Στο ερώτημα: “γιατί έχασε ο Ζέρβας;” η απάντηση θα μπορούσε να συνοψιστεί σε μία και μόνο φράση: “επειδή, πολύ απλά, το δημαρχιακό αξίωμα τον υπερέβαινε, επειδή ήταν πάνω από τις δυνατότητές του”, και η συζήτηση να τελειώσει εδώ. Όμως έχει ενδιαφέρον να επιχειρήσουμε να αναλύσουμε περαιτέρω τους λόγους και τις αιτίες που οδήγησαν σε αυτήν την, πρωτοφανή για δήμαρχο μιας θητείας, καθολική αποδοκιμασία του.

1. Κατ' αρχάς ο Κωνσταντίνος Ζέρβας έγινε δήμαρχος περίπου κατά τύχη. Δεν προέκυψε από κάποια πολιτική, κομματική ή κοινωνική διεργασία. Ήταν καρπός μιας πολιτικής παρενέργειας του συστήματος της απλής αναλογικής με το οποίο διεξήχθησαν οι εκλογές του 2019. Δεν παραβλέπω την πολύ μεθοδική προσπάθειά του, ότι δούλεψε με σχέδιο, ήδη από το 2015, όταν μεταπήδησε από το ΠΑΣΟΚ στη ΝΔ και το 2016 όταν τα “έσπασε” τεχνηέντως με τον Γιάννη Μπουτάρη προκειμένου να ξεχωρίσει εκείνος ως ο αδιαφιλονίκητος διάδοχος του Μπουτάρη. Όμως, όλα αυτά δεν ήταν αρκετά για να τον οδηγήσουν μακρύτερα από το 14,98%. Μπήκε στο δεύτερο γύρο, για μόλις 509 ψήφους διαφορά από τον Γιώργο Ορφανό, χάρη και στην πολυσυζητημένη μεταστροφή της τελευταίας στιγμής, ενός συνδέσμου οπαδών του ΠΑΟΚ που εγκατέλειψαν τον Ορφανό για να ψηφίσουν εκείνον.

2. Το απρόσμενα πολύ υψηλό 66,79% που πήρε τη δεύτερη Κυριακή, αιφνιδίασε ακόμη και τον ίδιο. Από τη μια ενίσχυσε την έπαρση και την αλαζονεία του, κι από την άλλη, ανασφαλής όπως είναι, και γνωρίζοντας ότι δεν μπορούσε να αναλάβει μια τόσο μεγάλη ευθύνη έσπευσε, από την πρώτη κιόλας εβδομάδα μετά την θριαμβευτική εκλογή του να πέσει στην αγκαλιά της Νέας Δημοκρατίας, αφήνοντας πίσω του τις νωπές ακόμη διακηρύξεις περί “ανεξάρτητης” υποψηφιότητας.

3. Έχοντας μειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο, ελέω απλής αναλογικής, καθώς του έλειπαν 18 δημοτικοί σύμβουλοι για να έχει την πλειοψηφία, αντί να προχωρήσει σε συνεργασίες με κάποιες από τις παρατάξεις στη βάση προγραμματικών συγκλίσεων, εκείνος επέλεξε τη μέθοδο της εξαγοράς μεμονωμένων στελεχών άλλων συνδυασμών. Συνέπεια αυτού ήταν να συγκροτήσει μια ομάδα διοίκησης, όχι κατ' ανάγκη με τους καλύτερους, αλλά κυρίως με τους πρόθυμους.

4. Η έλλειψη σχεδίου και οράματος για την πόλη ήταν εξόφθαλμη, ήδη από τους πρώτους κιόλας μήνες της θητείας του. Έτσι, υιοθέτησε άκριτα το κυβερνητικό σχέδιο περί “Θεσσαλονίκης 2030” (ολοκλήρωση μετρό, FlyOver, ανάπλαση ΔΕΘ, διανοίξεις δρόμων, ντεκ παλιάς παραλίας, πλατεία Διοικητηρίου κ.ο.κ.) το οποίο δεν είχε την παραμικρή δική του πινελιά. Ούτε ένα νέο έργο, ούτε μία νέα μελέτη. Αναμασούσε, μόνο, έργα τα οποία είχαν σχεδιαστεί από τη διοίκηση Μπουτάρη ή σε προηγούμενες κυβερνητικές περιόδους.

5. Παράλληλα, το κόμπλεξ του απέναντι στον τέως δήμαρχο στον οποίο χρωστούσε την πολιτική του ανέλιξη, τον οδήγησε στην ακύρωση έργων τα οποία είχαν συμβασιοποιηθεί (πεζοδρόμηση Αγίας Σοφίας, πλατεία Ελευθερίας) και που μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, τα επανέφερε, προσχηματικά, στην ατζέντα του. Η αποστροφή απέναντι, ακόμη και στο δικό του πολιτικό παρελθόν, του προσέφερε κάποιους καινούργιους φίλους, αλλά του προσέθεσε πολλούς νέους εχθρούς.

