ΑΠΟΨΕΙΣ

Ο Σωτήρης Γκορίτσας το είπε όσο εύστοχα χρειαζόταν: «Θεωρώ την πολιτική άποψη των καλλιτεχνών ανταγωνιστική με εκείνη των ταξιτζήδων». Αρκεί η ιστορική απόδειξη. Μόνο τα τελευταία χρόνια, ο «καλλιτεχνικός κόσμος» λάτρεψε τον Μιλόσεβιτς, έκλεισε τα μάτια στη σφαγή της Σρεμπρένιτσα, ύμνησε την «εξέγερση της νεολαίας» το 2008, τραγούδησε για τους «αγανακτισμένους», κατήγγειλε το πρώτο και δεύτερο Μνημόνιο (αλλά όχι και το τρίτο, το συριζανελικό), μας παρότρυνε να ψηφίσουμε «όχι» στο Δημοψήφισμα του 2015, έριξε έναν υπνάκο επί τέσσερα χρόνια, μετά ξύπνησε, καρδιοχτύπησε για την υγεία του Κουφοντίνα και κατήγγειλε «καταστολή» επειδή η αστυνομία δεν επέτρεπε μέσα στην πανδημία τον μεταμεσονύχτιο χαβαλέ στις πλατείες. Γενικώς πούλησε «πρόοδο», υποστηρίζοντας ό,τι πιο παράλογο, αντικοινωνικό και συχνά εγκληματικό διακινήθηκε στον δημόσιο διάλογο.

Και επειδή στον αυτοεξευτελισμό υπάρχει πάντα ένα χαμηλότερο σκαλοπάτι, ήρθε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία για να επιβεβαιώσει για ποιους μιλάμε. Μία ανεξάρτητη χώρα δέχεται επίθεση, άμαχοι δολοφονούνται, απάγονται, εξανδραποδίζονται, πόλεις ισοπεδώνονται αλλά αυτοί «είναι με τον άνθρωπο» και με την «ειρήνη». Έχουν τόσο θράσος, ώστε ανησυχούν ότι «απαγορεύονται ο Τσαϊκόφσκι και ο Τολστόι» και «διώκεται ο ρωσικός πολιτισμός». Ασφαλώς αντιλαμβάνονται ότι λένε ανοησίες. Κανείς δεν εμπόδισε την ΚΟΘ να παίξει και Τσαϊκόφσκι, και Ρίμσκι - Κόρσακωφ, και Μουσόρσγκι, και Σοστακόβιτς και όσους Ρώσους συνθέτες θέλει. Και κανείς δεν κατέβασε βιβλία Ρώσων συγγραφέων από τα ράφια των βιβλιοπωλείων. Αλλά είναι πρόθυμοι να ανακυκλώσουν και την χονδροειδέστερη προπαγάνδα, αρκεί αυτή να υπονομεύει τις αξίες ή τα επιχειρήματά της Δύσης μέσα στην οποία καλοζούν και καλοπλουτίζουν πουλώντας «επανάσταση». Εντέλει, τι άνθρωποι είναι αυτοί που θαυμάζουν τον Πούτιν περισσότερο απ’ όσο ο Όρμπαν και καταπίνουν τα εγκλήματά του προθυμότερα απ’ όσο ο Λουκασένκο; Μα ό,τι ακριβώς αντιπροσωπεύουν ο Πούτιν, ο Όρμπαν και ο Λουκασένκο.

Περισσότερο από εκείνους, φταίμε εμείς που τους επιτρέψαμε να πιστέψουν ότι αποτελούν «πνευματική πρωτοπορία». Γεγονός που αποτελεί έξοχη καταγραφή των παραισθήσεων με τις οποίες έζησε η ελληνική κοινωνία εδώ και πενήντα χρόνια. Αγνοήσαμε το αυτονόητο: Ότι το να είσαι ηθοποιός, τραγουδιστής, συνθέτης, στο θέατρο, στην τηλεόραση, στο Εθνικό, στη Λυρική, στο «Δελφινάριο», στο Μέγαρο Μουσικής, στο «Διογένης Παλάς» ή στο «βάρα μου το ντέφι» δεν σημαίνει ότι η γνώμη σου για την πολιτική αξίζει περισσότερο από τη γνώμη του καφενείου ή του κάμπινγκ νεολαίας. Η ιστορία του 20ού αιώνα είναι γεμάτη από κολοσσούς της Τέχνης -πραγματικούς, όχι ράπερ και γρατζουνιστές κιθάρας στο φεστιβάλ ΚΝΕ- Οδηγητή -που γοητεύθηκαν από ολοκληρωτικά καθεστώτα ή και τα υπηρέτησαν. Η δημόσια έκθεση που συνεπάγεται η Τέχνη συχνά αποκαλύπτει πτυχές χαρακτήρα ή ιδεολογίας που ήταν προτιμότερο να μείνουν κρυφές. Αλλά σήμερα μετράμε ανθρώπους. Τον Σαββόπουλο, τη Φαραντούρη, τον Πορτοκάλογλου, τον Βαρβαρέσο, ως προσωπικότητες, όχι ως καλλιτέχνες. Και αντιστοίχως, μετράμε τους μουσικούς της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών που αρνήθηκαν να συμπράξουν με τον Λεωνίδα Καβάκο σε συναυλία για την ανέγερση του κατεστραμμένου Μαιευτήριου της Μαριούπολης. Ή τους χορωδούς της Εθνικής Λυρικής Σκηνής οι οποίοι αποδοκίμασαν τον ουκρανικής καταγωγής χορευτή που βγήκε στην σκηνή με την σημαία της πατρίδας του. Ή τους μουσικούς της Ορχήστρας του Δήμου Αθηναίων που ψήφισαν να μην παίξουν τον εθνικό ύμνο της Ουκρανίας.

Αυτό που έγινε στην Ελλάδα δεν έχει ευρωπαϊκό αντίστοιχο. Από τη Μεταπολίτευση και μετά, εάν μπεις κάτω από τις φτερούγες της «Αριστεράς και της Προόδου», ένα πανίσχυρο σύστημα θα αναλάβει να σε προστατεύει. Παραγωγοί θα σε προβάλουν στις εκπομπές τους, δήμαρχοι θα σε χωρέσουν σε κάποια από τις καλοκαιρινές εκδηλώσεις, κριτικοί θα σε αβαντάρουν και λογαριασμοί των social media θα σε διαφημίσουν. Εάν αρνηθείς την «προστασία», σε έφαγε το μαύρο σκοτάδι. Ε, τώρα, αν το σύστημα σου ζητήσει να γυαλίσεις τις μπότες του Πούτιν, δεν χάλασε ο κόσμος…