς να καταρρίψει αυτή την αντίληψη. Έτσι δημιούργησε έναν χώρο έκφρασης και συνάντησης όλων αυτών που αγαπάνε την παράδοση, τον χορό και τη μουσική της, τη φορεσιά και τη λαογραφία της μέσα από τον οποίο επιχειρεί να δείξει ότι η παράδοση διαμορφώνεται στο παρελθόν, ανήκει όμως στο μέλλον και σε εκείνους που με τις πράξεις τους μάχονται για την συνέχισή της.

Από παλιά βιομηχανία.. σε έναν σύγχρονο πολυχώρο πολιτισμού

Το εργαστήρι χορού, τραγουδιού, μουσικής και παιχνιδιού στεγάζεται από τον Ιούλιο του 2017 σε μία παλιά βιομηχανία, πλήρως ανακαινισμένη, σε μία αστική γειτονιά στην Πλατεία Εμπορίου. Εκεί σε καθημερινή βάση, πραγματοποιούνται μαθήματα παραδοσιακού χορού, μουσικής αλλά και υποκριτικής για όλες τις ηλικίες και δυνατότητες, τα οποία κάνουν την παράδοση βίωμα.

«Εμείς φέραμε το Χορόδεντρο στο αστικό περιβάλλον, δηλαδή επιλέξαμε ένα χώρο ο οποίος είναι παλιά βιοτεχνία στην οποία ξαναδώσαμε πνοή και διατηρήσαμε τα στοιχεία του βιοτεχνικού χώρου. Από την αρχή ο στόχος μας ήταν να αλλάξουμε την αίσθηση η οποία υπάρχει γύρω από την ελληνική παραδοσιακή μουσική, τον χορό και ό,τι έχει να κάνει με το παραδοσιακό κομμάτι. Η ελληνική παράδοση δεν είναι ένα πράγμα μουσειακό, είναι κάτι το οποίο εξελίσσεται» επισημαίνει ο Στέργιος Κύρινας, ο οποίος μαζί με την Άννα Σίσκου και την συνεισφορά ανθρώπων του πολιτισμού, όπως η πολυτάλαντη Κατερίνα Δούκα δημιούργησαν το μοναδικό αυτό εργαστήρι . Σύμφωνα με τον ίδιο, στα εργαστήρια που πραγματοποιούν, μπορεί ο καθένας να παρακολουθήσει τα έθιμα να ξαναζωντανεύουν και να προσθέσει, ο καθένας με τη μοναδικότητά του, ένα ακόμη λιθαράκι στην έρευνα και διάδοση του παραδοσιακού χορού, της μουσικής και του τραγουδιού.

Προγράμματα από..κούνια

«Στο Χορόδεντρο δεν έχουμε ηλικία. Έχουμε προγράμματα τα οποία ξεκινάνε από οκτώ μηνών και το όριο είναι μέχρι που βαστάν τα πόδια και η φωνή του ανθρώπου, μέχρι εκεί δηλαδή δεν υπάρχουν όρια» σημειώνει ο ιδιοκτήτης και δάσκαλος χορού κ. Κύρινας.

Ο «Χορός από κούνια» είναι το πρώτο τμήμα του Χορόδεντρου, που απευθύνεται σε παιδιά μέχρι τεσσάρων ετών. Σε κάθε συνάντηση δημιουργείται ένα μουσικό περιβάλλον με βάση τραγούδια, παιδικά λαχνίσματα και μουσικά αποσπάσματα μέσα από τα οποία ενισχύεται η μουσικότητα και ενθαρρύνεται η κινητική έκφραση. Στόχος του εργαστηρίου είναι το κάθε βρέφος ή νήπιο να λάβει πολλά μουσικά ερεθίσματα με στοιχεία της ελληνικής παράδοσης, που θα το βοηθήσουν να αναπτυχθεί ρυθμικά και μελωδικά

Το «Χορεύω, παίζω, τραγουδώ», είναι επίσης ένα τμήμα μουσικοκινητικής και απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας 6-8 ετών, ενώ υπάρχει και παιδικό-προεφηβικό πρόγραμμα που οι συμμετέχοντες διδάσκονται χορούς, έθιμα και τραγούδια από όλη την Ελλάδα.

