Οι μεγάλες δημοσιονομικές προσαρμογές, πανθομολογουμένως βίαιες, ολοκληρώθηκαν(;), αλλά στη χώρα δεν πνέει άνεμος αισιοδοξίας, ανάπτυξης και ευρωπαϊκής «κανονικότητας».

Ο λόγος είναι προφανής και αφορά πλείστες παράπλευρες απώλειες της λιτότητας, τις οποίες αρνούμαστε να δούμε κατά πρόσωπο και να τις αντιμετωπίσουμε.

Στην Ελλάδα ανέκαθεν αντιπαθούσαμε τους σχεδιασμούς, αλλά στη δεδομένη στιγμή είναι όρος εθνικής επιβίωσης να δουλέψουμε με στρατηγικό σχέδιο μετρήσιμων στόχων για τα επόμενα πολλά χρόνια. Προϋπόθεση ενός σχεδίου αποτελεί η καταγραφή των δεδομένων. 

Ένα εθνικό scanning. Μία εθνική ανάλυση SWOT (δυνατά, αδύνατα σημεία, κίνδυνοι και ευκαιρίες). Μία αξιολόγηση αναφορικά με τις εγγενείς μας αδυναμίες, τις οικονομικές και κοινωνικές στρεβλώσεις ως αποτέλεσμα των κρίσεων, τα πολυθρύλητα «συγκριτικά μας πλεονεκτήματα», τους καινούργιους κινδύνους αλλά και την υστέρησή μας σε σχέση με την εξέλιξη του άλλου κόσμου όλα αυτά τα χρόνια του ανελέητου διχασμού και της αλληλοκατηγορίας.

Για όλα υπάρχουν δείκτες και αλγόριθμοι. Το θέμα είναι σε ποιους τομείς και σε σύγκριση με ποιους άλλους θέλουμε να μετρηθούμε.

Οι δημόσιοι υπάλληλοι μειώθηκαν και έφθασαν σε αριθμούς, κατ’ αναλογία πληθυσμού, πολύ χαμηλότερους από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αλλά δεν έχουμε -και δεν είχαμε- παραγωγικό, σύγχρονο και φιλικό δημόσιο.

Στη χώρα που περισσεύουν οι πτυχιούχοι, όλο και αποκαλύπτονται περιπτώσεις πλαστών πτυχίων από απολυτήριο δημοτικού μέχρι και μεταδιδακτορικού…

Η φορολογική βάση δεν αυξήθηκε, αλλά οι φόροι ανέβηκαν στον ουρανό. Αυτή η ιδιότυπη ανακατανομή που τροφοδοτεί το καινούργιο κοινωνικό στρώμα των «επιδοματούχων», προκαλεί φτωχοποίηση στη μεσαία τάξη. Και βέβαια δεν αυξάνει το ΑΕΠ. Είναι προφανές το «γιατί».

Τα στοιχεία που δημοσιοποιούνται για τη μείωση της ανεργίας, προκλητικά παραβλέπουν τους συγκλονιστικούς αριθμούς της μετανάστευσης των νέων, που δεν φαίνεται να σταματά.

Οι «μεταρρυθμίσεις» στην παιδεία είναι ένα αδιανόητο ράβε ξήλωνε, με δημιουργία καινούργιων σχολών, χωρίς κανένα σχεδιασμό σύνδεσης με την παραγωγή.

Οι στρεμματικές αποδόσεις για πολλές καλλιέργειες στην Ελλάδα υστερούν έως και 30% από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ μεγάλο τμήμα της ελληνικής περιφέρειας έχει εγκαταλειφθεί.

Ο υπ’ αριθμόν ένα εθνικός κίνδυνος, το «δημογραφικό», αντιμετωπίζεται από κυβέρνηση και αντιπολίτευση ως ένα κουραστικό κεφάλαιο προεκλογικών εξαγγελιών.

Το ΑΕΠ παραμένει περίπου στα 180 δισ. ευρω. Όποιος αποστασιοποιηθεί από την εικόνα της ελληνικής καθημερινότητας, αδυνατεί να κατανοήσει πώς είναι δυνατόν μια χώρα με τέτοιο brand -Ιστορία, μνημειακό πλούτο, ακτογραμμή, υπεραξία διατροφής, γεωθερμία, ανέμους και ήλιο, ανθρώπινο δυναμικό- να περιμένει αμήχανη, στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, κάποιους φανταστικούς επενδυτές.

