Φίλος ομογενής που ζει και εργάζεται στο Νιού Τζέρσεϊ μου μετέφερε πως αφροαμερικανός, επιτυχημένος επιστήμονας, δικός του φίλος πολύ πλούσιος με μερσεντές διαμαρτύρεται ότι τον σταματάει η αστυνομία τουλάχιστον μια φορά́ το μήνα στο δρόμο με κάποια πρόφαση για τον ελέγξει !

«Εμένα, προσθέτει, που ζω 40 χρόνια στη Νέα Υόρκη είναι ζήτημα αν με σταμάτησαν πέντε φορές συνολικά́ σε τέσσερις δεκαετίες! Άπλα μαύρος να οδηγάει μερσεντές είναι για την αστυνομία red flag. Κάτι θα …σημαίνει. Είναι ζόρικο να είσαι μαύρος και δεν το καταλαβαίνουν όλοι».

Τα όσα γίνονται με τις απαγορεύσεις ταινιών υπόπτων για εμφανή η έμμεσα ρατσιστικά μηνύματα -Γραφικά να πω; Αναμενόμενα και λογικά; Σημάδια του καιρού;- και με τις κινητοποιήσεις υπερασπιστών των δικαιωμάτων των αφροαμερικανών για γκρέμισμα αγαλμάτων , ακόμα και ιστορικών μνημείων για τον ίδιο λόγο, είναι μια απόδειξη ότι η δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ έκανε τους Αμερικανούς αλλά και μεγάλο μέρος του πλανήτη αλλάξει θέαση.

Ειδικά η απόφαση του ΗΒΟ Max να αποσύρει από την streaming service για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα την βραβευμένη ταινία των δέκα Οσκαρ «Όσα Παίρνει ο Άνεμος» για σκηνές που προβάλλουν τις φυλετικές και εθνικές διακρίσεις, λόγω εξωραϊσμού της δουλείας και του αμερικανικού Νότου στα χρόνια του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου 1861-65, δημιουργεί πολλές συζητήσεις.

Το Gone with the Wind έχει αφαιρεθεί από το HBO Max μετά από χιλιάδες κλήσεις που πήρε με ανάλογα αιτήματα.

Ο HBO Max είπε ότι η ταινία του 1939 ήταν «προϊόν της εποχής της» και απεικόνιζε «εθνοτικές και φυλετικές προκαταλήψεις» που «ήταν λάθος τότε και είναι λάθος και σήμερα».

Ανέφερε ότι η ταινία θα επιστρέψει στην πλατφόρμα σε μια απροσδιόριστη ημερομηνία με ένα κείμενο που θα τοποθετηθεί στην αρχή και μια συζήτηση για το ιστορικό της πλαίσιο».

Η ταινία που μας μεταφέρει σε γεγονότα κατά τη διάρκεια και μετά τον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο, δέχεται επίθεση από καιρό για την απεικόνιση της δουλείας.

Βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Margaret Mitchell, παρουσιάζει χαρακτήρες σκλάβων που φαίνονται ικανοποιημένοι με την μοίρα τους και που παραμένουν πιστοί στους πρώην ιδιοκτήτες τους ακόμα και μετά την κατάργηση της δουλείας.

Το Gone with the Wind παραμένει η ταινία με τα υψηλότερα κέρδη όλων των εποχών

Η Hattie McDaniel έγινε η πρώτη μαύρη ηθοποιός που κέρδισε ένα Όσκαρ (για το ρόλο της ως οικιακής βοηθού. Η Mammy).

Γράφοντας στους Los Angeles Times αυτήν την εβδομάδα, ο σεναριογράφος Τζον Ρίντλεϊ είπε ότι η ταινία διαιωνίζει «οδυνηρά στερεότυπα ανθρώπων λόγω του χρώματος».

«Η ταινία είχε τα καλύτερα ταλέντα στο Χόλιγουντ εκείνη την εποχή , αλλά συναισθηματικοποίησε μια εποχή με βάση μια ιστορία που δεν υπήρξε ποτέ», συνέχισε ο σεναριογράφος του 12 Years A Slave που βραβεύτηκε με Όσκαρ.

