ΑΠΟΨΕΙΣ

Ο ίδιος ο Ερντογάν και οι συνεργάτες του έβαλαν τον πήχη των προσδοκιών για τις εξαγγελίες στα κατεχόμενα πολύ ψηλά και τελικά πέρασαν από κάτω. Προφανώς φοβήθηκαν τις διεθνείς αντιδράσεις κι έτσι περιορίσθηκαν στο δειλό άνοιγμα των Βαρωσίων που αφορά τελικά τις ιδιοκτησίες 36 Ελληνοκυπρίων. Οι επιλογές που αυτοί έχουν είναι τρεις: είτε να ζητήσουν αποζημίωση, είτε ανταλλαγή περιουσιών είτε τέλος να επιστρέψουν στα Βαρώσια.

Είναι ολοφάνερο πως ο Ερντογάν με την κίνηση του αυτή μετρά τις αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας. Πριν από μερικά χρόνια, όταν αισθανόταν παντοδύναμος, ελέω και Τραμπ, δεν υπολόγιζε αυτές τις αντιδράσεις. Ενεργούσε κατά το δοκούν και σύμφωνα με τον νέο-οθωμανικό όραμα του. Σήμερα είναι ιδιαίτερα πιεσμένος. Δεν είναι μόνον η προβληματική κατάσταση της οικονομίας του. Δεν είναι μόνον η υπερέκθεση της Τουρκίας σε πολλά μέτωπα. Δεν είναι μόνον που η Κύπρος είναι μέλος της ευρωζώνης. Ο κυριότερος ανασταλτικός παράγοντας για τον Τούρκο πρόεδρο είναι πως έχει απέναντι του τις ΗΠΑ, σε όλα τα επίπεδα της ηγεσίας της. Γνωρίζει πως οι σχέσεις των δύο κρατών κρέμονται σε μια κλωστή και γνωρίζει επίσης πως στο «βαθύ» κράτος των ΗΠΑ αρχίζει και επικρατεί η άποψη πως η Τουρκία είναι πλέον ένα εχθρικό κράτος. Αν τελικά αυτήν την αντίληψη την υιοθετήσει και ο Λευκός Οίκος αντιλαμβάνεται ο Ερντογάν πως θα κληθεί να επιλύσει προβλήματα που είναι δυσεπίλυτα. Γι’ αυτό και είναι ιδιαίτερα προσεκτικός στις κινήσεις του και εκτιμώ πως έτσι θα συνεχίσει να κινείται.

Το άνοιγμα των Βαρωσίων, όπως ήταν αναμενόμενο, προκάλεσε τις αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας. Η ΕΕ με ανακοίνωση της επικαλέστηκε τα ψηφίσματα 550, 789 και 1251 του ΟΗΕ, ενώ ιδιαίτερα οξύς ήταν ο υπουργός των Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν και ο επικεφαλής των εξωτερικών σχέσεων της Γερουσίας, γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ. Ο τελευταίος μάλιστα δήλωσε, με αφορμή την υπόθεση των Βαρωσίων πως « ο Ερντογάν δεν είναι φίλος των ΗΠΑ και θα πληρώσει γι΄αυτό».

Βέβαια, μέχρι σήμερα οι δηλώσεις, ακόμα και οι πιο έντονες, δεν έχουν ανατρέψει τετελεσμένα. Έχουν όμως αποτρέψει την ακόμα δυσμενέστερη εξέλιξη των γεγονότων. Το ψευδοκράτος ουδεμία κυβέρνηση τόλμησε να το αναγνωρίσει. Και το Αζερμπαϊτζάν πολύ το σκέφτεται, καθώς υπολογίζει και την πιθανότητα διεθνών κυρώσεων.

Ο Ερντογάν πλέον έχει αυτοπαγιδευτεί λόγω των υπερφίαλων σχεδιασμών του. Έχει εύστοχα παρομοιασθεί με ποδηλάτη που διαρκώς θα πρέπει να ποδηλατεί για να μην πέσει. Μόνον που αυτή η πορεία είναι αδιέξοδη. Δεν έχει εναλλακτικές.

Στην Ελλάδα υπάρχει μια σχολή σκέψης που στέκεται με θαυμασμό μπροστά στις κινήσεις του Ερντογάν, υποτιμώντας παράλληλα την ελληνική εξωτερική πολιτική. Για τον Ερντογάν θα πω ότι θα κριθεί στο τέλος αυτής της παράτολμης διαδρομής, καθώς τότε θα φανεί αν θα συντριβεί ή αν θα επιβιώσει. Όλοι οι αυταρχικοί ηγέτες είχαν άδοξο τέλος. Αυτό δείχνει η Ιστορία και αυτό είναι και το μεγάλο στοίχημα του Τούρκου προέδρου. Η έξοδος του. Πάντως είναι ένας ηγέτης με αυξημένο το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, κάτι που πιθανόν να τον σώσει από τα χειρότερα.