ΑΠΟΨΕΙΣ

Τι σημαίνει αυτό που στερεότυπα διατυπώνεται και επαναλαμβάνεται ως έλλειψη ή κενό αντιπολίτευσης;

Θεσμικά ευτυχώς αντιπολίτευση υπάρχει και μάλιστα με εντυπωσιακά πολυφωνική έκφραση και δεν εξαρτάται από τα ποσοστά των κομμάτων που σήμερα σε εντυπωσιακό για τα μεταπολιτευτικά δεδομένα, υστερούν σε δύναμη στις δημοσκοπήσεις.

Αυτά αλλάζουν και μάλιστα σε ταχύτερους ρυθμούς από αυτούς που φαντάζεται κανείς. Οι πρώτες ρωγμές στην παντοδυναμία ενός κυβερνώντος κόμματος ή η αρχή του «ξηλώματος του πουλόβερ» με υπόγειες διεργασίες που αλλάζουν αργά αλλά σταθερά τις διαθέσεις του ψηφοφόρου, ουδέποτε έπαψαν να εμφανίζονται στις εκλεπτυσμένες δυτικές δημοκρατίες. Η Ελλάδα δεν θα αποτελέσει εξαίρεση.

Αυτό όμως που σήμερα υπάρχει στη χώρα με το να μη βρίσκει κανείς αποτελεσματικό τρόπο να κάνει αισθητή την διαφωνία του, τη δυσαρέσκεια και την οργή του εντάσσοντάς την όμως σε μία εναλλακτική κυβερνητική πρόταση που θα έχει πιθανότητες να βάλει άλλον στη θέση του σημερινού κυβερνώντος, είναι κάτι που προβληματίζει μεγάλο κομμάτι του εκλογικού σώματος.

Συχνά ακούμε πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει καταφέρει να περιορίσει την απήχηση της κριτικής που του γίνεται από τα αριστερά κυρίως επειδή κομμάτι αυτής της κριτικής γίνεται με την τοξική ρητορική και υπεραπλουστευτική απόρριψη κάθε κυβερνητικής πολιτικής πρωτοβουλίας από τα γνωστά «τρολ».

Η τάση να θεωρείται ως «σοβαρή αντιπολίτευση» μόνο μία πολιτική στάση, μέσα κι έξω από τη Βουλή, που με χαρακτηριστική κριτική ηπιότητα θα «χαϊδεύει» ουσιαστικά τις κυβερνητικές αποφάσεις εμφανίζεται, από καιρού εις καιρόν σταθερά από την ημέρα που το 2019 η ΝΔ εξελέγη και κυβερνά. Δεν γίνεται όμως έτσι δουλειά (αντιπολιτευτική), ούτε είναι αυτό που χρειάζεται ο τόπος και δεν αποτελεί παρηγοριά το ότι «αντιπολίτευση στον Μητσοτάκη κάνει μόνο η ακρίβεια».

Έχει χυθεί πολύ μελάνι για την απόρριψη της στείρας και ισοπεδωτικής κριτικής, του ρηχού πολιτικού λόγου και των «σύγχρονων» μέσων του όπως τα social media και η κατάχρηση των εικόνων. Φτάνει όμως η αυτάρεσκη επίκληση της ανάγκης μία «σοβαρής πολιτικής κριτικής»;

Ο πρωθυπουργός έχει επιτύχει να κυριαρχήσει προωθώντας έντεχνα την ανάγκη να έχει η χώρα ως κυρίαρχη πολιτική επιλογή ένα ατελείωτο «κέντρο» ως συμπλήρωμα της παλιάς δεξιάς κουλτούρας της παράταξής του (πατρίδα, νοικοκυραίοι, θρησκεία, τάξη και ασφάλεια).

Σήμερα δείχνει πολύ δύσκολο να βρεθεί ένα πειστικό μείγμα άλλων πολιτικών συνθέσεων από κάποιον άλλο ηγέτη κόμματος ως αξιόπιστη εναλλακτική λύση εξουσίας.

Άλλο είναι η πολυφωνική έκφραση των αντιπολιτευτικών προτάσεων και άλλο ο κατακερματισμός που εμφανίζεται σήμερα στο σύνολο της αντιπολίτευσης.

Καλώς η κακώς ο ψηφοφόρος αποφασίζει συνήθως να στηρίξει σαφή κυβερνητικά αφηγήματα με βιώσιμες προτάσεις και έχει σε μεγάλο βαθμό προβληματιστεί -τουλάχιστον- από τα προβλήματα που αναδύθηκαν από κυβερνήσεις συνεργασίας στη χώρα μας. Παράλληλα, η απλή αναλογική δεν έχει την αίγλη που κατάκτησε ως προσδοκία τις πρώτες μεταπολιτευτικές δεκαετίες.

Τις μεγάλες αλλαγές τις υπαγορεύουν τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα κυρίως των ευάλωτων και της μεσαίας τάξης.

Αν ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας υποφέρει ή δεν πείθεται πως θα απολαύσει έστω ένα μικρό κομμάτι της πίτας της μεγάλης οικονομικής ανάπτυξης που -λέει η κυβέρνηση- πως παρουσιάζει η χώρα, θα δημιουργηθεί χώρος για αντισυστημικές στάσεις και θεωρίες συνωμοσίας που βρίσκουν ακροατήριο και στη νεολαία.

Την εποχή της κλιματικής αλλαγής, της Τεχνητής Νοημοσύνης που απειλεί να καταργήσει τις θέσεις εργασίες στις οποίες προσβλέπουν οι σημερινοί έφηβοι και φοιτητές, οι νέοι νιώθουν μεγάλη ανασφάλεια.

Όταν νιώθουν ότι δεν έχουν να περιμένουν πολλά από τη γενιά των βολεμένων γονιών τους, δεν βρίσκουν «κόμμα να ψηφίσουν» και δεν έχουν εναλλακτική διέξοδο για να αλλάξουν τα πράγματα με την ψήφο και τις κινητοποιήσεις τους, οι επιλογές είναι πια λίγες. Και πάντα τρομακτικές. Αλλού βγαίνει ξανά στη γύρα ο Ντόναλντ Τραμπ.

Θυμήθηκα ένα σκίτσο του Αρκά: Ένας μικρός ρωτά τον πατέρα του που διαβάζει εφημερίδα: «Μπαμπά, τι είναι η αντισυστημική ψήφος;». Και ο πατέρας του απαντά: «Είναι όπως στο τσίρκο: όταν το κοινό αρχίζει να δυσανασχετεί, βγαίνουν οι κλόουν!».

Στις προσεχείς ευρωεκλογές υπάρχει ισχυρή πιθανότητα να ενισχυθούν λαϊκιστικά ακροδεξιά κόμματα και να αντιπροσωπεύεται στο ευρωκοινοβούλιο φιλορωσικό κόμμα. Αυτά είναι τα σημάδια των καιρών.

Πιθανόν δεν έχουν άδικο αυτοί που υποστηρίζουν ότι η έλλειψη εναλλακτικής, δυνατής εκλογικά αντιπολίτευσης είναι μεγαλύτερο πρόβλημα από όσο πιστεύουμε. Που έρχεται να προστεθεί στη συνήθη κυβερνητική αλαζονεία, η οποία πάντα αναζωπυρώνεται όταν υπάρχει παντοδυναμία στο γκοβέρνο.