Ελληνοτουρκικά: Πλησιάζει η ώρα μηδέν
Ως ώρα μηδέν νοείται η στιγμή που μία κρίση είτε κορυφώνεται και μετατρέπεται σε σύγκρουση είτε αποκλιμακώνεται. Αυτήν την στιγμή επενεργούν παράγοντες που αφήνουν ανοικτά και τα δύο ενδεχόμενα.
Στην Τουρκία ο Ερντογάν δεν είναι μόνον δέσμιος της ρητορικής του. Δεν είναι μόνον εγκλωβισμένος σε μία στρατηγική που υπαγορεύει αποκλειστικά τακτικές ρήξης.
Είναι πάνω απ’ όλα όμηρος της εθνικιστικής πίεσης που του ασκούν ο κυβερνητικός εταίρος του και ακραίοι απόστρατοι που τελικά αυτοί δίνουν τον τόνο στην Ελληνοτουρκική κρίση.
Μοιραία βαδίζουμε προς οριακές καταστάσεις, καθώς η Ελλάδα θα είναι υποχρεωμένη να αντιδράσει. Η κλίμακα της αντίδρασης είναι άγνωστη.
Από την άλλη πλευρά οι εταίροι μας και οι σύμμαχοι μας επιθυμούν την εκτόνωση της κατάστασης και εργάζονται προς αυτήν την κατεύθυνση. Δεν επιθυμούν μια πολεμική αναμέτρηση, γιατί ουδείς γνωρίζει πού θα καταλήξει.
Οι πιέσεις που ασκούν είναι σημαντικές και προς τις δύο πλευρές εξισώνοντας έτσι τον θύτη με το θύμα, λησμονώντας την κοινοτική αλληλεγγύη.
Η Ελλάδα, δια στόματος του πρωθυπουργού έθεσε έναν όρο. «Σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις», κάτι που, όπως φαίνεται από τις εξελίξεις, δεν έγινε δεκτό από την τουρκική πλευρά.
Το τι επιδιώκει η Τουρκία είναι τελικά άγνωστο, καθώς συνεχώς διευρύνει την ατζέντα των απαιτήσεων της.
Με τα όσα υποστηρίζει τις τελευταίες ημέρες φαίνεται πως επιζητεί την ακύρωση όλων των συμφωνιών που έχουν υπογραφεί μεταξύ των κρατών της ΝΑ. Μεσογείου για τον καθορισμό της μεταξύ τους ΑΟΖ και διαπραγμάτευση από μηδενική βάση.
Μόνον έτσι πιστεύει ο Ερντογάν, η Τουρκία θα καταστεί κυρίαρχος στην νομή των ενεργειακών αποθεμάτων της ΝΑ. Μεσογείου.
Φυσικά ουδεμία χώρα πρόκειται ποτέ να δεχτεί παρόμοια απαίτηση και γι’ αυτό έχει δημιουργηθεί μία αντιτουρκική συσπείρωση.
Συνεπώς, το μόνο όπλο που διαθέτει η Τουρκία είναι η απειλή χρήσης βίας ή η χρήσης βίας.
Σήμερα, βρισκόμαστε στην φάση των απειλών. Σε λίγες ημέρες μπορεί να βρεθούμε μπροστά στην άσκηση βίας. Η NAVTEX στην περιοχή του Καστελόριζου αυτό θα σηματοδοτήσει. Θα είναι προσβολή της Ελληνικής κυριαρχίας και δεν θα μείνει αναπάντητη.
Η κυβέρνηση σε αυτήν την περίπτωση δεν έχει κανένα περιθώριο υποχώρησης. Έχει και την διεθνή νομιμοποίηση να υπερασπισθεί την κυριαρχία της και έχει αναπτύξει τις πολύπλευρες συμμαχίες για την αντιμετώπιση ακραίων καταστάσεων. Και όπως φαίνεται έχει και την πολιτική βούληση.
Πώς μπορεί να αρχίσει να εκτονώνεται η κατάσταση;
Μόνον αν ο Ερντογάν αντιληφθεί πως σε περίπτωση στρατιωτικής εμπλοκής κινδυνεύει το καθεστώς του. Μόνον αν εκτιμήσει πως η γαλλική παρουσία στην ΝΑ. Μεσόγειο μπορεί να αποβεί ένας καθοριστικός παράγοντας στην έκβαση της αναμέτρησης.
Από την άλλη την πλευρά δεν μπορεί να υποχωρήσει χωρίς να πάρει κάτι. Αλλά η Ελλάδα δεν μπορεί να του προσφέρει καμιά επικοινωνιακή επιτυχία, γιατί στο παιχνίδι του μηδενικού αθροίσματος θα θεωρηθεί δική της ήττα.
Η κατάσταση είναι τόσο επικίνδυνα ρευστή, ώστε την στιγμή που διαβάζει ο αναγνώστης αυτές τις γραμμές, αυτές να έχουν ήδη ξεπεραστεί από τις εξελίξεις.
Θέλω να πιστεύω πως η πολιτική ηγεσία έχει πάρει τις αποφάσεις της και η στρατιωτική ηγεσία με ετοιμότητα θα τις εφαρμόσει επί του πεδίου αν, ό μη γένοιτο, χρειαστεί.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 12-13 Σεπτεμβρίου 2020