Περιορισμός της δραστηριότητας της επιχείρησης (:Απολύσεις ή εκ περιτροπής εργασία;)
Τὸ φυλάξαι τἀγαθὰ τοῦ κτήσασθαι χαλεπώτερον (:πιο δύσκολο είναι να διατηρήσεις τα πλούτη παρά να τα αποκτήσεις - Δημοσθένης, Ολυνθιακός Α’).
Είναι δεδομένη η αξία της συγκεκριμένης ρήσης σε επίπεδο διασφάλισης του προσωπικού πλούτου. Αντίστοιχα, δεδομένη και σε επίπεδο διασφάλισης της ύπαρξης και της υγείας κάθε επιχείρησης.
Κάθε επιχειρηματίας (ανεξαιρέτως) πασχίζει, ειλικρινά, για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της επιχείρησής του. Κάποιες φορές οι προσπάθειές του αποδεικνύονται επιτυχείς. Άλλες όχι. Η απόλυση εργαζομένων είναι η πρώτη (αναγκαία - προφανώς μη επιθυμητή) λύση. Οδηγεί όμως, σε κάθε περίπτωση, σε αντίστοιχες οικονομίες.
Ο νομοθέτης, προσβλέποντας στην αποφυγή απολύσεων, έχει θεσπίσει ηπιότερα μέτρα. Ένα από αυτά είναι και η μερική απασχόληση (Φ. 12.1.1920). Άλλο η εκ περιτροπής εργασία.
Η εκ περιτροπής εργασία, γενικά
Η εκ περιτροπής εργασία διαφοροποιείται από τη μερική απασχόληση. Η εκ περιτροπής εργασία αναφέρεται σε εργασία κατά λιγότερες ημέρες την εβδομάδα ή εβδομάδες τον μήνα ή κατά λιγότερους μήνες το έτος (ή συνδυασμό τους). Αναφέρεται όμως, πάντοτε, σε απασχόληση κατά πλήρες ημερήσιο ωράριο.
Δύο είναι οι ειδικότερες μορφές της εκ περιτροπής εργασίας. Η πρώτη είναι η συναινετική. Η δεύτερη η μονομερώς επιβαλλόμενη.
Η συμβατική εκ περιτροπής εργασία
Η συμβατική εκ περιτροπής εργασία είναι αυτή που συμφωνείται ανάμεσα στον εργοδότη και τον εργαζόμενο: (α) κατά τη σύναψη μιας σύμβασης εργασίας ή (β) κατά τη διάρκεια μιας (ήδη υφισταμένης) σύμβασης πλήρους απασχόλησης. Στην τελευταία περίπτωση συνοδεύεται με ανάλογη μείωση των αποδοχών του εργαζόμενου. Η λειτουργία της επιχείρησης παραμένει συνεχής παρά την εναλλαγή των εργασίμων ημερών των εργαζομένων. Εννοείται πως πρόκειται για εργασία που παρέχεται κατά πλήρες ημερήσιο ωράριο. Εξάλλου, εκ περιτροπής εργασία με μειωμένο ημερήσιο ωράριο δεν είναι δυνατή.
Η εναλλαγή ημερών εργασίας και μη εργασίας δεν υπόκειται σε κάποιον περιορισμό. Ούτε και ως προς τη διάρκεια της συμφωνίας. Η συγκεκριμένη συμφωνία εργοδότη-εργαζόμενου απαιτείται όμως να είναι έγγραφη και να αναρτηθεί, εντός οκταημέρου, στο ΕΡΓΑΝΗ. Σε διαφορετική περίπτωση τεκμαίρεται η πλήρης απασχόληση του μισθωτού!
Η μονομερώς επιβαλλόμενη εκ περιτροπής εργασία
Ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα να επιβάλλει στην επιχείρησή του, μονομερώς, σύστημα εκ περιτροπής εργασίας. Βασική (αναγκαία) προϋπόθεση ο περιορισμός της δραστηριότητάς της. Το ημερήσιο ωράριο για τους εργαζόμενους επιβάλλεται και εδώ να είναι πλήρες. Δεν υφίσταται περιορισμός, και εν προκειμένω, ως προς την κατανομή των ημερών εργασίας σε εβδομαδιαία ή/και μηνιαία βάση.
Η μονομερώς επιβαλλόμενη εκ περιτροπής εργασία:
(α) Αφορά ρύθμιση, η οποία έχει συλλογικό χαρακτήρα. Δεν είναι δυνατό να εφαρμοσθεί, επιλεκτικά, σε μεμονωμένο ή μεμονωμένους εργαζομένους. Πρέπει να αφορά το σύνολο του προσωπικού της επιχείρησης ή, έστω, κάποιου τμήματός της.
(β) Τελεί υπό σειρά αρκετά αυστηρών (ουσιαστικών και τυπικών) προϋποθέσεων.
Εν κατακλείδι
Η επιλογή της εκ περιτροπής εργασίας αποτελεί ένα από τα σημαντικά εργαλεία για τη διασφάλιση, σε καιρούς χαλεπούς, της επιβίωσης μιας επιχείρησης. Είναι δυνατό να λάβει χώρα συναινετικά.
Είναι δυνατό (ευτυχώς) να λάβει χώρα και μονομερώς -αν και υπό αυστηρές προϋποθέσεις.
Το συγκεκριμένο μέτρο δεν είναι βοηθητικό για την επιβίωση, μόνο, της επιχείρησης. Βοηθητικό είναι, κατ’ αποτέλεσμα, και για τη διασφάλιση (πάντοτε πολύτιμων) θέσεων εργασίας...
Κατά τούτο - κάποιες φορές: μέτρο ενδεδειγμένο.
Κι άλλες: αυτονοήτως επιβαλλόμενο!
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 19 Ιανουαρίου 2020