ΑΠΟΨΕΙΣ

Οι αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης, του ανώτατου εταιρικού οργάνου της ΑΕ, έχουν, αυτονοήτως, ιδιαίτερη σημασία για τη λειτουργία της. Οι αποφάσεις αυτές εκφράζουν την εταιρική βούληση και δεσμεύουν την ΑΕ. Ωστόσο, εφόσον δεν τηρηθούν οι προβλεπόμενες (από τον νόμο ή το καταστατικό) προϋποθέσεις καταλήγουν ελαττωματικές. Οι ελαττωματικές αποφάσεις διακρίνονται σε ακυρώσιμες, άκυρες και ανυπόστατες. Εδώ θα μας απασχολήσουν οι ακυρώσιμες αποφάσεις. Εκείνες, συγκεκριμένα, που είναι αντίθετες στον νόμο ή το καταστατικό ή απορρέουν από ΓΣ που δεν έχουν συγκληθεί ή συγκροτηθεί νόμιμα.

Λόγοι Ακυρωσίας -Γενικά

Οι λόγοι, πάντως, που καθιστούν τις αποφάσεις της ΓΣ ακυρώσιμες απαριθμούνται (αποκλειστικά) στον νόμο. Τέτοιες αποφάσεις είναι, κατά τα προαναφερθέντα, αυτές που δεν είναι σύμφωνες με τον νόμο ή το καταστατικό. Εκείνες, επίσης, που έλαβε ΓΣ που δεν είχε νόμιμα συγκληθεί ή συγκροτηθεί. Οι συγκεκριμένοι λόγοι ακυρωσίας είναι, κατά τα προαναφερθέντα, εκείνοι που θα μας απασχολήσουν στο παρόν.

Ακυρώσιμη είναι (επίσης και) η απόφαση που λήφθηκε: (α) χωρίς να παρασχεθούν οφειλόμενες πληροφορίες, που αφορούν το θέμα της ληφθείσας απόφασης, και ζητήθηκαν από μετόχους που ζητούν την ακύρωση της απόφασης, ή (β) κατά κατάχρηση της εξουσίας της πλειοψηφίας.

Οι λόγοι ακυρωσίας που θα εξεταστούν εδώ είναι οι ακόλουθοι:

(α) Λήψη Απόφασης Κατά Τρόπο Μη Σύμφωνο Με Τον Νόμο Ή Το Καταστατικό

Καταρχάς, περίπτωση ακυρωσίας απόφασης που λήφθηκε από τη ΓΣ συντρέχει όταν λήφθηκε με τρόπο που δεν είναι σύμφωνος με το νόμο ή το καταστατικό. Σχετικά διαδικαστικά ελαττώματα στον τρόπο λήψης της απόφασης από τη ΓΣ δύναται να εμφιλοχωρήσουν σε πλείστες περιπτώσεις. Ενδεικτικά:

(i) Όταν, για τη λήψη απόφασης, δεν πληρούνται τα ποσοστά απαρτίας και πλειοψηφίας που απαιτούνται από τον νόμο ή το καταστατικό.

(ii) Όταν επιμέρους ψήφοι, κατά τη λήψη απόφασης, είναι άκυρες ή ακυρώσιμες. Υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι οι συγκεκριμένες ψήφοι ήταν αποφασιστικές για την επίτευξη πλειοψηφίας.

(iii) Όταν η λήψη απόφασης διενεργείται κατά παράβαση των νομοθετικών ή καταστατικών προβλέψεων για τον τρόπο ψηφοφορίας στη ΓΣ.

(iv) Όταν λαμβάνεται απόφαση από τη ΓΣ, ενώ προηγουμένως έχει (παρανόμως) απορριφθεί αίτημα της μειοψηφίας των μετόχων για αναβολή λήψης της.

(v) Όταν δεν τηρούνται, κατά τη λήψη απόφασης, οι καταστατικές προβλέψεις για συμμετοχή στη ΓΣ από απόσταση [:ήτοι, (a) συμμετοχή κατά τη διάρκεια αυτής με οπτικοακουστικά ή άλλα ηλεκτρονικά μέσα ή (b) συμμετοχή πριν τη ΓΣ με επιστολική ψήφο].

(vi) Όταν η απόφαση της ΓΣ λαμβάνεται κατά παράβαση των χρηστών ηθών. Η ανηθικότητα, εν προκειμένω, αφορά γενικότερα τις συνθήκες λήψης της, τις περιστάσεις και τα κίνητρα αυτών που την έλαβαν.

(β) Μη Νόμιμη Σύγκληση

Σε ακυρωσία της απόφασης που λήφθηκε από τη ΓΣ μπορεί, επίσης, να οδηγήσει το διαδικαστικό ελάττωμα της μη νόμιμης (προηγούμενης) σύγκλησης της εν λόγω ΓΣ. Της μη τήρησης, δηλ. των διαδικαστικών προϋποθέσεων της πρόσκλησης των μετόχων σε συνεδρίαση, που αποσκοπούν στην προστασία των μετόχων.

Τέτοιας φύσης ελαττώματα, που επιφέρουν την ακυρωσία της εκάστοτε απόφασης της ΓΣ, πρέπει να διακρίνονται από την περίπτωση της ανυπαρξίας σύγκλησης. Στην τελευταία, αυτή, περίπτωση επέρχεται η ακυρότητα (και όχι ακυρωσία) της απόφασης της ΓΣ. Εκ περισσού να υπομνησθεί πως σε περίπτωση καθολικής ΓΣ, η απόφαση της δεν πάσχει από κάποιο ελάττωμα, ακόμη κι δεν τηρήθηκαν ή τηρήθηκαν πλημμελώς οι προϋποθέσεις της σύγκλησής της.

