Λίστα, σταυρός και γερμανικό μοντέλο
Μεγάλη κουβέντα επακολούθησε του πρόσφατου ανασχηματισμού και της απόφασης του Κυριάκου Μητσοτάκη να μην ενισχύσει την παρουσία της Θεσσαλονίκης στην κυβέρνησή του. Κουβέντα που συχνά ήταν υποκειμενική. Γιατί αφορούσε στην αξιολόγηση προσώπων και σχέσεων και γιατί αναζητούσε απαντήσεις σε ερωτήματα του τύπου «Είναι ποιοτική η λίστα των βουλευτών της Θεσσαλονίκης;» ή «Ποια είναι η σχέση του πρωθυπουργού με το πολιτικό προσωπικό της πόλης;»
Ας ξεκαθαρίσουμε δύο σημεία κρίσιμα. Πρώτον η γεωγραφική κατανομή της κυβέρνησης. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει συχνά αποδείξει ότι δε λειτουργεί τηρώντας τις κλασσικές παραδοσιακές ισορροπίες. Αυτό σημαίνει ότι όταν έχει να σχηματίσει μία κυβέρνηση που αποτελείται από 50 στελέχη η κατανομή θα γίνει σύμφωνα με τα δικά του κριτήρια. Με πιο βασικό το αν μπορεί ο υπουργός ή ο υφυπουργός να του κάνει τη δουλειά.
Σε αυτά τα κριτήρια η γεωγραφική κατανομή δεν είναι ψηλά στην πρωθυπουργική κατάταξη. Ούτε και οι επιδόσεις του κάθε βουλευτή στη μάχη του σταυρού. Αυτό απέδειξε ήδη δύο φορές ο πρωθυπουργός αφήνοντας εκτός κυβέρνησης μεγάλες γεωγραφικές περιοχές της χώρας, όπως η Θράκη και η Δυτική Μακεδονία, αλλά και πολυπληθείς νομούς, όπως η Λάρισα και η Θεσσαλονίκη που έχει χαμηλή εκπροσώπηση. Ταυτόχρονα η μη επιλογή γνωστών βουλευτών αλλά και ο ορισμός του Γιάννη Κώτσηρα, ενός βουλευτή που εκλέγεται για πρώτη φορά και δεν ήταν πρώτος στη Δυτική Αττική, για τη θέση του υφυπουργού Δικαιοσύνης δείχνει ότι ούτε η πρωτιά στο σταυρό αποτελεί βασικό πρωθυπουργικό κριτήριο.
Το δεύτερο κρίσιμο σημείο έχει να κάνει με τον εκλογικό νόμο, που λειτουργεί αποτρεπτικά για τις λεγόμενες νέες υποψηφιότητες από την κοινωνία και την αγορά. Το αντιλήφτηκα όταν σε πρόσφατο ρεπορτάζ για πιθανούς νέους υποψηφίους που έχουν ήδη επιτυχημένη πορεία στον τομέα τους συνάντησα μεγάλες επιφυλάξεις. Ξέρετε τι απάντηση έλαβα από ανθρώπους ιδιαίτερα ικανούς που θα μπορούσαν άνετα να αναλάβουν και υπουργικούς θώκους; Ότι η α’ Θεσσαλονίκης είναι μία θηριώδης εκλογική περιφέρεια, στην οποία είναι πολύ δύσκολο κάποιος καινούριος υποψήφιος να εκλεγεί βουλευτής. Κόντρα σε υπάρχοντες συστήματα και συσχετισμούς που δεν ανατρέπονται εύκολα.
Θα μου πείτε; Η πολιτική είναι για τα δύσκολα. Συμφωνώ, αλλά άντε πείσε κάποιον να εγκαταλείψει θέσεις και θώκους για να μπει σε μία αβέβαιη μάχη.
Με αυτά και με αυτά η μόνη λύση είναι η κατάτμηση των μεγάλων εκλογικών περιφερειών και η εφαρμογή ενός μικτού εκλογικού συστήματος που ισχύει στη Γερμανία και το οποίο δίνει τη δυνατότητα στην εκλογή βουλευτών και με σταυρό και με λίστα.
Τα ίδια ισχύουν και για την ευρωλίστα, όπου η εκλογή μόνο δια του σταυρού πρέπει να καταργηθεί γιατί τελικά διευκολύνει την εκλογή μόνο στους πολύ γνωστούς.
Κάτι που σημαίνει ότι από τη Θεσσαλονίκη μπορεί να εκλεγεί στην Ευρωβουλή ένας υποψήφιος αλά Ζαγοράκη…
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 31 Ιανουαρίου 2021