ΑΠΟΨΕΙΣ

Η Ελλάδα υποστηρίζει πως έχει μόνο μία διαφορά με την Τουρκία η οποία όμως ισχυρίζεται πως οι διαφορές μεταξύ των δύο κρατών κινούνται όχι σε ένα, αλλά σε πέντε επίπεδα. Η Ελλάδα υποστηρίζει πως όλα τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα, ακόμα και τα πιο μικρά, η Τουρκία υποστηρίζει πως τα νησιά δεν έχουν καθόλου υφαλοκρηπίδα, ακόμα και τα μεγάλα, όπως η Κρήτη.

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που 60 γύροι διμερών επαφών δεν καρποφόρησαν. Λογικά την ίδια τύχη θα έχουν και οι διερευνητικές επαφές που αρχίζουν στις 25 Ιανουαρίου. Δεν είναι ζήτημα απαισιοδοξίας, αλλά ψυχρής εκτίμησης των δεδομένων.

Οφείλω να πω ότι η πατρίδα μας προσέρχεται σε αυτές τις επαφές με θετικό γι’ αυτήν το διεθνές περιβάλλον. Δεν είναι μόνον οι επαπειλούμενες κυρώσεις που θα υποστεί η Τουρκία από την ΕΕ, δεν είναι μόνον οι πολυμερείς συνεργασίες που έχει αναπτύξει η Ελλάδα το τελευταίο χρονικό διάστημα, δεν είναι μόνον η άμεση αγορά των Rafale, είναι κυρίως η ήττα του Τραμπ στις ΗΠΑ που άφησε τον Ερντογάν χωρίς τον καλύτερο φίλο του.

Συνεπώς, θα μπορούσαμε να πούμε πως με θετικό, για τα συμφέροντα μας, το διεθνές περιβάλλον ίσως η Τουρκία να υποχωρούσε από τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της. Αυτό μπορεί να ισχύσει μόνον αν ο διεθνής παράγοντας και κυρίως οι ΗΠΑ, πιέσουν την Τουρκία να αποδεχθεί το πλαίσιο του ελληνοτουρκικού διαλόγου όπως το θέτει η Ελλάδα. Πόσο πιθανό είναι να συμβεί αυτό; Μπορεί ο Τζο Μπάιντεν να μην έχει τις καλύτερες σχέσεις με τον Ερντογάν, όμως σε καμιά περίπτωση δεν θα θελήσει να χαθεί η Τουρκία για τον Δυτικό κόσμο.

Θα σκληρύνει την στάση του, αλλά με μέτρο.

Φαίνεται πως οι διερευνητικές επαφές γίνονται για να γίνουν. Αυτό το γνωρίζουν όλοι. Απλώς αισθάνονται ανακουφισμένοι γιατί όσο θα διαρκούν, θα επικρατεί μία σχετική ηρεμία τόσο στο Αιγαίο, όσο και στην ΝΑ Μεσόγειο. Και μετά τι;

Είναι σαφές πως κάθε φορά που ένας γύρος επαφών καταλήγει σε αδιέξοδο, ο επόμενος ξεκινά από πιο επιβαρυμένη βάση, αν βεβαίως υπάρξει επόμενος γύρος.

Το έχουμε γράψει πολλές φορές. Το κεντρικό πρόβλημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι αναθεωρητισμός της Τουρκίας. Οι ελίτ αυτής της χώρας αισθάνονται πως ασφυκτιούν κάτω από την συνθήκη της Λωζάνης και σε τελική ανάλυση επιδιώκουν την αναθεώρηση της. Το πακέτο των απαιτήσεων της Τουρκίας έναντι της πατρίδας μας αυτόν τον σκοπό υπηρετεί.

Ας το συνειδητοποιήσουμε. Και αν σήμερα συμφωνήσουμε για προσφυγή στην Χάγη για την υφαλοκρηπίδα, τα υπόλοιπα προβλήματα των ελληνοτουρκικών σχέσεων θα παραμένουν στο τραπέζι των διεκδικήσεων. Και η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και ο εναέριος χώρος και το μειονοτικό θα υπάρχουν και θα ορίζουν, με αρνητικό πρόσημο, τις σχέσεις των δύο κρατών.

Γι’ αυτό ας μην έχουμε αυταπάτες. Αν θέλουμε να επιβάλλουμε την διαπραγματευτική ατζέντα μας, αυτό θα γίνει μόνον με ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις και με ένα πλέγμα πολύμορφων συνεργασιών με κράτη της περιοχής μας.