ΑΠΟΨΕΙΣ

Ούτε ο Αμερικανοί, ούτε οι Βρετανοί, ούτε οι Ρώσοι παλιότερα, ούτε η σημερινή ηγεσία των Ταλιμπάν που έφερε με τη γνωστή επιχείρηση -αστραπή, τα πάνω κάτω στο Αφγανιστάν, έχουν διδαχτεί τίποτα από την ιστορία και ειδικά από τους κύκλους που κάνει σ’ αυτήν την ταραγμένη χώρα με το τραγικά πολύπλοκο κοινωνικό, πολιτιστικό, θρησκευτικό, οικονομικό πρόσωπο.

Ένα βασικό αβαντάζ των ανταρτών Ταλιμπάν, ήταν ότι μπορούσαν να «μεταμορφώνονται» εκμεταλλευόμενοι το θρησκευτικό συναίσθημα των ντόπιων, την έλλειψη ιδιαίτερης παιδείας και την αίσθηση ότι «οι άπιστοι μας αδικούν». Μπορούσαν χρησιμοποιούν χωρίς αναστολές κάθε μέσο νόμιμο ή παράνομο, με υποκρισία.

Απέναντι σε όλα αυτά, ένας τακτικός στρατός βρίσκονταν με ασύμμετρο μειονέκτημα.

Αυτό είναι όμως η μ;iα πλευρά του νομίσματος.

Πολλοί αρθρογραφούν πια στις ΗΠΑ ζητώντας να επανεξεταστεί γενικότερα η εξωτερική πολιτική υπό το κεντρικό αίτημα και να «αφήστε τον κόσμο να ζήσει ειρηνικά».

«Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παρεμβαίνει στις άλλες θρησκείες, τον πολιτισμό και τα κράτη» προσθέτουν, υπενθυμίζοντας ότι οι Ρώσοι κατέληξαν να φύγουν σε 10 χρόνια, αλλά οι ΗΠΑ χρειάστηκαν τελικά 20 χρόνια.

Τα 20 χρόνια όμως πέρασαν όχι μόνο για τον Τζορτζ Μπους τζούνιορ, τον Τραμπ, τον Μπάιντεν και για τους τρομοκρατημένους Αμερικανούς απλούς πολίτες της 11η Σεπτεμβρίου που έβλεπαν να χάνεται το σύμπαν από την «επίθεση του κακού».

Αυτό που δεν υπολογίζουν σωστά και οι Ταλιμπάν με τη σειρά τους είναι ότι τα 20 χρόνια πέρασαν και για τους ίδιους και για τον «λαό τους»! Είναι οι βαθύτερες, υπόγειες διεργασίες, στη σκέψη και τη συνείδηση που προέκυψαν στο μεταξύ και που τις έφεραν η μόρφωση και οι φιλελεύθερες κοινωνικές αλλαγές αυτών των δύο δεκαετιών, σε μεγάλο τμήμα του πληθυσμού στο Αφγανιστάν και κυρίως στους πιο νέους και σίγουρα στις γυναίκες.

Η δυσκολία στην αξιολόγηση αυτών των διεργασιών αποτυπώνεται σε ένα στιγμιότυπο που έπιασε η κάμερα με την αντίδραση ενός στελέχους των Ταλιμπάν που ερωτήθηκε από μία δημοσιογράφο για το πώς θα διαμορφωθεί το νέο καθεστώς και αν οι γυναίκες θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην εξουσία. Ο Ταλιμπάν ξεκαθάρισε ότι τα δικαιώματα των γυναικών θα βασίζονται στη σαρία και όταν ρωτήθηκε για τον αν θα μπορούν ψηφίζουν και να εκλέγονται ξέσπασε σε γέλια, έπιασε το κεφάλι του και είπε στους άλλους δύο Ταλιμπάν που τον συνόδευαν: «Με έκανε να γελάσω». Ζήτησε μάλιστα από την δημοσιογράφο να σταματήσει να τραβάει. «Stop filming».

Το αλαζονικό γέλιο μπορεί να αντανακλά την πεποίθησή του ότι στο Αφγανιστάν παίχθηκε το δράμα μια ήττας του δυτικού πολιτισμού και το γεγονός ότι το καθεστώς της Καμπούλ, θα νομοθετεί και θα συμπεριφέρεται σύμφωνα με τη Σαρία, αλλά ελάχιστα παραπέμπει στα διδάγματα της ιστορίας.

Είναι πολύ σημαντικές επ’ αυτού, οι επισημάνσεις του 56χρονου συγγραφέα Κάλεντ Χοσέινι, που ζει στις ΗΠΑ από το 1980 και που παρατηρεί ότι στα 20 χρόνια που μεσολάβησαν από το 2001, το Αφγανιστάν έχει μεταμορφωθεί», λέει. «Δεν είναι πλέον η χώρα που άφησαν πίσω οι Ταλιμπάν εκείνη την εποχή».

Μιλώντας στο BBC, ο Χοσέινι ανάλυσε αυτές τις λεπτές παρατηρήσεις του και μέσω αυτών εξέφρασε μια ελπίδα πως τίποτα δεν είναι οριστικό μετά την σημερινή επικράτηση των Ταλιμπάν. Ιδίως αν οι τελευταίοι επιμείνουν να κυβερνήσουν με τα δεδομένα της δεκαετίας του 1990.

Το Αφγανιστάν είναι μια χώρα με υψηλό ποσοστό νέων σε ηλικία ανθρώπων. Υπάρχουν πλέον πολλοί επαγγελματίες με αστική εκπαίδευση. Πολλοί από αυτούς είναι γυναίκες με εργασιακή εμπειρία σε κυβερνητικές θέσεις ή με δουλειά σε μη κυβερνητικές οργανώσεις. Υπάρχει πλέον μία μορφωμένη νέα γενιά. Οι Ταλιμπάν επιστρέφουν σε μια χώρα που έχει πλέον αλλάξει.

Για τις ΗΠΑ μένει ένα σοκ της κοινής γνώμης για μία ελάχιστα κολακευτική, για το κύρος της υπερδύναμης, στρατιωτική ήττα της Δύσης, ειδικά με τις εικόνες των μαχητών των Ταλιμπάν να μπαίνουν στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, ενώ Ηνωμένες Πολιτείες απλώς να φυγαδεύουν διπλωμάτες από την πρεσβεία τους με ελικόπτερο!

Οι ιστορικοί κύκλοι των δραματικών αλλαγών στο Αφγανιστάν αν μη τι άλλο έχουν και κινηματογραφική ατμόσφαιρα…

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 22 Αυγούστου 2021