Διαδικαστικά ελαττώματα που σηματοδοτούν την πλημμελή σύγκληση της ΓΣ εντοπίζονται σε αρκετές περιπτώσεις, που καταλήγουν σε ακυρωσίες. Ενδεικτικά:

(i) Όταν η σύγκληση της ΓΣ έλαβε χώρα από αναρμόδιο όργανο.

(ii) Όταν η σύγκληση της ΓΣ έλαβε χώρα με πρόσκληση που δεν έχει το ελάχιστο-αναγκαίο περιεχόμενο.

(iii) Όταν η συνεδρίαση της ΓΣ έλαβε χώρα σε χρόνο διαφορετικό από τον αναγραφόμενο στη σχετική πρόσκληση.

(v) Όταν λαμβάνεται απόφαση επί θέματος που δεν συμπεριλαμβάνεται στα θέματα ημερήσιας διάταξης της πρόσκλησης της ΓΣ σε σύγκληση. Ή επί θεμάτων που δεν τελούν σε εσωτερική συνάφεια με τα θέματα που συμπεριελήφθησαν στην πρόσκληση.

(vi) Όταν συντελείται παράβαση υποχρέωσης της ΑΕ που αφορά στα δικαιώματα των μετόχων πριν τη ΓΣ.

(γ) Μη Νόμιμη Συγκρότηση

Τέλος, διαδικαστικό ελάττωμα που μπορεί να οδηγήσει στην ακυρωσία ληφθείσας απόφασης από τη ΓΣ συνιστά η μη νόμιμη συγκρότησή της. Τέτοια παράβαση υπάρχει όταν η συνέλευση δεν συγκροτήθηκε από πρόσωπα που είχαν δικαίωμα να μετάσχουν σε αυτή. Τούτο είτε διότι δεν έγιναν δεκτοί, αλλά αποκλείσθηκαν (αμέσως ή εμμέσως) μέτοχοι δικαιούμενοι συμμετοχής είτε διότι συμμετείχαν στη συνέλευση μη δικαιούμενα πρόσωπα,. Περιπτώσεις μη νόμιμης συγκρότησης της ΓΣ υφίστανται, ενδεικτικά:

(i) Όταν λήφθηκε απόφαση, ενώ προηγουμένως αποκλείσθηκε από τη ΓΣ μέτοχος που εδικαιούτο να συμμετάσχει.

(ii) Όταν λήφθηκε απόφαση, ενώ προηγουμένως δεν επιτράπηκε να συμμετάσχει στη ΓΣ μέτοχος, ο οποίος δεν συμμορφώθηκε με τις (καταστατικές) προϋποθέσεις συμμετοχής στη ΓΣ (μη εισηγμένων ή εισηγμένων ΑΕ).

(iii) Όταν λήφθηκε απόφαση, ενώ προηγουμένως δεν επιτράπηκε σε μέτοχο να συμμετάσχει στη ΓΣ διά αντιπροσώπου.

(iv) Όταν λήφθηκε απόφαση, ενώ προηγουμένως δεν επιτράπηκε σε τρίτα πρόσωπα – μη μετόχους να παρασταθούν στη ΓΣ, μολονότι εδικαιούντο. Επίσης, όταν δεν επιτράπηκε (από τον Πρόεδρο της ΓΣ) σε τρίτο - μη μέτοχο να παρασταθεί στη ΓΣ, εφόσον ο εν λόγω αποκλεισμός οδηγεί σε, κατ’ ουσίαν, αποκλεισμό μετόχου (όπως στην περίπτωση αποκλεισμού διερμηνέα μετόχου που δεν ομιλεί την ελληνική).

(v) Όταν το ΔΣ δεν τήρησε την (ενδεχόμενη) καταστατική υποχρέωση της κατάρτισης και διάθεσης στους μετόχους πίνακα μετοχών εντός 24 ωρών πριν τη συνεδρίαση της ΓΣ.

(vi) Τέλος, όταν συμμετέχουν στη ΓΣ μη δικαιούμενα πρόσωπα. Τούτο, υπό την προϋπόθεση ότι η συμμετοχή τους ήταν αποφασιστική για την επίτευξη απαρτίας ή η ψήφος τους ήταν αποφασιστική για την επίτευξη πλειοψηφίας.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να τηρείται, ευλαβικά, το γράμμα του νόμου όσον αφορά τις αποφάσεις της ΓΣ. Αποφάσεις της ΓΣ που είναι αντίθετες στον νόμο ή το καταστατικό ή που προκύπτουν από ΓΣ δεν έχουν συγκληθεί ή συγκροτηθεί νόμιμα καταλήγουν ακυρώσιμες. Σε επόμενη, πάντως, αρθρογραφία μας θα μας απασχολήσουν και οι ακυρωσίες αποφάσεων, που ελήφθησαν χωρίς να παρασχεθούν οφειλόμενες πληροφορίες ή κατά κατάχρηση της εξουσίας της πλειοψηφίας.

Σημ.1: Το παρόν άρθρο με τίτλο «Ακυρωσία Αποφάσεων ΓΣ: Αντίθεση Στον Νόμο & Το Καταστατικό, Μη Νόμιμη Σύγκληση & Συγκρότηση» σε πλήρη μορφή.

Σημ.2: Το παρόν άρθρο αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Στην ενότητα αυτή επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο, του νόμου για τις ΑΕ (:ν. 4548/2018)-με business view, πάντα, προσέγγιση.