ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

«Το μπλε λικέρ» ως πρόσφορο ποίησης

Ένας νέος τόμος με παλαιά και νέα ποιήματα κυκλοφορεί με την υπογραφή του Ι. Ν. Μαρκόπουλου

 17/04/2023 08:00

«Το μπλε λικέρ» ως πρόσφορο ποίησης

Κυριακή Τσολάκη

O καθηγητής του ΑΠΘ Ιωάννης Ν. Μαρκόπουλος μας κερνάει «Το μπλε λικέρ» του. Πρόκειται για μια συλλογή 57 ποιημάτων του που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ιανός» και περιλαμβάνει ποιήματα από παλαιότερες εκδόσεις του συγγραφέα με την προσθήκη μερικών νέων.

    Χημικός Μηχανικός και Φυσικοχημικός ο ίδιος με σπουδές στο Πολυτεχνείο Darmstadt της Γερμανίας και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου δίδαξε ως αναπληρωτής καθηγητής Χημικής Μηχανικής στο Τμήμα Χημικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ και σήμερα καθηγητής της Φιλοσοφίας της Τεχνοεπιστήμης στο ίδιο Πανεπιστήμιο, εναλλάσσει στη διάρκεια της συγγραφικής του πορείας την επιστήμη με την ποίηση, αλλά και με τη φιλοσοφία και τον φιλοσοφικό, κανονιστικό όσο και διαυγαστικό της, πρωτίστως, λόγο. 

    Μία ποίηση ωστόσο, που και αυτή φέρει τα χαρακτηριστικά, όπως στο «Μπλε λικέρ», ενός φιλοσοφικού λόγου, μιας φιλοσοφικής ποίηση που προσπαθεί κριτικά να φωτίσει ουσιαστικές βιωματικές στιγμές, εικόνες και ουσιαστικά ερωτήματα του βίου, με έναν διαλεκτικά συνθετικό, άλλοτε δωρικό, ορθολογικό λόγο και άλλοτε συναισθηματικό, λυρικό, με έντονο ασφαλώς το υποκειμενικό στοιχείο.

    «Στην ποίηση, στον ποιητικό λόγο, με οδήγησε μια εσωτερική ανάγκη αλλαγής, μετουσίωσης, ίσως ακόμη, της πραγματικότητας. Θα έλεγα μάλιστα και ένα αίσθημα ασφυξίας, που λυτρωτικά παλεύει να απελευθερώσει αισθαντικότητες και μύχιες ωθήσεις, ωθήσεις για τη συνάντηση του Άλλου, του άλλου ανθρώπου, με τον οποίο μοιράζομαι, και μοιραζόμαστε, αυτό το μοναδικό, μυστηριακό φαινόμενο της ύπαρξης αλλά και της συνοδοιπορίας μας με το θάνατο», λέει στο makthes.gr o συγγραφέας και ποιητής.

    Έτσι και «Το μπλε λικέρ» είναι μια ποιητική συλλογή που φαίνεται να εξυμνεί την ίδια τη ζωή. 

    «Μέσα από την ποιητική μου αυτή συλλογή δεν θέλησα μόνο να φωτίσω και να εξυμνήσω, κατά έναν ολιστικό τρόπο, την ίδια τη ζωή στις διάφορες εκφάνσεις της, αλλά και με όχημα τον ποιητικό λόγο – με την πυκνότητά του, την αμεσότητα, την ευθυβολία αλλά ενίοτε και τη λανθάνουσα αρμονία του – να συμβάλω στη μεταμόρφωση της πραγματικότητας. Και η μεταμόρφωση αυτή, με την ανέλιξη του λόγου, είναι σήμερα περισσότερο αναγκαία, όσο ποτέ άλλοτε στην ανθρώπινη ιστορία, τόσο τοπικά, σε εθνικό επίπεδο, όσο και πλανητικά. Κι αυτό, γιατί όπως χαρακτηριστικά αναφέρω στο εισαγωγικό μου σημείωμα: 

