ΑΠΟΨΕΙΣ

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, το γλέντι στη Θεσσαλονίκη καλά κρατεί. Άρχισε από νωρίς το μεσημέρι όταν οι ευωδιές από τα κρέατα άρχισαν να αναδύονται από κάθε γωνιά της πυρίκαυστης ζώνης και όχι μόνον. Τα Λαδάδικα είχαν πάλι την τιμητική τους. Τα κρέατα στη σχάρα, το κρασί ρέει άφθονο. Εικόνες συλλογικής ευδαιμονίας που μας αξίζουν.

Η προέλευση αυτού του παράξενου εθίμου χάνεται στα βάθη του χρόνου. Κατά την κρατούσα άποψη συνδέεται με τις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων, που θεωρούσαν το φαγοπότι και το γλέντι ιεροτελεστία για την καλή ευφορία της γης, την άνοιξη.

Την ίδια ώρα, η ειδησιογραφία σε προβληματίζει. Ο Πρωθυπουργός, σε συνέντευξή του δηλώνει με ειλικρίνεια -προς τιμήν του- ότι δεν θα υπάρξει κανένα άλλο πακέτο στήριξης μέχρι τις εκλογές. Πιθανότατα δεν θα υπάρξει ούτε και μετά. Μετά τις εκλογές θα έρθει η λυπητερή του τελευταίου χρόνου. Οι επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές τελειώνουν, τα ελλείματα ξαναγίνονται απαγορευμένη λέξη και ο στόχος των αλγεινών πρωτογενών πλεονασμάτων εισέρχεται εκ νέου στην καθημερινή φρασεολογία.

Το ερώτημα είναι πως θα συζευχθούν οι ανωτέρω στόχοι με την κατάσταση της πραγματικής οικονομίας που πόρρω απέχει από το εορταστικό κλίμα της Τσικνοπέμπτης; Σε ποιο βαθμό η έλλειψη στιβαρής οικονομικής ηγεσίας στην Ευρώπη θα συνεχίσει να επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητά μας; Ένα παράδειγμα για να γίνουν κατανοητοί οι προβληματισμοί. Ο κόσμος μιλάει για ακρίβεια. Δηλαδή υπάρχει γενικευμένη αύξηση των τιμών των αγαθών και των υπηρεσιών, και όχι μόνο συγκεκριμένων πραγμάτων. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι ο πολίτης δαπανώντας τα ίδια ακριβώς χρήματα αγοράζει λιγότερα αγαθά. Στην οικονομική επιστήμη τα ανωτέρω γεγονότα γίνονται αντιληπτά ως φαινόμενο του πληθωρισμού. Ο τελευταίος -μολονότι τα επιτόκια αυξήθηκαν γεωμετρικά τους τελευταίους μήνες- παραμένει στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο 8,5% και στη χώρα μας πάνω από 7,5%. Τούτο αποδεικνύει εμπράκτως ότι όσοι διαφωνούσαν με την αύξηση του κόστους του χρήματος είχαν δίκαιο. Ο πληθωρισμός δεν ήταν ζήτημα αύξησης της ζήτησης, αλλά μειωμένης προσφοράς, τη στιγμή που οι εφοδιαστικές αλυσίδες -σε παγκόσμιο επίπεδο- είτε είχαν σπάσει είτε σε σημαντικό βαθμό διαρραγεί. Η αύξηση του κόστους του χρήματος, λοιπόν, επουσιωδώς συνέβαλλε στη μείωση του πληθωρισμού. Αντιθέτως, φέρει το τελειωτικό χτύπημα στην πραγματική οικονομία.

Ειδικά στη χώρα μας, το ανωτέρω φαινόμενο παρουσιάζεται πιο έντονα. Οι τιμές των καυσίμων αυξάνονται πλέον μόλις κατά 6,1% σε ετήσια βάση, αλλά τα αεροπορικά εισιτήρια, αυξάνονται κατά 52,4%, τα κόμιστρα των ταξί κατά 32,9% και η μεταφορά επιβατών με πλοίο 26,7%. Το κόστος σε κινηματογράφους και θέατρα έχει αυξηθεί σε ετήσια βάση κατά 16,9%, τα πακέτα των διακοπών κατά 13,1%, η διαμονή σε τουριστικά καταλύματα κατά 8%. Η ανομοιομορφία στο ποσοστό των αυξήσεων στους ενδεικτικά αναφερόμενους ως ανωτέρω τομείς καταδεικνύει δύο πράγματα: την ολιγοπωλιακή διάρθρωση συγκεκριμένων τομέων της οικονομίας και τη ροπή στην αισχροκέρδεια.

Προφανώς μισθοί και συντάξεις δεν ακολουθούν στον ίδιο ρυθμό με αποτέλεσμα να ανατρέπονται εκ βάθρων οικογενειακοί προϋπολογισμοί. Η πολιτική των παροχών τελειώνει την ημέρα των εκλογών. Φοβάμαι ότι κάποια στιγμή θα ξυπνήσουμε απότομα, Τουλάχιστον να μυρίζουμε τσικνίλα και «να έχουμε κάνει κεφάλι» με καλό κρασί. Για να έχουμε και μια δικαιολογία για όσα μελλούμενα, για άλλη μια φορά, δεν μπορούσανε να αντιληφθούμε…

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 19.02.2023