ΑΠΟΨΕΙΣ

«Tο πεπρωμένον φυγείν αδύνατον» αποδίδεται μεν στον Πίνδαρο, υιοθετείται όμως από περισσότερους. Διαχρονικά.

Ανεξάρτητα από την άποψη καθενός όσον αφορά το πεπρωμένο και τη μοίρα του, ο νόμος καθόλου δεν υιοθετεί τέτοιες προσεγγίσεις.

Ακόμα κι όταν αναφερόμαστε σε ατυχήματα. Ιδίως εργατικά.

Και τότε αναζητούνται ευθύνες.

Και υπεύθυνοι.

Το εργατικό ατύχημα

Ως τέτοιο θεωρείται το βίαιο συμβάν που επέρχεται σε εργάτη ή υπάλληλο κατά την εκτέλεση της εργασίας του. Ή με αφορμή αυτήν. Ως εργατικό ατύχημα λογίζεται και η επαγγελματική ασθένεια.

Κρίσιμη είναι η ανθρωπιστική διάσταση των εργατικών ατυχημάτων. Όμως και το οικονομικό βάρος τους δεν είναι αμελητέο. Το επωμίζονται οι παθόντες, οι οικογένειές τους, οι επιχειρήσεις, οι ασφαλιστικές εταιρείες, οι ασφαλιστικοί οργανισμοί. Αυτονοήτως και το κοινωνικό σύνολο.

Επί εργατικού ατυχήματος ενεργοποιούνται οι ασφαλιστικές παροχές του ΕΦΚΑ. Βεβαίως και οι ενδεχόμενες διοικητικές, αστικές και ποινικές ευθύνες του εργοδότη και της επιχείρησης.

<b>Ο «δόλος» του εργοδότη (</b><b>και τα μέτρα ασφαλείας της επιχείρησης)</b>

Κατά το νόμο, όταν δικαστική απόφαση διαγνώσει δόλο του εργοδότη, ο εργοδότης υποχρεούται να επιστρέψει στον ΕΦΚΑ ό,τι ο τελευταίος (ΕΦΚΑ) έχει καταβάλει στον εργαζόμενο (ή σε περίπτωση θανάτου του στους οικείους του). Στη βάση του δεδομένου αυτού, πολλοί προβληματισμοί διατυπώθηκαν σχετικά με το περιεχόμενο της έννοιας του δόλου στη συγκεκριμένη περίπτωση. Την αυθεντική ερμηνεία της ανέλαβε ο νομοθέτης (άρθρο 212 ν. 4512/2018). Και το αποτέλεσμα δεν ήταν υπέρ του εργοδότη.

Με βάση τη νέα (ερμηνευτική) ρύθμιση:

Είναι ενδεχόμενο (και όχι ασύνηθες) δικαστική απόφαση να συνδέσει εργατικό ατύχημα με παραβίαση ή ελλιπή εφαρμογή (οφειλόμενων να ληφθούν) μέτρων σχετικών με την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων. Σε μια τέτοια περίπτωση θεωρείται, αυτοδίκαια, πως υφίσταται δόλος του εργοδότη. Το σημαντικότερο: Ο εργοδότης ευθύνεται (επιπρόσθετα με ό,τι του αναλογεί) και για ό,τι ο ΕΦΚΑ υποχρεώθηκε να καταβάλει στον εργαζόμενο που υπέστη το ατύχημα ή, σε περίπτωση θανάτου του, στους οικείους του.

Με άλλα λόγια: Η εμπειρία έχει δείξει πως είναι εξαιρετικά ευχερές οποιοδήποτε ατύχημα, σε οποιαδήποτε επιχείρηση, να αποδοθεί σε ελλιπή τήρηση μέτρων ασφαλείας. Το γεγονός αυτό τεκμηριώνει, με τρόπο αντικειμενικό, δόλο(!) του εργοδότη, αποκλειστική ευθύνη του ίδιου και υποχρέωσή του να αποδώσει στον ΕΦΚΑ ό,τι αυτός (ο ΕΦΚΑ) κατέβαλε εξαιτίας του ατυχήματος.

Εν κατακλείδι

Η ευθύνη της επιχείρησης όσον αφορά τα εργατικά ατυχήματα έχει καταστεί, ήδη, ευρεία. Ενδεχομένως αδικαιολόγητα ευρεία.

Η τήρηση των μέτρων ασφαλείας δεν αρκεί από την πλευρά της επιχείρησης. Επιβάλλεται και η δυνατότητα απόδειξης της τήρησής τους: Ελαφρά διαφοροποιημένη οπτική των αρμοδίων ελεγκτών του ΣΕΠΕ που θα επιληφθούν ενός εργατικού ατυχήματος, μπορεί να καταλήξει σε σημαντικές (ενδεχομένως και ολέθριες) συνέπειες για την επιχείρηση και τον επιχειρηματία.

Περί του πρακτέου; Επιβεβλημένη όχι μόνο η τήρηση των μέτρων ασφαλείας αλλά και η δυνατότητα απόδειξης της (πλήρους) τήρησής τους.

Κι ακόμα περισσότερο:

Η εξαιρετικά προσεκτική διαχείριση των (σε κάθε περίπτωση απευκταίων) εργατικών ατυχημάτων αποδεικνύεται μείζονος σημασίας. Ανεξάρτητα μάλιστα από το αν κάποιος πιστεύει (ή όχι) στο «πεπρωμένο» και τη «μοίρα», ένα είναι βέβαιο: Οι (ενδεχομένως εξαιρετικά) δυσμενείς συνέπειες ενός εργατικού ατυχήματος μετά βεβαιότητας μπορούν να μετριασθούν.

Και για την επιχείρηση.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 22 Δεκεμβρίου 2019