    ‘Σε χρόνους χαλεπούς, εχθρικούς προς τον άνθρωπο και τη φύση, άγονους και δυστοπικούς, ο λόγος –έρμαιο της προσωρινότητας και της φτήνιας στο αγοραίο ανταλλακτήριο των αξιών, εξορθολογισμένος και απογυμνωμένος από μύχιες ωθήσεις και αισθαντικότητες, δίχως κινήσεις της ψυχής ωραίες, αλλά και δίχως οδοδείκτες, δίχως λύχνου φως– ασφυκτιά κάτω από τη βαρβαρότητα και την πεζότητα της καθημερινής συναλλαγής, αδυνατώντας, υπό αυτές τις δυστοπικές συνθήκες, να παίξει έναν κατάλληλο, δημιουργικό ρόλο για την ανέλιξη του ανθρώπου αλλά και των ανθρώπινων κοινωνιών στο σύνολό τους» , επισημαίνει ο Ιωάννης Μαρκόπουλος.

    markopoylos.jpg


    «Τον Βαρραβά»

    Στις σελίδες του βιβλίου παλαιά ποιήματα μπλέκονται με νέα. «Θα έλεγα ότι η ανάγκη αυτή ήταν μία ανάγκη προσωπικής στράτευσης στον αγώνα απέναντι στη σύγχρονη δυστοπία, στην πρωτόγνωρη κρίση που μαστίζει τις σύγχρονες κοινωνίες, και μάλιστα σε μια πλανητική εποχή συνεχούς και αλματώδους τεχνοεπιστημονικής ανάπτυξης και υποτίθεται συνεχούς προόδου. Μίας στράτευσης με χρήση τον ποιητικό λόγο και την επιλεκτική, για το συγκεκριμένο αγώνα, παρουσίαση των καλύτερών μου, κατά την προσωπική μου άποψη, ποιημάτων από το 1989 μέχρι τις μέρες μας».

      Επιλέγει τη μικρή και σύντομη φόρμα. «Δεν θα έλεγα ότι ήταν συνειδητή η επιλογή αυτή. Μάλλον ήταν το αποτέλεσμα αυθόρμητων, προς στιγμήν, εκφραστικών πυκνώσεων του λόγου. Μπορώ μάλλον να πω, ότι η μικρή φόρμα προέκυπτε ‘ανάλογα με τη στιγμή του σώματος / και της ψυχής τη θέση’».

      Αντλεί έμπνευση για τα ποιήματά του από «την αμφισημία και την αντιφατικότητα του βίου και των πραγμάτων, από το θαύμα της ζωής, της ύπαρξης γενικότερα, τον υψιπέτη, όσο και επαίτη έρωτα και την αγάπη, αλλά και από την πεζότητα, την αδικία, την απληστία και τη βαρβαρότητα της ανθρώπινης καθημερινότητας».

      Τέλος, επιλέγει να ταυτίσει το ποίημα «Τον Βαραββά» με τις ημέρες του Πάσχα και της Ανάστασης: «Τον Βαραββά θέλησε να σώσει/ο αρρωστημένος τους εγωισμός,/όχι γιατί τάχατες δεν ήξεραν/ποιος ήταν,/αλλά γιατί ο Άλλος/έπρεπε ν’ αποτύχει/για να φανεί περίτρανα/τ’ αδιέξοδο του δρόμου/που Εκείνος ακολούθησε/κι αυτοί δεν το μπορούσαν/γι’ αγάπη να ακούσουνε/στην καταχνιά του νου τους».

      Ο Ιωάννης Ν. Μαρκόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1948. Εκτός από το γενικότερο επιστημονικό του έργο έχει δημοσιεύσει, από το 1981 μέχρι σήμερα, πάνω από 230 άρθρα και παρεμβάσεις στον ημερήσιο και περιοδικό τοπικό και αθηναϊκό Τύπο, για θέματα επιστήμης και τεχνολογίας, πολιτικής, παιδείας και φιλοσοφίας της τεχνοεπιστήμης. Στην ποίηση πρωτοεμφανίστηκε με την ποιητική συλλογή «Συντεταγμένες» (ΙΑΝΟΣ, 1989), ενώ ποιήματά του έχουν κατά καιρούς δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά και σε ποιητική Ανθολογία.

