Οι πρωθυπουργοί αλλάζουν, έρχονται και παρέρχονται, αλλά το τελετουργικό της Γενικής Εκθέσεως του Σεπτεμβρίου παραμένει ως έχει εδώ και δεκαετίες, με εξαίρεση κάποιες μικροαλλαγές, κυρίως λόγω συγκυριών. Ένα από τα στάνταρ αυτού του τελετουργικού είναι και το κυβερνητικό ενδιαφέρον για την Θεσσαλονίκη. Είθισται κάθε Σεπτέμβριο η εκάστοτε κυβέρνηση να ασχολείται εντατικότερα με τα διαχρονικά προβλήματα της πόλης, να συσκέπτεται με τους τοπικούς φορείς, να εξαγγέλλει πολιτικές, να αναθεωρεί χρονοδιαγράμματα και ενίοτε, να δίνει και κάποιες λύσεις. Πιστός σε αυτήν την παράδοση παραμένει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Ο πρωθυπουργός ήρθε πριν από μερικές ημέρες στην πόλη, είδε τους φορείς, άκουσε τα προβλήματά τους, τα οποία στη συντριπτική πλειονότητα ήταν σχεδόν πανομοιότυπα με πέρυσι, αφού στο διάστημα που μεσολάβησε δεν έγιναν σπουδαία πράγματα για την επίλυσή τους. Και τώρα, αναμένονται το προσεχές σαββατοκύριακο των εγκαινίων της ΔΕΘ, οι απαντήσεις και οι λύσεις που θα παρουσιάσει η κυβέρνηση, για τα εκκρεμή θέματα της Θεσσαλονίκης. Δεν έχει νόημα να τα απαριθμήσει κανείς στο σύνολό τους. Άλλωστε, δεν έχουν όλα την ίδια βαρύτητα. Όμως υπάρχουν κάποια σοβαρά θέματα για τα οποία θα πρέπει να δοθούν απαντήσεις, να παρουσιαστούν λύσεις και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα.

1. Μετρό. Παραμένει το υπ' αριθμόν ένα πρόβλημα για περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια. Από την ημέρα που ξεκίνησε η κατασκευή του, το 2006, πέρασαν από τη ΔΕΘ πέντε πρωθυπουργοί, χωρίς να υπολογίζονται οι υπηρεσιακοί. Όλων οι εξαγγελίες διαψεύστηκαν. Ακόμη και αυτές του κ. Μητσοτάκη ο οποίος στην πρώτη επίσκεψή του στη ΔΕΘ ως πρωθυπουργός είχε δεσμευτεί ότι το μετρό θα λειτουργήσει τον Απρίλιο του 2023. Σήμερα οι πλέον αισιόδοξες εκτιμήσεις τοποθετούν την έναρξη λειτουργίας του μετά περίπου έναν χρόνο, ίσως ενόψει των εγκαινίων της 88ης ΔΕΘ. Οι Θεσσαλονικείς περιμένουν από τον πρωθυπουργό συγκεκριμένη πλέον ημερομηνία.

2. ΟΑΣΘ. Εδώ και μια οκταετία η αστική συγκοινωνία στην Θεσσαλονίκη είναι εξαιρετικά προβληματική. Η κρατικοποίηση του ΟΑΣΘ, αντί να βελτιώσει την κατάσταση, την επιδείνωσε. Ο Οργανισμός παραμένει σε ομηρία, λειτουργώντας υπό καθεστώς εκκαθάρισης από το 2017. Ο στόλος του έχει απαξιωθεί, είναι μόλις στο 1/6 σε σχέση με το 2015, το δε προσωπικό του έχει μειωθεί σχεδόν κατά 50%. Λειτουργεί με μισθωμένα λεωφορεία και με περίπου 400 λιγότερους οδηγούς. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι για την υλοποίηση του συγκοινωνιακού έργου στις λεωφορειακές γραμμές εντός του πολεοδομικού συγκροτήματος απαιτούνται 370 οχήματα. Αυτές τις μέρες κυκλοφορούν 270 κατά το μέγιστο, δηλαδή 100 λιγότερα! Η κυβέρνηση, δια του πρωθυπουργού, ή έστω δια του αρμόδιου υπουργού Χρήστου Σταϊκούρα θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τι σκοπεύει να κάνει με τον ΟΑΣΘ. Εάν θα τον διατηρήσει υπό δημόσιο έλεγχο ή εάν θα παραχωρήσει το σύνολο του μεταφορικού έργου σε ιδιώτες. Στην πρώτη περίπτωση θα πρέπει να αναλάβει σαφείς, κοστολογημένες και χρονολογημένες δεσμεύσεις για την δημιουργία ενός συγκοινωνιακού φορέα, ικανού να ανταποκριθεί στις ανάγκες της πόλης.