Βέβαια οι συζητήσεις για τα αρνητικά στερεότυπα που βρίσκουν οι νέοι σε ταινίες και τραγούδια που δημιουργήθηκαν πολλές δεκαετίες πριν δεν είναι καινούργια. Η ίδια η εξέλιξη της ζωής , οι εκλεπτύνσεις που ήρθαν στη σκέψη και η πρόοδος της επιστήμης και της τεχνολογίας άλλαξαν πολλά στην καθημερινότητα.

Σε μια ταινία νουάρ του 1940 όλοι καπνίζουν ακόμα και σε νοσοκομείο. Για σκεφτείτε να συμβεί αυτό σήμερα. Πολλές εκφράσεις που χρησιμοποιούνταν για μειονότητες, σήμερα δικαίως θεωρούνται απαράδεκτες. Εξάλλου ο Λούκυ Λουκ δεν καπνίζει πια αλλά στο στόμα έχει ένα πολύ λεπτό κλαδάκι φυτού. Ο Έλμερ Φαντ του γνωστού κόμικς δεν έχει καραμπίνα κυνηγώντας τον Ντάφυ Ντακ. Άλλοι απαγόρευσαν επεισόδια του «Τομ Και Τζέρι» και του «Ντάμπο» για διαλόγους που υποκρύπτουν ρατσιστική διάθεση.

Πριν από λίγες μέρες η κορυφαία ηθοποιός Γούπι Γκόλντμπεργκ που έγινε η δεύτερη αφροαμερικανίδα που βραβεύτηκε με Όσκαρ (το 1991 για το Ghost) εισηγήθηκε να τοποθετηθεί το θέμα και με βάση το ισχύον ιστορικό πλαίσιο όταν δημιουργήθηκε και να μπει ένα σχόλιο πριν από την ταινία που να προειδοποιεί τους θεατές για το περιεχόμενο της παραγωγής.

Η ίδια πρόσθεσε ότι «αν αρχίσουμε να αποσύρουμε κάθε φιλμ που έχει σκηνές εκμετάλλευσης των μαύρων και δεν τους παρουσιάζουν με τον σωστό τρόπο θα προκύψει μια μεγάλη λίστα»

Για μας τους λάτρεις του κλασικού σινεμά, ηθικό δίδαγμα, όπως λέει άλλος φίλος ομογενής που ζει στις ΗΠΑ είναι «να μην αφήνεις στα διάφορα streaming services να λειτουργούν σαν παρακαταθήκη διαχρονικών έργων που αγαπάς. Αν αγαπάς κάτι αγόρασέ το σε physical format (βιβλίο, DVD, CD). Δεν μπορούμε να κρεμόμαστε από τις διαθέσεις του κάθε HBO. Ο ίδιος είναι πολύ επιφυλακτικός απέναντι στο κύμα της πολιτικής ορθότητας που σαρώνει την Αμερική.

Από το 1939 , όταν προβλήθηκε για πρώτη φορά το «Όσα Παίρνει ο Άνεμος» πέρασαν 81 χρόνια. Άλλαξαν τα πάντα με ορμή στη ζωή, στις αντιλήψεις, στα υλικά που μας περιβάλλουν. Ένας ζωντανός σύνδεσμος των δυο εποχών όμως απαντέχει. Είναι η Μέλανι της ταινίας , η θρυλική ηθοποιός Ολίβια Ντε Χάβιλαντ που ζει στο Παρίσι στα 105 χρόνια της έχοντας αποσυρθεί εδώ και τέσσερις δεκαετίες από το σινεμά. Γι’ αυτήν «Tomorrow is another day». Η πασίγνωστη ρήση της Βίβιαν Λι που έφυγε το 1967…

Στη φωτογραφία, H Βίβιαν Λι (στον ανεπανάληπτο ρόλο της Σκάρλετ Ο’ Χάρα) και η Χάτι Μακ Ντάνιελ (στο ρόλο της Μάμι) στη γνωστή «με τον κορσέ» σκηνή που θεωρείται από αυτές που είναι ρατσιστικού περιεχομένου. Και οι δυο ηθοποιοί κέρδισαν Όσκαρ . Το θέμα είναι πως έχουν αλλάξει πολλά από το μακρινό 1939.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 14 Ιουνίου 2020