      O καθηγητής του ΑΠΘ Ιωάννης Ν. Μαρκόπουλος μας κερνάει «Το μπλε λικέρ» του. Πρόκειται για μια συλλογή 57 ποιημάτων του που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ιανός» και περιλαμβάνει ποιήματα από παλαιότερες εκδόσεις του συγγραφέα με την προσθήκη μερικών νέων.

        Χημικός Μηχανικός και Φυσικοχημικός ο ίδιος με σπουδές στο Πολυτεχνείο Darmstadt της Γερμανίας και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου δίδαξε ως αναπληρωτής καθηγητής Χημικής Μηχανικής στο Τμήμα Χημικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ και σήμερα καθηγητής της Φιλοσοφίας της Τεχνοεπιστήμης στο ίδιο Πανεπιστήμιο, εναλλάσσει στη διάρκεια της συγγραφικής του πορείας την επιστήμη με την ποίηση, αλλά και με τη φιλοσοφία και τον φιλοσοφικό, κανονιστικό όσο και διαυγαστικό της, πρωτίστως, λόγο. 

        Μία ποίηση ωστόσο, που και αυτή φέρει τα χαρακτηριστικά, όπως στο «Μπλε λικέρ», ενός φιλοσοφικού λόγου, μιας φιλοσοφικής ποίηση που προσπαθεί κριτικά να φωτίσει ουσιαστικές βιωματικές στιγμές, εικόνες και ουσιαστικά ερωτήματα του βίου, με έναν διαλεκτικά συνθετικό, άλλοτε δωρικό, ορθολογικό λόγο και άλλοτε συναισθηματικό, λυρικό, με έντονο ασφαλώς το υποκειμενικό στοιχείο.

        «Στην ποίηση, στον ποιητικό λόγο, με οδήγησε μια εσωτερική ανάγκη αλλαγής, μετουσίωσης, ίσως ακόμη, της πραγματικότητας. Θα έλεγα μάλιστα και ένα αίσθημα ασφυξίας, που λυτρωτικά παλεύει να απελευθερώσει αισθαντικότητες και μύχιες ωθήσεις, ωθήσεις για τη συνάντηση του Άλλου, του άλλου ανθρώπου, με τον οποίο μοιράζομαι, και μοιραζόμαστε, αυτό το μοναδικό, μυστηριακό φαινόμενο της ύπαρξης αλλά και της συνοδοιπορίας μας με το θάνατο», λέει στο makthes.gr o συγγραφέας και ποιητής.

        Έτσι και «Το μπλε λικέρ» είναι μια ποιητική συλλογή που φαίνεται να εξυμνεί την ίδια τη ζωή. 

        «Μέσα από την ποιητική μου αυτή συλλογή δεν θέλησα μόνο να φωτίσω και να εξυμνήσω, κατά έναν ολιστικό τρόπο, την ίδια τη ζωή στις διάφορες εκφάνσεις της, αλλά και με όχημα τον ποιητικό λόγο – με την πυκνότητά του, την αμεσότητα, την ευθυβολία αλλά ενίοτε και τη λανθάνουσα αρμονία του – να συμβάλω στη μεταμόρφωση της πραγματικότητας. Και η μεταμόρφωση αυτή, με την ανέλιξη του λόγου, είναι σήμερα περισσότερο αναγκαία, όσο ποτέ άλλοτε στην ανθρώπινη ιστορία, τόσο τοπικά, σε εθνικό επίπεδο, όσο και πλανητικά. Κι αυτό, γιατί όπως χαρακτηριστικά αναφέρω στο εισαγωγικό μου σημείωμα: 

