ΑΠΟΨΕΙΣ

Στη Γερμανία έχουν πυκνώσει οι φωνές που ασκούν κριτική στους Σρέντερ και Μέρκελ για την ενεργειακή εξάρτηση της χώρας από τη Ρωσία του Πούτιν. Έχουν χοντρύνει οι χαρακτηρισμοί, καθώς μερίδα των σχολιαστών αποκαλεί τους δύο ηγέτες «εντολοδόχους του Πούτιν». Η μετέπειτα διαδρομή του Σρέντερ στην Rossnef και η συνεύρεση, κατά το παρελθόν, στην ανατολική Γερμανία της Μέρκελ με τον Πούτιν, προκαλούν υπονοούμενα όχι πλέον για αφελείς, κοντόφθαλμες οικονομίστικες πολιτικές, αλλά για μεθοδευμένη στρατηγική ενδυνάμωσης του ρωσικού καθεστώτος. Ένα δημοσίευμα διερωτάται αν υπήρξε μία προνομιακή συμφωνία μεταξύ Γερμανίας-Ρωσίας για την αγορά φυσικού αερίου. Ένα ερώτημα απολύτως λογικό, που δικαιολογείται από τις εξελίξεις. Η πρωτοφανής οικονομική ανάπτυξη της Γερμανίας στην εικοσαετία 2000-2020 εν πολλοίς οφειλόταν στη φτηνή ενέργεια που αγόραζε από τη Ρωσία.

Αποτέλεσμα αυτής της επιλογής είναι η πρωτόγνωρη κατάσταση που αρχίζει να επικρατεί στη γερμανική οικονομία, κάτω από τις νέες συνθήκες που διαμόρφωσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Για πρώτη φορά από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 το εμπορικό ισοζύγιο παρουσιάζει έλλειμμα 1 δισεκατομμύριο ευρώ.

Αντί λοιπόν οι γερμανικές, κυρίως οικονομικές, ελίτ με ενοχές να προσεγγίζουν τη σημερινή κατάσταση, επανήλθαν στο γνωστό τροπάριο της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Προχθές, ο πρόεδρος της Bundesbank Γιοαχίμ Νάγκελ επανήλθε με κομψό τρόπο, εμμέσως, στην πολιτική των μνημονίων. Ανέσυρε το πρόγραμμα απεριορίστων αγορών ομολόγων που θέσπισε ο Ντράγκι. Το πρόγραμμα το οποίο ουδέποτε λειτούργησε, είχε μια σημαντική προϋπόθεση: H χώρα που το είχε ανάγκη έπρεπε να ζητήσει βοήθεια από τον ESM, δηλαδή να βρισκόταν σε μνημόνιο.

Πιθανόν αυτές να είναι απλώς οι σκέψεις ενός κεντρικού τραπεζίτη που, εκ της θέσεως του, υπερασπίζεται την οικονομική ορθοδοξία. Τις τελικές αποφάσεις τις λαμβάνουν πάντα οι πολιτικές ηγεσίες που συνεκτιμούν και πολλούς άλλους παράγοντες. Συνήθως, ένας πολιτικός έχει πιο πλήρη εικόνα από έναν τεχνοκράτη.

Εννοείται πως αν τελικά η Γερμανία υιοθετήσει και πάλι την πολιτική των μνημονίων, οι αναταράξεις στην ευρωζώνη και στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι ισχυρές, καθώς οι χώρες του «αμαρτωλού» Νότου δεν θα είναι διατεθειμένες να πληρώσουν για μια ακόμα φορά τις επιλογές των γερμανικών ελίτ. Αν σήμερα ο πληθωρισμός έχει ξεφύγει και το κόστος δανεισμού αυξάνεται, αυτά οφείλονται πέραν όλων των άλλων λόγων και στην εξάρτηση της γερμανικής οικονομίας -που αποτελεί την ατμομηχανή της Ευρώπης- από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Αντί λοιπόν η Γερμανία και οι «ενάρετες» χώρες του Βορρά να συμβάλουν στην κοινή αντιμετώπιση του ενεργειακού προβλήματος με τη δημιουργία ενός ενεργειακού ταμείου, ξαναθυμήθηκαν τα μνημόνια και τις περιοριστικές πολιτικές. Πραγματικά θα πρέπει κάποιος να διαθέτει μυαλό νηπίου για να μιλά για μνημόνια μετά την παγκόσμια λαίλαπα της πανδημίας και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ή να έχει βίτσιο με τη δημοσιονομική πειθαρχία. Ή να θέλει να διαλύσει την Ευρωπαϊκή Ένωση.