Λένε πως αυτά που θα συμβούν τη δεκαετία 2020 - 30 θα αλλάξουν την πολιτική, κοινωνική και οικονομική εικόνα του πλανήτη για τα επόμενα εκατό χρόνια τουλάχιστον, ενώ οι αλλαγές στην καθημερινότητα, στα υλικά που μας περιβάλλουν και στο εργασιακό τοπίο θα είναι σαρωτικές.

Ένας σημερινός πενηντάρης και εξηντάρης προσέρχεται -κακά τα ψέματα- στη συζήτηση μελαγχολικά και έναν μεταφυσικής και οντολογική φύσεως προβληματισμό.

Πώς όμως να μπεις σε μια συζήτηση για πράγματα που θα συμβούν στη ζωή και θα είναι χωρίς άλλο θαυμαστά και τρομακτικά συνάμα, ενώ εσύ θα έχεις -ακόμα και με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις περί «προσδόκιμου»- αποσυρθεί από τη δράση ή και θα έχεις εγκαταλείψει τον μάταιο κόσμο;

Η συζήτηση για την τεχνητή νοημοσύνη, όπως άλλωστε και για την κλιματική αλλαγή, είναι λίγο αλλόκοτη.

Η γενιά της Γκρέτα Τούνμπεργκ, της έφηβης που θέλει να σώσει τον κόσμο, εκφράζει για πολλούς την ελπίδα για να σωθεί ο πλανήτης, ο οποίος ετέθη εν κινδύνω από τις άπληστες και απερίσκεπτες μεταπολεμικές γενιές -των παππούδων και των πατεράδων δηλαδή της γενιάς αυτής

Υπάρχει όμως, λένε οι σκεπτικιστές, περίπτωση μία έφηβη να αποτελεί τη μεγαλύτερή μας ελπίδα απέναντι στην κλιματική αλλαγή;

Άλλοι επισημαίνουν ότι μέσα στο κίνημα της Γκρέτα βλέπουν και κακομαθημένα παιδιά που εκφράζουν έναν «νέο εγωισμό»: Κάντε πέρα οι μεγαλύτεροι, αφού αυτά που έρχονται δεν σας αφορούν.

Συμμετείχα σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση στις Βρυξέλλες για το πολύπλοκο, τρομακτικό αλλά και συναρπαστικό ταυτοχρόνως θέμα της τεχνητής νοημοσύνης, που οργάνωσε η ευρωβουλευτής Εύα Καϊλή ως μέλος της επιτροπής για το Μέλλον και τις Νέες Τεχνολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στην οποία συμμετείχε η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Margrethe Vestager, η οποία μίλησε για το μέλλον και την ψηφιακή πολιτική της ΕΕ.

Στο πάνελ ήταν ο υπεύθυνος Επικοινωνιακής Πολιτικής του ΟΟΣΑ Anthony Gooch και ο καθηγητής Andrea Renda του High Level expert group της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, άνθρωπος για τον οποίο θα ακούμε πιο συχνά τα επόμενα χρόνια, οι οποίοι δέχτηκαν καταιγισμό ερωτήσεων για τη στάση της ΕΕ απέναντι στην ψηφιακή πολιτική των ΗΠΑ και της Κίνας.

Η κυρία Vestager διαβεβαίωσε τον κόσμο ότι η Ένωση είναι έτοιμη να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για να καταστεί η Ευρώπη «πρωτοπόρος» στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης αλλά και να θεσπίσει ισχυρό πλαίσιο ως προς την ηθική χρήση της. Το πώς διασφαλίζεται όμως η ταυτόχρονη ύπαρξη και των δύο αυτών κρίσιμων παραμέτρων για τη ζωή μας στο εγγύς μέλλον παραμένει ερωτηματικό.

