ΑΠΟΨΕΙΣ

Μελαγχολικά στέκεται κανείς μπροστά στο θέμα που προέκυψε αίφνης με την κατάργηση του ποδηλατόδρομου στη Λεωφόρο Νίκης, που λειτουργεί χωρίς άδεια από τον Μάιο του 2022 και με την αναμενόμενη διαβούλευση, «ώστε να αναζητηθούν και να προκριθούν οι βέλτιστες δυνατές λύσεις», όπως δεσμεύεται η σημερινή διοίκηση του δήμου Θεσσαλονίκης.

Βέλτιστες λύσεις λοιπόν. Ας τις δούμε.

Νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε ότι το δικαίωμα του δικύκλου στην πόλη και η γενίκευση της χρήσης του ποδηλάτου με τις κατάλληλες προσαρμογές είναι η εικόνα του μέλλοντος. Θέλουμε δεν θέλουμε.

Είναι μεγάλη υπόθεση να πείσεις τους τουρίστες και τους κατοίκους σου να ανακαλύψουν και πάλι την πόλη, κάνοντας ποδήλατο.

Μπορούν όμως όλα αυτά να γίνουν σε μία πόλη που απλώς… ανέχεται το ποδήλατο και που πολλοί κάτοικοι στην ιδέα ενός νέου ποδηλατόδρομου σκέφτονται πρώτα αν ξεβολευτούν, καταλήγοντας στο «αυτό μας μάρανε»;

Οι παλιότεροι θυμούνται την ιδιότυπη παράδοση του μετέωρου βήματος δημάρχων Θεσσαλονίκης και υπουργών από τη συμπρωτεύουσα, που συχνά τάχθηκαν «και με τον χωροφύλαξ και με τον αστυφύλαξ» μπροστά σε μικρά και μεσαία προβλήματα της καθημερινότητας που χρονίζουν, λόγω στρεβλώσεων και μικροσυμφερόντων.

Συνεχείς υπήρξαν οι αναβολές στη δημιουργία χωρών πρασίνου και στις αναπλάσεις πλατειών, ενώ παράλληλα έρχονταν παραλυτικές αποφάσεις που περισσότερο «χάιδευαν» τους νοικοκυραίους του κέντρου, παρά σκέφτονταν το αύριο και το κοινό καλό.

Οι καθυστερήσεις στο Μετρό αλλά και τα χιλιοτραγουδισμένα τραπεζοκαθίσματα, οι εμβαλωματικές κινήσεις στο κυκλοφοριακό, η ανοχή σε παρανομίες πάρκινγκ ήταν επί δεκαετίες το σκηνικό μίας κουρασμένης πόλης.

Αποτέλεσμα; Κοιτάμε με το κιάλι τις έξυπνες πόλεις κυρίως της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης που έκαναν πολλά βήματα στη βιώσιμη κινητικότητα. Επίσης, αξιοποίησαν την τεχνολογία, για να βελτιώσουν τα οφέλη της, ελαχιστοποίησαν αδυναμίες/ελλείψεις της αστικοποίησης για τους πολίτες, έβαλαν πολύ πράσινο στο περιβάλλον τους, δεν φοβήθηκαν τις καινοτόμες στρατηγικές, συγκρούστηκαν με νοοτροπίες του χθες.

Μπορούμε να δούμε λ.χ. το τι έκανε το Μπρίστολ, η πρώτη «ποδηλατική πόλη» της Βρετανίας, που με το ξεσηκωτικό σλόγκαν «Ποδηλασία και περπάτημα», μεταμόρφωσε το κέντρο του με bike lanes, αλλαγές στην κυκλοφορία, αποθάρρυνση χρήσης του ΙΧ κ.ά.

Ή το Άμστερνταμ, το κλασικό και αγαπημένο στα μέρη μας παράδειγμα, μίας πόλης που είναι φιλική στα ποδήλατα όπου κυριαρχούν, μία άλλη θέαση και νοοτροπία για το τι είναι σήμερα η πόλη και η ποιότητα ζωής σ’ αυτήν.

Ή τη Γάνδη, μία από τις πιο όμορφες πόλεις, γεμάτη μνημεία, μεσαιωνικά κτίρια, πλακόστρωτους δρόμους και κανάλια. Οι τοπικές αρχές προτρέπουν τους επισκέπτες να πάρουν ένα ποδήλατο και να την εξερευνήσουν μόνοι τους.

Προσέξτε: Στους δρόμους της Γάνδης απαγορεύεται η κυκλοφορία των οχημάτων σε ολόκληρες περιοχές, ενώ υπάρχει, παρακαλώ, περιορισμός σε κάποια σημεία ακόμα και για τα ποδήλατα προς όφελος των πεζών και μόνο!

Η αυτοδιοίκηση εκεί σε ενημερώνει όχι μόνο για το πώς θα πας σε μία ιστορική γωνία η μία περιοχή κουλτούρας και αναψυχής, αλλά και με ποιο μέσο θα φτάσεις.

Όμορφα και απλά.

Το Μετρό είναι μόνο η αφορμή.

Ίσως δεν έχουμε ακόμα συνειδητοποιήσει το μέγεθος της ευκαιρίας που έχει η πόλη με την εκκίνηση του Μετρό, που ωθεί σε λυτρωτικές κινήσεις πολιτισμού της καθημερινότητας με αλλαγή του ίδιου μας του εαυτού ουσιαστικά.

Με μία αλυσιδωτή αντίδραση μπορεί να βρεθεί ο συνδυασμός επεμβάσεων που θα οδηγήσουν στο βάθος σε μία έξυπνη πόλη.

Αν μπει πιο δυνατά το ποδήλατο στο 24ωρο των πολιτών, αν πεζοδρομηθούν τμήματα του κέντρου της πόλης, ώστε αυτή να κερδίσει περιβαλλοντικά και πολιτιστικά από την παρουσία των ανθρώπων, αν αποθαρρύνουμε τη χρήση του ΙΧ έχουμε κάνει, κάποια βήματα. Με το μυαλό στην ανάγκη και άλλων λύσεων, όπως το ελαφρύ τραμ, τα ηλεκτρικά λεωφορεία, η θαλάσσια συγκοινωνία.

Να ανοίξουμε μία παρένθεση, τονίζοντας πως ένα δείγμα αλλαγής σκέψης είναι η ανακοινωθείσα συνεργασία μεταξύ των δήμων Θεσσαλονίκης και Καλαμαριάς για τη δημιουργία του διαδημοτικού ποδηλατοδρόμου που θα συνδέει το Μέγαρο Μουσικής με τη Νέα Κρήνη. Αρκεί να γίνει μελετημένα, αποκλείοντας απρόβλεπτα εμπόδια που θα οδηγήσουν πάλι σε μισές λύσεις. Είναι μία όμορφη ιδέα.

Αυτός είναι ο τρόπος σκέψης που λίγο-λίγο οδηγεί στη βιώσιμη κινητικότητα.