3. Ανάπλαση ΔΕΘ. Το σχέδιο της κατασκευής νέου εκθεσιακού και συνεδριακού κέντρου, μαζί και με διάφορες εμπορικές χρήσεις (ξενοδοχείο, γραφεία, καταστήματα, πάρκινγκ), στο χώρο που καταλαμβάνει σήμερα η ΔΕΘ, έχει βαλτώσει. Το κόστος ανέβηκε από τα αρχικά 124 εκατ. ευρώ, σε πάνω από 300, ένδειξη της προχειρότητας με την οποία σχεδιάστηκε. Οι εμπνευστές του σχεδίου προσπαθούν να πείσουν την κυβέρνηση να βάλει εκείνη τα 200 εκατ. ώστε να αναζητήσουν τα υπολειπόμενα 100 από τους ιδιώτες. Ο πρωθυπουργός θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τι είναι διατεθειμένη να πράξει η κυβέρνησή του στο θέμα αυτό· εάν θα διαθέσει το ποσόν των 200 εκατ. ή εάν θα αλλάξει την αρχική, θετική της γνώμη, επανεξετάζοντας τη στάση της.

4. Νοσοκομεία. Στον τομέα της Υγείας, πέρα από τα γενικότερα προβλήματα (ελλείψεις προσωπικού, εξοπλισμού κ.λπ.) υπάρχουν δύο εκκρεμότητες οι οποίες αφορούν στο νέο ογκολογικό νοσοκομείο και στο παιδιατρικό, στο Φίλυρο. Για το ογκολογικό, το οποίο αποφασίστηκε να γίνει στο πρώην στρατόπεδο Καρατάσιου, οι διαδικασίες κινούνται με ρυθμό χελώνας. Έγιναν ελάχιστα πράγματα τη χρονιά που μεσολάβησε. Για δε το παιδιατρικό, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, μετά το ναυάγιο του πρώτου διαγωνισμού ο οποίος κηρύχθηκε άγονος, τώρα φαίνεται κάποιο φως στον ορίζοντα. Ο πρωθυπουργός οφείλει να ξεκαθαρίσει τι θα πράξει η κυβέρνησή του και για τις δύο αυτές περιπτώσεις. Σημειώνεται ότι, εκτός από τα νοσοκομεία, απαιτούνται και σημαντικές εργασίες για την οδική πρόσβαση σε αυτά.

5. ThessINTEC. Όταν το 2019 ο κ. Μητσοτάκης είχε ανακοινώσει από τη ΔΕΘ ότι παραχωρείται η έκταση των 760 στρεμμάτων στην περιοχή μεταξύ αεροδρομίου και Περαίας για την δημιουργία του τεχνολογικού πάρκου, είχε δώσει περιθώριο δύο ετών για να βρεθούν τα απαιτούμενα κεφάλαια, διαφορετικά θα ανακαλούσε την παραχώρηση. Παρήλθαν τελικά τέσσερα χρόνια και ακόμη χειροπιαστό χρηματοδοτικό σχήμα δεν υπάρχει. Στο μεταξύ η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων έχει κριθεί ελλιπής από το Ε' Τμήμα του Συμβουλίου Επικρατείας, ενώ δεν έχει εκδοθεί ούτε το Προεδρικό Διάταγμα που θα καθορίζει το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο του ThessINTEC. Χωρίς αυτά οι επενδυτές (κυρίως Ισραηλινοί) δεν πρόκειται να προχωρήσουν σε οριστικές συμφωνίες. Ο πρωθυπουργός θα πρέπει και στο θέμα αυτό να πει τι σκοπεύει να κάνει.

6. Στρατόπεδα. Στο θέμα των ανενεργών στρατοπέδων υπάρχουν αρκετές εκκρεμότητες. Το σχέδιο της μετατροπής του πρώην στρατοπέδου Γκόνου στη δυτική Θεσσαλονίκη σε κέντρο logistics κινείται με βραδύτατους ρυθμούς και εκτός αρχικών πρωθυπουργικών εξαγγελιών. Δεν έχουν ακόμη καθοριστεί οι χρήσεις γης, ούτε έχουν ολοκληρωθεί οι τεχνικές και χρηματοοικονομικές μελέτες με αποτέλεσμα να μετατίθεται η προκήρυξη του διαγωνισμού για κάποια στιγμή μέσα στο 2024. Σοβαρές εκκρεμότητες υπάρχουν και ως προς την παραχώρηση στους δήμους, των πρώην στρατοπέδων Κόδρα, στην Καλαμαριά και Μεγάλου Αλεξάνδρου, στη δυτική Θεσσαλονίκη.

7. Μουσείο Ολοκαυτώματος. Εδώ και περίπου μία τριετία ακούμε ότι “το έργο εισέρχεται σε τροχιά υλοποίησης”, χωρίς ωστόσο να έχει γίνει τίποτε επί του πεδίου. Κάποια προβλήματα χωροθέτησης λύθηκαν, με την παραχώρηση δέκα στρεμμάτων από το δήμο Θεσσαλονίκης, ενώ δόθηκε και η προέγκριση της οικοδομικής άδειας. Ο πρωθυπουργός θα πρέπει να δώσει συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για την έναρξη της κατασκευής και τον χρονικό ορίζοντα λειτουργίας του Μουσείου.