Η συζήτηση έγινε μπροστά σε πολύ πυκνό ακροατήριο με ευρωβουλευτές, μεταξύ των οποίων και η πρώτη αντιπρόεδρος της Ευρωβουλής Mairead McGuinness, ειδικούς επιστήμονες και πολιτικούς αναλυτές. Ήταν η ίδια ημέρα που ψηφίστηκε το Brexit στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η ατμόσφαιρα τα είχε όλα. Συγκίνηση, ερωτηματικά, ερεβώδη διάθεση για το μέλλον της Ευρώπης αλλά και μεγάλη διάθεση για ενημέρωση. Η ίδρυση του Center4AI, με σκοπό να παρακολουθεί την επιστημονική εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης, τα οφέλη που φέρνει αλλά και τις συνέπειές της επιταχύνει πολλές εξελίξεις στο θέμα. Ένιωθα λίγο σαν τον ήρωα του τραγουδιού του ιστορικού συγκροτήματος Τζέθρο Ταλ «Too old to rock and roll, too young to die» (πολύ γέρος για το ροκ εντ ροκ εντ ροκ, πολύ νέος για να πεθάνω).

Γύρω μου άκουγα προβλέψεις για το τι θα πει «η κυρία με τα πρόστιμα», καθώς τα τρία τελευταία χρόνια μαίνεται η κόντρα της Μ. Βεστάγκερ με τους τεχνολογικούς κολοσσούς. Η ευρωπαία επίτροπος, την οποία ο Ντόναλντ Τραμπ είχε αποκαλέσει «εχθρό των ΗΠΑ» -για να λάβει από την ίδια την πληρωμένη απάντηση «είμαι εχθρός της φοροδιαφυγής»- έχει πράγματι υπογράψει ιλιγγιώδη πρόστιμα για όσους παρέκαμψαν το νόμο.

Αλλά και ο Τιμ Κουκ της Apple είχε χαρακτηρίσει "πολιτικές αηδίες" το τεράστιο πρόστιμο που επιβλήθηκε στην εταιρεία του από τη γενική διεύθυνση Ανταγωνισμού για πρακτικές φοροαποφυγής.

Φτάνουν αυτά νομίζω για να αντιληφθούμε πώς θα συγκρουστούν στο μέλλον οι δυο πλευρές...

Η Βεστάγκερ, ως επίτροπος Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δεν κάνει τίποτα παραπάνω από το να ρυθμίζει τη νόμιμη εμπορική δραστηριότητα σε όλη την Ευρώπη και δικαίως θεωρείται το πρόσωπο κλειδί για την οικονομική εξέλιξη της ΕΕ.

Αλλά και η νέα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που εξελέγη τον περασμένο Ιούλιο, απεδείχθη μάλλον αισιόδοξη όταν ανακοίνωνε πως θα σχηματιστεί νομοθεσία για συντονισμένη πανευρωπαϊκή προσέγγιση των ανθρωπίνων και ηθικών συνεπειών της τεχνητής νοημοσύνης, θέτοντας ως όριο τις πρώτες 100 ημέρες από την ανάληψη των καθηκόντων της!

Τούτο βέβαια δεν μπορούσε να συμβεί και η προθεσμία έληξε. Τώρα οι πιο ενθουσιώδεις βάζουν όριο τη λήξη του 2020. Η τεχνητή νοημοσύνη θα δώσει υπερόπλα στην ιατρική, θα μας φέρει πιο κοντά στη θεραπεία του καρκίνου, θα λύσει πολλά προβλήματα με τις έξυπνες πόλεις αλλά θα βάλει με πιο πιεστικό τρόπο τα θέματα του «μεγάλου αδελφού» -τι θα γίνει λ.χ. με τη σαρωτική τεχνική αναγνώρισης προσώπου και την προστασία των δεδομένων, την ασφάλεια των προϊόντων κ.ά.; -για τα οποία τα αλληλεπικαλυπτόμενων αρμοδιοτήτων θεσμικά όργανα και η γραφειοκρατία των Βρυξελλών δεν εγγυώνται και τις πιο γρήγορες αντιδράσεις

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 16 Φεβρουαρίου 2020