ΑΠΟΨΕΙΣ

Bras de fer (:«σιδερένιο μπράτσο») είναι το γνωστό παιχνίδι μυϊκής δύναμης. Kερδίζει o ισχυρότερος. Εκείνος που έχει μπράτσο (:bras) «σιδερένιο» (:de fer). «Έξωθεν βοήθεια» δε νοείται. Τι θα συμβεί αν στο συγκεκριμένο παιχνίδι βάλουμε, νοητά, τον εργοδότη και τον εργαζόμενο;

Η ανισότητα(;) της σχέσης εξαρτημένης εργασίας και η εργατική νομοθεσία

Η σχέση εξαρτημένης εργασίας (λέγεται πως) αποτελεί σχέση άνιση. Στο «bras de fer» μεταξύ εργοδότη-εργαζόμενου, η εργατική νομοθεσία λειτουργεί ως «έξωθεν βοήθεια» για τον τελευταίο. Για τους διευθύνοντες, όμως, υπαλλήλους η εργατική νομοθεσία επιφυλάσσει περιορισμένη, μόνον, προστασία.

Ο περιορισμός της προστασίας των διευθυνόντων υπαλλήλων δεν αποτελεί πρόσφατη επιλογή. Η Διεθνής Σύμβαση Εργασίας της Ουάσιγκτον (:1919-με αυξημένη τυπική ισχύ στη χώρα μας) ρυθμίζει τα χρονικά όρια της εργασίας. Εξαιρεί, ωστόσο, τα πρόσωπα που κατέχουν «…θέσιν εποπτείας ή διευθύνσεως, ή θέσιν εμπιστοσύνης». Τα σχετικά όρια εφαρμογής της ρυθμίζονται νομοθετικά.

<b>Τα επιμέρους στοιχεία που προσδιορίζουν </b>

<b>έναν υπάλληλο ως διευθύνοντα</b>

Η νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων έχει, ήδη, προβεί στον <b>προσδιορισμό (βεβαίως και </b>περιορισμό) της έννοιας του διευθύνοντος υπαλλήλου. Λαμβάνει υπόψη τις συγκεκριμένες ενδείξεις. Ενδεικτικά: <b>(α) </b>ύψος αποδοχών, <b>(β)</b> άσκηση εργοδοτικών εξουσιών, <b>(γ)</b> έλλειψη ελέγχου ως προς τα χρονικά πλαίσια που παρέχεται η εργασία, <b>(δ)</b> παραχώρηση εξουσίας εκπροσώπησης του εργοδότη, <b>(ε)</b> ανάληψη ευθυνών για λογαριασμό του εργοδότη.

<b>Οι συνέπειες του χαρακτηρισμού</b>

<b>ενός υπαλλήλου ως διευθύνοντος</b>

<b>Ο νομοθέτης εξαιρεί, ρητά, τους διευθύνοντες υπαλλήλους από συγκεκριμένες νομοθετικές πρόνοιες. Συγκεκριμένα από εκείνες που αφορούν τα χρονικά όρια εργασίας, την απασχόληση κατά τη νύχτα, την Κυριακή ή άλλες εξαιρέσιμες ημέρες. Οι διευθύνοντες υπάλληλοι, στο συγκεκριμένο πλαίσιο, δεν δικαιούνται πρόσθετη αμοιβή ή αποζημίωση, για υπερεργασία ή υπερωρία-νόμιμη ή παράνομη. Η νομολογία δεν τους αναγνωρίζει, επιπρόσθετα: <b>(α)</b> αμοιβή για παροχή πρόσθετης εργασίας, <b>(β)</b> χορήγηση άδειας αναψυχής και επιδόματος αδείας καθώς και <b>(γ)</b> καταβολή πρόσθετης αποζημίωσης για εκτός έδρας διανυκτέρευση.</b>

Ο διευθύνων υπάλληλος χαίρει σημαντικής διασφάλισης συγκεκριμένων εργασιακών του δικαιωμάτων. Συγκεκριμένα, εφαρμόζονται και σ’ αυτόν οι προστατευτικές διατάξεις της καταγγελίας, των ομαδικών απολύσεων και της μεταβίβασης επιχείρησης. Δικαιούται, μεταξύ άλλων, αποζημίωση απόλυσης και δώρα εορτών. 

<b>Εν κατακλείδι</b>

Στο (θεωρητικό) bras de fer μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου το αποτέλεσμα είναι, μάλλον, προδιαγεγραμμένο. Δεν συμβαίνει το ίδιο όταν, ως «αντίπαλοι», τεθούν εργοδότης και διευθύνων υπάλληλος. Τα όρια όμως της προστασίας του διευθύνοντος υπαλλήλου τίθενται, κατά βάση, από τη νομολογία. Κάποιες φορές μάλιστα κατ’ αντίθεση (ή καθ’ υπέρβαση) νομοθετικών ρυθμίσεων. Το γεγονός αυτό δημιουργεί, αυτονόητα, ανασφάλεια δικαίου. Για τα στελέχη και τις επιχειρήσεις. Ευκταία, κατά τούτο, η επαρκής νομοθετική ρύθμιση όσον αφορά τα εκατέρωθεν δικαιώματα.

Ως απολύτως αναγκαία όμως προβάλλει μια άλλη νομοθετική παρέμβαση. Εκείνη, συγκεκριμένα, που (με τα λιγότερα δυνατά-υποκειμενικά στοιχεία) θα προσδιορίζει έναν υπάλληλο ως διευθύνοντα.

Μέχρι τότε: Οι επαρκείς (αλλά και αναγκαίες) συμβατικές ρυθμίσεις στη μεταξύ του εργοδότη και τους διευθύνοντος υπαλλήλου σύμβαση, αποκτούν ιδιαίτερη σημασία. Είδαμε (Φ-16.2.20) πως είναι σημαντική η σύναψη συμβάσεων εξαρτημένης εργασίας με το κατάλληλο περιεχόμενο για τους εργαζόμενους. Για τους διευθύνοντες όμως υπαλλήλους η σύναψη των κατάλληλων συμβάσεων αποδεικνύεται απολύτως αναγκαία. Τόσο για τους ίδιους όσο και, προεχόντως, για τις επιχειρήσεις οι οποίες αξιοποιούν τις υπηρεσίες τους.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 15 Μαρτίου 2020