Eλαττωματικός αποφάσεις είδαμε, ήδη, πως νοούνται εκείνες που ελήφθησαν πλημμελώς εξαιτίας ύπαρξης λόγου ακυρωσίας. Γι’ αυτές είναι δυνατό να ασκηθεί, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, αγωγή ακύρωσης. Για την ενεργητική και παθητική νομιμοποίηση, τη σχετική προθεσμία και το αρμόδιο δικαστήριο, το παρόν.

Εισαγωγικά

Απόφαση ΓΣ που πάσχει από ακυρωσία είναι δυνατό να ακυρωθεί με τελεσίδικη, μόνον, διαπλαστική δικαστική απόφαση ύστερα από άσκηση αγωγής ακύρωσης. Σε αντίθεση με ενδεχόμενη ακυρότητα απόφασης ΓΣ, η ακυρωσία δεν είναι δυνατό να προβληθεί με ένσταση ή να κριθεί παρεμπιπτόντως στο πλαίσιο άλλης δίκης ούτε και να προβληθεί εξωδίκως.

Ενεργητική & Παθητική Νομιμοποίηση

Ενεργητική Νομιμοποίηση

Εκείνοι που ενεργητικά νομιμοποιούνται για την άσκηση μιας αγωγής ακύρωσης είναι δραστικά περιορισμένοι: τα μέλη του ΔΣ και οι μέτοχοι. Οι τελευταίοι μάλιστα υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και αναγκαστικού δικαίου ρυθμίσεις. Δεν είναι, δυνατό να υπάρξουν διαφοροποιήσεις ή να τεθούν πρόσθετες προϋποθέσεις με το καταστατικό.

Τρίτοι (πλην των μετόχων και των μελών του ΔΣ) δεν δικαιούνται να ασκήσουν αγωγή ακύρωσης απόφασης ΓΣ. Εξαιρούνται οι επικαρπωτές και ενεχυρούχοι δανειστές, εφόσον ασκούν το δικαίωμα ψήφου.

Ιδίως Ως Προς Τους Μετόχους

Η αγωγή ακύρωσης απόφασης ΓΣ μπορεί να ασκηθεί από οποιονδήποτε μέτοχο, εφόσον: (α) κατέχει μετοχές που εκπροσωπούν συγκεκριμένο ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου και, πρόσθετα, (β) δεν παρέστη στη συνέλευση ή αντιτάχθηκε στη λήψη της σχετικής απόφασης.

Ειδικότερα:

(α) Ως προς την εκπροσώπηση ενός ελάχιστου ποσοστού κεφαλαίου

Αγωγή ακύρωσης μπορεί να ασκηθεί από μέτοχο/ους που εκπροσωπεί/ούν τα 2%, κατ’ ελάχιστον, του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου.

Ειδικά, όμως, όσον αφορά την περίπτωση άσκησης αγωγής ακύρωσης κατά απόφασης αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου, το ποσοστό 2% υπολογίζεται με βάση το μετοχικό κεφάλαιο, όπως αυτό διαμορφωνόταν πριν την αύξηση.

Ξεχωριστά αντιμετωπίζεται, επιπρόσθετα, η περίπτωση άσκησης αγωγής για ακύρωση απόφασης, η οποία ελήφθη πλημμελώς λόγω μη παροχής οφειλόμενων πληροφοριών, που αφορούν τη ληφθείσα απόφαση. Στην περίπτωση αυτή, οι ενάγοντες πρέπει να συγκεντρώνουν το 5%, κατ’ ελάχιστο, του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου. Περαιτέρω, όμως, πρέπει να αιτήθηκαν προσηκόντως τη χορήγηση των πληροφοριών.

Οι ενάγοντες μέτοχοι οφείλουν να αποδείξουν ότι, τόσο κατά την άσκηση της αγωγής όσο και κατά το χρόνο κατάθεσης των προτάσεων διαθέτουν τις μετοχές που τους παρέχουν το δικαίωμα να ασκήσουν την αγωγή. Αδιάφορο, επομένως, αν τις διαθέτουν κατά τη συζήτηση ή κατά την έκδοση της απόφασης. Είναι ενδεχόμενο οι ενάγοντες, μετά την άσκηση της αγωγής τους, να μεταβιβάσουν μέρος ή το σύνολο των μετοχών τους, ώστε κατά το χρόνο κατάθεσης των προτάσεων να μην συγκεντρώνουν, πλέον, τα απαιτούμενα ποσοστά. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, οι ενάγοντες μέτοχοι δικαιούνται να ζητήσουν με τις προτάσεις τους αποζημίωση.

(β) Ως προς το έννομο συμφέρον

Για την άσκηση αγωγής ακύρωσης απόφασης ΓΣ, έννομο συμφέρον δικαιολογεί ο μέτοχος που είτε δεν συμμετείχε/παραστάθηκε στη σχετική ΓΣ είτε εναντιώθηκε στη λήψη της ακυρώσιμης απόφασης.

Ως μη συμμετοχή νοείται η (μη) παράσταση μετόχου στη ΓΣ αυτοπροσώπως ή μέσω αντιπροσώπου. Θεωρείται, ωστόσο, ότι ο μέτοχος δεν παραστάθηκε κι όταν ο Πρόεδρος της ΓΣ αρνήθηκε να του δώσει τον λόγο ή παράνομα του τον αφαίρεσε ή δεν επιτράπηκε στον εν λόγω μέτοχο να ψηφίσει.