Έχει ακόμα πολλούς βράχους και άγριες θάλασσες μπροστά και πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στη χάραξη πορείας. Τώρα, όσο είναι καιρός, γιατί σε λίγο θα ξεμείνουμε και από καπετάνιους.

ΠΕΡΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ

Οι εργαζόμενοι που ανήκουν στις παραγωγικές ηλικίες των 20 - 44 μειώθηκαν περισσότερο από 600.000 μέσα σε μία οκταετία. Η τάση δεν φαίνεται να αναστρέφεται τα επόμενα χρόνια, ενώ είναι ήδη ορατή σε πολλούς χώρους του ιδιωτικού, αλλά και του δημόσιου τομέα η αύξηση του μέσου όρου ηλικίας των εργαζομένων με ό,τι αυτό συνεπάγεται. 

Γι’ αυτούς και άλλους λόγους, που απαιτούν εμπεριστατωμένη ανάλυση και μεγάλες αποφάσεις, ενώ τον τελευταίο χρόνο η ελληνική οικονομία είχε τη 14η θέση στην Ε.Ε., αναφορικά με την αύξηση της απασχόλησης, βρέθηκε στην 23η σχετικά με την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας. 

Η οικονομική της λοιπόν μεγέθυνση παραμένει αναιμική και αυτό δεν χρειάζεται καν ανάλυση για να το συνειδητοποιήσουμε. Έχουμε όμως χρέος απέναντι στους νέους και τους αγέννητους να ορίσουμε τους εθνικούς μας στόχους για την επόμενη δεκαετία.

ΚΑΙ ΟΙ ΣΕΦ ΜΑΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΟΥΝ

Η ελληνική τηλεόραση κατακλύζεται καθημερινά από εκπομπές μαγειρικής. Ορισμένες μάλιστα εξ αυτών είναι αξιόλογες, για τα ελληνικά δεδομένα, παραγωγές. 

Ως επαγγελματικός προσανατολισμός η μαγειρική και η ζαχαροπλαστική γίνεται ολοένα και πιο θελκτικός για πολλούς νέους. Από την άλλη, η ελληνική κουζίνα ταξινομείται ως μία από τις πιο υγιεινές και αναγνωρίσιμες κουζίνες στον κόσμο. Έχουμε όμως κάνει όσα πρέπει για να γίνει η χώρα γαστρονομικός προορισμός;

Τα στοιχεία της μετανάστευσης των καλών μας μαγείρων άλλα καταδεικνύουν. Εδώ μπορούμε να αντιπαραβάλλουμε το παράδειγμα των σκανδιναβικών χωρών, οι οποίες, χωρίς τοπική παράδοση, έχουν εξελιχθεί σε παγκόσμια κέντρα υψηλής γαστρονομίας. Μα πώς το κατάφεραν; Σχέδιο το λένε…

ΟΛΟΙ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΟΛΩΝ

Βέβαια δεν είναι μόνο ζήτημα της πολιτικής ηγεσίας η ανάγκη νηφάλιας προσέγγισης των προβλημάτων μας και εθνικού διαλόγου για την υπέρβασή τους. Απαιτεί και αυτιά πρόθυμα και γλώσσες διστακτικές. 

Γιατί μπορεί η χώρα να βρίσκεται πολύ χαμηλά στην ενσωμάτωση της τεχνολογίας στις υπηρεσίες, αλλά στον ιδιωτικό ηλεκτρονικά μας χώρο θριαμβεύουμε… 

Σύμφωνα με στοιχεία των τελευταίων ετών, διατηρούμε μία από τις πρώτες ευρωπαϊκές θέσεις (κάπου τέταρτοι) στο σχολικό εκφοβισμό, ενώ πριν από λίγα χρόνια αναδειχθήκαμε δεύτεροι (μετά τους Ρουμάνους) στο διαδικτυακό μπούλιγκ. Αλλά και στον εργασιακό εκφοβισμό δεν τα πάμε άσχημα. Μάλλον διατηρούμε την τρίτη θέση που καταγράφηκε πριν από περίπου έναν χρόνο. Όσο για τις πολιτικές μας τοποθετήσεις στα κοινωνικά δίκτυα, δεν χρειαζόμαστε μετρήσεις. Είμαστε υπερήφανα όλοι εναντίον όλων.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 3 Φεβρουαρίου 2019