Στο τμήμα «Χορός ενηλίκων» οι ενήλικες συμμετέχοντες γνωρίζουν και εξοικειώνονται με ολόκληρο τον ελληνικό μουσικό παραδοσιακό χάρτη, ενώ πολλές φορές πραγματοποιούν και δική τους καλλιτεχνική παραδοσιακή παράσταση.

«Αυτό που μας λένε οι περισσότεροι που έρχονται εδώ και ξεκινούν σε ένα τμήμα, είναι ότι επιτέλους βρήκανε κάτι το οποίο να μην είναι στεγανό, να είναι κάτι σύγχρονο και φρέσκο. Η σύγχρονη προσέγγιση που εμείς υιοθετούμε, δε σημαίνει ότι σβήνουμε το παλιό, αλλά παίρνουμε στοιχεία από αυτό και το φέρνουμε στο σήμερα» σημειώνει ο Στέργιος Κύρινας.

Οι μαθητές του Χορόδεντρου έχουν την ευκαιρία όχι μόνο να διδαχθούν τις απαραίτητες τεχνικές του χορού ή του τραγουδιού, αλλά και την ιστορία που υπάρχει πίσω από όλα αυτά.

«Παράλληλα με τα μαθήματα στο Χορόδεντρο προσπαθούμε να εξηγούμε κάποια πράγματα για το λαογραφικό κομμάτι της ιστορίας. Για να μπορέσει κανείς να αντιληφθεί το κομμάτι της κίνησης και το κομμάτι της μουσικής δεν μπορεί να μην δε γνωρίζει την λαογραφία ή την εθνολογία του κάθε τόπου ή το πώς προήλθε ο χορός και τι ήταν αυτό που έκανε τον κόσμο να ξεκινήσει να χορεύει» εξηγεί ο κ. Κύρινας.

Μάλιστα, καθώς το Χορόδεντρο διόλου μοιάζει με τους παραδοσιακούς συλλόγους, αλλά είναι κυριολεκτικά ένα εργαστήρι της παράδοσης, πρόσφατα κυκλοφόρησε και το δικό του τραγούδι και βιντεοκλίπ, το οποίο μπορείτε να δείτε παρακάτω, ενώ πριν λίγο καιρό διοργάνωσε το πρώτο αστικό πανηγύρι με την Εβρίτικη Ζυγιά.

Από τα μαθήματα στην αίθουσα..στα Ανοιχτά Σχολεία στη Γειτονιά

Εκτός από τα προγραμματισμένα μαθήματα, στον πολυχώρο πολιτισμού λαμβάνουν χώρα και άλλες δράσεις μεταξύ των οποίων παραστάσεις, βιωματικά σεμινάρια, παρουσιάσεις δίσκων και άλλες εκδηλώσεις. Ωστόσο έξω από τις καθιερωμένες αίθουσες, η ομάδα του Χορόδεντρου συμμετέχει ενεργά και στα «Ανοιχτά Σχολεία στην Γειτονιά».

«Όταν μάθαμε για τα Ανοιχτά Σχολεία στην Γειτονιά και όλη αυτή την δράση θεωρήσαμε ότι θα έπρεπε να συμμετέχουμε κι εμείς. Έτσι καταθέσαμε μια πρόταση στον δήμο Θεσσαλονίκης που είναι συνδιοργανωτής των Ανοιχτών Σχολείων και ενσωματώσαμε όλα αυτά που κάνουμε μέσα αίθουσα σε ένα ενιαίο μάθημα, που ονομάσαμε “Ιστορώ την γειτονιά χορεύοντας και τραγουδώντας”».

Το πρόγραμμα υλοποιείται αυτή στη στιγμή στο 55ο δημοτικό Θεσσαλονίκης. Όπως λέει ο δημιουργός του Χορόδεντρου, πολλοί από τους μαθητές του σχολείου είναι παιδιά πρόσφυγες και προέρχονται από διάφορες κοινωνικές τάξεις. «Αυτό που εμείς θέλουμε είναι ο καθένας να φέρει το βίωμα του από όπου κι αν είναι εντός και εκτός συνόρων. Να φέρει μια ιστορία, να φέρει ένα τραγούδι, να φέρει έναν χορό, και όλα αυτά να τα δέσουμε κάποια στιγμή και να τα παρουσιάσουμε στο τέλος του προγράμματος», δηλώνει ο ιδιοκτήτης του Χορόδεντρου.