Στην περίπτωση που ο μέτοχος παρέστη, κατά τα άνω, στη ΓΣ (στο πλαίσιο της οποίας ελήφθη η ελαττωματική απόφαση), απαιτείται να έχει δηλωθεί η αντίθεσή του κατά της επίμαχης απόφασης. Η εν λόγω αντίθεση του μετόχου, οφείλει να είναι ρητή και να συνοδεύεται με αρνητική ψήφο.

Ο ενάγων μέτοχος υποχρεούται να επικαλεστεί και να αποδείξει τόσο την παράσταση όσο και την εναντίωσή του κατά της απόφασης της ΓΣ την οποία προσβάλλει, με κάθε πρόσφορο αποδεικτικό μέσο. Ακόμα και εκτός πρακτικών ΓΣ.

Η αμέσως ανωτέρω προϋπόθεση για την παράσταση και εναντίωση στην (ελαττωματική) απόφαση της ΓΣ, θα πρέπει να πληρούται -κατά την ορθότερη άποψη- και στην περίπτωση της ακύρωσης απόφασης ΓΣ λόγω άρνησης παροχής πληροφοριών. Αρκεί η μη παράσταση να μην οφείλεται σε γεγονός, που εμπίπτει στη σφαίρα ευθύνης της ΑΕ.

Ιδίως Ως Προς Τα Μέλη ΔΣ

Τα μέλη του ΔΣ φέρουν υποχρέωση πίστης αλλά και υποχρέωση επιμέλειας απέναντι στην εταιρεία. Στο πλαίσιο αυτό φέρουν (και) την υποχρέωση τήρησης της νομιμότητας. Από τη σχετική τους ευθύνη πηγάζει και το δικαίωμά τους για άσκηση αγωγής ακύρωσης κατά ελαττωματικής απόφασης της ΓΣ. Κάθε μέλος του ΔΣ μπορεί ξεχωριστά να ασκήσει την εν λόγω αγωγή˙ όχι όμως και το ΔΣ, συνολικά, ως συλλογικό όργανο.

Κρίσιμο χρονικό σημείο κατά το οποίο πρέπει να συντρέχει στο πρόσωπο του ενάγοντος η ιδιότητα του μέλους του ΔΣ συνιστά ο χρόνος άσκησης της αγωγής. Αδιάφορο, επομένως, είναι αν κατείχε τη συγκεκριμένη ιδιότητα (του μέλους του ΔΣ) κατά το χρόνο λήψης της προσβαλλόμενης απόφασης.

Παθητική Νομιμοποίηση

Η ΑΕ, μόνον, είναι εκείνη που παθητικά νομιμοποιείται στην αγωγή ακύρωσης απόφασης ΓΣ.

Αρμοδιότητα & Προθεσμία

Η αγωγή ακύρωσης εκδικάζεται ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου της έδρας της εταιρείας.

Η αγωγή ακύρωσης απόφασης ΓΣ ασκείται εντός αποσβεστικής προθεσμίας τεσσάρων (4) μηνών από τη λήψη της απόφασης ή, αν η απόφαση υποβάλλεται σε δημοσιότητα, από την καταχώρισή της στο Γ.Ε.ΜΗ. Η σχετική προθεσμία δεν είναι δυνατό να συντμηθεί ή να παραταθεί (στη βάση καταστατικής πρόβλεψης ή εξωεταιρικής συμφωνίας). Σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της εν λόγω προθεσμίας, η ελαττωματική απόφαση της ΓΣ καθίσταται απρόσβλητη.

Η εν λόγω τετράμηνη προθεσμία δεν συμπληρώνεται πριν ο µέτοχος λάβει το πρακτικό της ΓΣ, όπου έχει καταχωρισθεί η ελαττωματική απόφαση. Υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι ζήτησε το επίμαχο πρακτικό εντός της συγκεκριμένης προθεσµίας .

Η έγερση αγωγής ακύρωσης ακυρώσιμης απόφασης ΓΣ είναι μια εξαιρετικά σημαντική ενέργεια που τα συμφέροντα των μετόχων της ΑΕ σκοπεί να διαφυλάξει. Απολύτως περιορισμένος, κατά λογική ακολουθία, ο κύκλος των προσώπων που δικαιούνται να την ασκήσουν (:μέτοχοι και μέλη ΔΣ) και υπό συγκεκριμένες, μάλιστα- αυστηρές, προϋποθέσεις. Θα πρέπει, κατά τούτο, ιδιαίτερα προσεκτικοί να είναι τόσο εκείνοι που φέρουν την ευθύνη της ΓΣ (:διοίκηση της ΑΕ) όσο και οι δικαιούμενοι να ασκήσουν μια τέτοια αγωγή. Και τούτο γιατί τα αποτελέσματα μιας ακύρωσης απόφασης της ΓΣ δεν είναι καθόλου αμελητέα. Περί αυτών πάντως (αλλά και περί της προσωρινής προστασίας και δημοσιότητας) σε επόμενη αρθρογραφία μας.-

Σημ.1: Το παρόν άρθρο με τίτλο «: Αγωγή Ακύρωσης Αποφάσεων ΓΣ: Νομιμοποίηση, Αρμοδιότητα, & Προθεσμία.» σε πλήρη μορφή.

Σημ.2: Το παρόν άρθρο αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Στην ενότητα αυτή επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο, του νόμου για τις ΑΕ (:ν. 4548/2018)-με business view, πάντα, προσέγγιση.