ΑΠΟΨΕΙΣ

«Το κέρδος είναι αδερφός της χασούρας» αναφέρει γνωστή παροιμία. Επαληθεύεται, δυστυχώς, (και) στο πλαίσιο της επιχειρηματικής δραστηριότητας. H (υγιής) προσπάθεια επίτευξης κέρδους αποδεικνύεται, κάποιες φορές, ατελέσφορη.

Ο επιχειρηματίας καλείται να τοποθετηθεί. Είναι ή όχι αναστρέψιμη η κατάσταση; Προσωρινή ή οριστική διακοπή της λειτουργίας της επιχείρησης; Συνολική ή ενός, μόνο, τμήματός της; Σε κάθε περίπτωση: η προσπάθεια απομείωσης (και του μισθολογικού) κόστους της επιχείρησης αποδεικνύεται ιδιαίτερα σημαντική. Απολύσεις: Είναι, άραγε, η μόνη λύση; Υπάρχουν ηπιότερα μέτρα; Εκ περιτροπής εργασία ή διαθεσιμότητα; Η εκ περιτροπής εργασία μας απασχόλησε ήδη (Φ.-19/1/20). Στο παρόν άρθρο θα ασχοληθούμε με τη διαθεσιμότητα.

Σκοπός και βασικές αρχές της διαθεσιμότητας

Η καταγγελία της σύμβασης εργασίας αποτελεί μόνιμο (βεβαίως και κοινωνικά επαχθές) μέτρο. Το κρίσιμο όμως είναι, κατά βάση, η στήριξη της επιχείρησης. Η διάσωσή της θα σημάνει την (και κοινωνικά επιθυμητή) επιβίωση σημαντικών θέσεων εργασίας.

Η διαθεσιμότητα αποτελεί, κατά τα προαναφερθέντα, το έτερο (εκτός της εκ περιτροπής εργασίας) ηπιότερο μέτρο. Διασώζονται, με τον τρόπο αυτό, έστω και προσωρινά, θέσεις εργασίας. Επιβιώνει η προσδοκία της οριστικής ανάκαμψης της επιχείρησης. Επιβιώνει η προσδοκία της οριστικής διάσωσης των (σε κίνδυνο ευρισκομένων) θέσεων εργασίας.

Με τη διαθεσιμότητα επιτυγχάνεται διπλός στόχος. Η εξυγίανση της επιχείρησης ο πρώτος. Βεβαίως και η παροχή της δυνατότητας στον εργαζόμενο να βρει αλλού εργασία (περιστασιακή ή μόνιμη).

Η διαθεσιμότητα είναι δυνατό να αφορά το σύνολο του προσωπικού αυτής (:καθολική διαθεσιμότητα). Είναι όμως δυνατό να αφορά και μέρος του (:μερική διαθεσιμότητα). Η διαθεσιμότητα δεν μπορεί να εφαρμοσθεί ως ατομικό μέτρο.

Κατά το διάστημα της διαθεσιμότητας περιορίζεται η υποχρέωση της καταβολής του μισθού: Ο εργοδότης καταβάλλει (σ’ εκείνους που καταλαμβάνει το μέτρο) το ήμισυ (1/2) των αποδοχών τους.

Ο εργαζόμενος που έχει τεθεί σε διαθεσιμότητα έχει τη δυνατότητα να απασχοληθεί, τη συγκεκριμένη περίοδο, σε άλλον εργοδότη. Εναλλακτικά: να ασκήσει οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα. Δεν χάνει όμως το δικαίωμά του να λαμβάνει το ½ του μισθού του. Επιπρόσθετα: το ενδεχόμενο όφελός του από τη νέα δραστηριότητά του (λ.χ. μισθός) δεν απαλλάσσει (ολικά ή μερικά) τον εργοδότη του από την καταβολή των μισθών της διαθεσιμότητας.

Ο χρόνος της διαθεσιμότητας δεν μπορεί, κατά βάση, να υπερβαίνει το τρίμηνο κατ’ έτος. Η χρονική περίοδος της διαθεσιμότητας θωρείται (λ.χ. σε περίπτωση απόλυσης) ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον εργαζόμενο.

Προϋποθέσεις εγκυρότητας της θέσης των εργαζομένων σε διαθεσιμότητα: (α) Ο περιορισμός της οικονομικής δραστηριότητας της επιχείρησης, (β) Η προηγούμενη ενημέρωση και διαβούλευση με τους εκπροσώπους των εργαζομένων, (γ) Ο έγγραφος τύπος, (δ) Η μη υπέρβαση της ανώτατης χρονικής διάρκειας επιβολής της διαθεσιμότητας και (ε) Η γνωστοποίηση στις αρμόδιες υπηρεσίες (Σ.ΕΠ.Ε., Ε.Φ.Κ.Α., Ο.Α.Ε.Δ.).

Εν κατακλείδι

Η εναλλαγή ζημίας και κέρδους δεν αποτελεί θεωρητικό ενδεχόμενο στο πλαίσιο μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας. Όσο καλά σχεδιασμένη κι αν είναι. Σε περίπτωση ζημιών, η διάσωση της επιχείρησης είναι εκείνη που επιβάλλεται να προταχθεί. Η επιλογή των κατάλληλων, κατά περίπτωση, μέτρων εναπόκειται στον εργοδότη. Η από μέρους του αξιοποίηση ηπιότερων μέτρων σε σχέση με αυτό της καταγγελίας των συμβάσεων εργασίας είναι, αυτονοήτως, προτιμητέα. Ο αξιοποίηση του θεσμού της διαθεσιμότητας είναι δυνατό να κινείται προς την ορθή κατεύθυνση…

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 26 Ιανουαρίου 2020