        ‘Σε χρόνους χαλεπούς, εχθρικούς προς τον άνθρωπο και τη φύση, άγονους και δυστοπικούς, ο λόγος –έρμαιο της προσωρινότητας και της φτήνιας στο αγοραίο ανταλλακτήριο των αξιών, εξορθολογισμένος και απογυμνωμένος από μύχιες ωθήσεις και αισθαντικότητες, δίχως κινήσεις της ψυχής ωραίες, αλλά και δίχως οδοδείκτες, δίχως λύχνου φως– ασφυκτιά κάτω από τη βαρβαρότητα και την πεζότητα της καθημερινής συναλλαγής, αδυνατώντας, υπό αυτές τις δυστοπικές συνθήκες, να παίξει έναν κατάλληλο, δημιουργικό ρόλο για την ανέλιξη του ανθρώπου αλλά και των ανθρώπινων κοινωνιών στο σύνολό τους» , επισημαίνει ο Ιωάννης Μαρκόπουλος.

        markopoylos.jpg


        «Τον Βαρραβά»

        Στις σελίδες του βιβλίου παλαιά ποιήματα μπλέκονται με νέα. «Θα έλεγα ότι η ανάγκη αυτή ήταν μία ανάγκη προσωπικής στράτευσης στον αγώνα απέναντι στη σύγχρονη δυστοπία, στην πρωτόγνωρη κρίση που μαστίζει τις σύγχρονες κοινωνίες, και μάλιστα σε μια πλανητική εποχή συνεχούς και αλματώδους τεχνοεπιστημονικής ανάπτυξης και υποτίθεται συνεχούς προόδου. Μίας στράτευσης με χρήση τον ποιητικό λόγο και την επιλεκτική, για το συγκεκριμένο αγώνα, παρουσίαση των καλύτερών μου, κατά την προσωπική μου άποψη, ποιημάτων από το 1989 μέχρι τις μέρες μας».

          Επιλέγει τη μικρή και σύντομη φόρμα. «Δεν θα έλεγα ότι ήταν συνειδητή η επιλογή αυτή. Μάλλον ήταν το αποτέλεσμα αυθόρμητων, προς στιγμήν, εκφραστικών πυκνώσεων του λόγου. Μπορώ μάλλον να πω, ότι η μικρή φόρμα προέκυπτε ‘ανάλογα με τη στιγμή του σώματος / και της ψυχής τη θέση’».

          Αντλεί έμπνευση για τα ποιήματά του από «την αμφισημία και την αντιφατικότητα του βίου και των πραγμάτων, από το θαύμα της ζωής, της ύπαρξης γενικότερα, τον υψιπέτη, όσο και επαίτη έρωτα και την αγάπη, αλλά και από την πεζότητα, την αδικία, την απληστία και τη βαρβαρότητα της ανθρώπινης καθημερινότητας».

          Τέλος, επιλέγει να ταυτίσει το ποίημα «Τον Βαραββά» με τις ημέρες του Πάσχα και της Ανάστασης: «Τον Βαραββά θέλησε να σώσει/ο αρρωστημένος τους εγωισμός,/όχι γιατί τάχατες δεν ήξεραν/ποιος ήταν,/αλλά γιατί ο Άλλος/έπρεπε ν’ αποτύχει/για να φανεί περίτρανα/τ’ αδιέξοδο του δρόμου/που Εκείνος ακολούθησε/κι αυτοί δεν το μπορούσαν/γι’ αγάπη να ακούσουνε/στην καταχνιά του νου τους».

          Ο Ιωάννης Ν. Μαρκόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1948. Εκτός από το γενικότερο επιστημονικό του έργο έχει δημοσιεύσει, από το 1981 μέχρι σήμερα, πάνω από 230 άρθρα και παρεμβάσεις στον ημερήσιο και περιοδικό τοπικό και αθηναϊκό Τύπο, για θέματα επιστήμης και τεχνολογίας, πολιτικής, παιδείας και φιλοσοφίας της τεχνοεπιστήμης. Στην ποίηση πρωτοεμφανίστηκε με την ποιητική συλλογή «Συντεταγμένες» (ΙΑΝΟΣ, 1989), ενώ ποιήματά του έχουν κατά καιρούς δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά και σε ποιητική Ανθολογία.

          ΣΧΟΛΙΑ

          Επιλέξτε Κατηγορία