6. Η προγραμματική του ένδεια τον οδήγησε σε κάποιες σπασμωδικές πρωτοβουλίες προκειμένου να δείξει ότι παράγει έργο. Άλλες αποδείχθηκαν γονατογραφήματα, όπως ο περίφημος ποδηλατόδρομος στην Κ. Καραμανλή ο οποίος καταργήθηκε άρον άρον· άλλες, όπως η ανάπλαση του άξονα της Αριστοτέλους, παρέμειναν ουσιαστικά κενό γράμμα· και υπάρχουν κι εκείνες, όπως το πάρκινγκ ποδηλάτων στο Μέγαρο Μουσικής που έχουν εξελιχθεί σε ανέκδοτο.

7. Η απουσία σχεδίου, αλλά και μιας ισχυρής ομάδας διοίκησης, σε συνδυασμό με την αναζήτηση ισχυρών κέντρων υποστήριξης ενόψει των εκλογών του 2023, τον κατέστησε ευεπίφορο απέναντι σε κάθε λογής συμφέροντα και συντεχνίες (σπιτάκια ανταποδοτικής ανακύκλωσης, άρον άρον ανάθεση ελεγχόμενης στάθμευσης, ωράριο φορτοεκφόρτωσης, συρρίκνωση του δημόσιου χώρου κ.ο.κ.).

8. Η έπαρση και η αλαζονεία του τον οδήγησαν σε ένα αδιέξοδο μοντέλο διοίκησης και σε αδυναμία να κατανοήσει την ολοένα και μεγαλύτερη κοινωνική δυσαρέσκεια προς το πρόσωπό του. Σπατάλησε σημαντικό μέρος του πολιτικού κεφαλαίου του ανοίγοντας ένα αχρείαστο μέτωπο με τους εργαζόμενους του δήμου. Αλληλεπιδρούσε μόνο με το στενό κύκλο των συνεργατών του ο οποίος του καλλιεργούσε την ψευδαίσθηση ότι “τα πάμε περίφημα”, ότι “αλλάζουμε την πόλη”.

9. Αποτέλεσμα όλων των ανωτέρω, ήταν η παταγώδης αποτυχία του στην επίλυση, ή έστω, στοιχειώδη διαχείριση των ζητημάτων της καθημερινότητας. Παρά τις προεκλογικές δεσμεύσεις του ότι εντός τριών μηνών θα λύσει το πρόβλημα της καθαριότητας, αναλαμβάνοντας μάλιστα ο ίδιος τη σχετική αντιδημαρχία, η πόλη έγινε περισσότερο βρώμικη. Επιδείνωση σημειώθηκε και στο κυκλοφοριακό αφού απέφυγε να πάρει μέτρα (αλλαγή ωραρίου τροφοδοσίας της αγοράς), ενώ η παροιμιώδης παρέμβασή του στον ΟΑΣΘ, με την αγορά των σαράβαλων της Λειψίας, είναι άλλο ένα από τα ανέκδοτα της θητείας του.

10. Διαισθανόμενος πια, τη δύσκολη κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει, πιάστηκε από το μόνο σωσίβιο που του είχε απομείνει· το χρίσμα της Νέας Δημοκρατίας. Ήταν άλλη μια εσφαλμένη επιλογή. Πρώτον, διότι σχεδόν οι μισοί ψηφοφόροι, αλλά και σημαντικό μέρος του στελεχιακού δυναμικού του κυβερνώντος κόμματος είχαν ήδη διαμορφώσει κακή γνώμη για εκείνον· δεύτερον, γιατί αποκόπηκε οριστικά από μία εκλογική δεξαμενή, με αναφορά στο χώρο του κέντρου και της κεντροαριστεράς, που του είχε δώσει τη νίκη το 2019. Αυτά τα δύο, σε συνδυασμό με τα απανωτά λάθη του κατά την προεκλογική περίοδο, κατέστησαν τη βέβαιη ήττα του, συντριπτική.

Αρκετοί υποστηρίζουν ότι, έτσι όπως τα είχε καταφέρει, ο Ζέρβας θα έχανε... ακόμη και από τον εαυτό του. Δήμαρχος, όμως, από την 1η Ιανουαρίου θα είναι ο Στέλιος Αγγελούδης, κι αυτό δεν οφείλεται μόνο στην ανικανότητα του Ζέρβα. Ο Αγγελούδης, παρά το σοβαρό μειονέκτημα της χαμηλής αναγνωρισιμότητάς του, κατάφερε μέσα σε περίπου δέκα μήνες να πλασαριστεί ως η πλέον αξιόπιστη εναλλακτική λύση.

Αυτό το οφείλει στην μεθοδικότητα και την εργατικότητά του, αλλά και στο γεγονός ότι κατάφερε να συγκροτήσει μία ομάδα από ανθρώπους που ξέρουν την πόλη, ξέρουν τα προβλήματά της, έχουν να προτείνουν λύσεις.

Γι' αυτό η “Ομάδα για τη Θεσσαλονίκη” κατάφερε να ξεχωρίσει απ' όλους τους υπόλοιπους συνδυασμούς και να είναι αυτή που αναλαμβάνει τα ηνία της πόλης από τη νέα χρονιά.