Οι εποχές αλλάζουν. Έρχονται κοινωνικές κατακτήσεις, πέφτουν στερεότυπα και να λέμε ευτυχώς. Ο καθημερινός μας λόγος αναμενόμενα μεταμορφώνεται κι αυτός. Λέξεις που μπορούν να θεωρηθούν ότι προωθούν ή υποκρύπτουν ρατσιστική, σεξιστική ή προσβλητική για ειδικές ομάδες ανθρώπων στάση εγκαταλείπονται.
Η πιο γνωστή αλλαγή ήρθε εδώ και αρκετά χρόνια αφού προηγήθηκαν αγώνες δεκαετιών και τονώθηκε η αντιρατσιστική συνείδηση : Το Negro εξαφανίστηκε , έγινε black και μετά African American και μετά person of color.
Θα πει κάποιος βέβαια, ότι το σύνθημα «black lives matter” επαναφέρει τη χρήση της λέξης «μαύρος», αλλά μάλλον ξεχνά ότι η πολιτική ορθότητα προτιμά η λέξη αυτή να χρησιμοποιείται μόνο από αφροαμεριανούς.
Από την άλλη, πολλοί πιστεύουν πια ότι και η χρήση της λέξης «λευκός» είναι ρατσιστική από όποιον κι αν χρησιμοποιείται.
Δείτε και το παλιό και ανεκδιήγητο Redskin (ερυθρόδερμος) που έγινε Indian και μετά American Indian, Native American (στις ΗΠΑ) και Member of the First Nations (στον Καναδά).
Και στη χώρα μας όμως εδώ και χρόνια έχουμε εγκαταλείψει την απαράδεκτη παλιά συνήθεια να βρίζουμε τα Θεία που είναι πια και ποινικό αδίκημα. Οι αλλαγές επίσης στον καθημερινό λόγο που αφορούν άλλο θρήσκευμα ή διαφορετική καταγωγή από την πλειονότητα των κατοίκων μιας χώρας είναι εμφανείς.
Το εύρος των αλλαγών στην καθημερινή μας επικοινωνία γίνεται εύκολα αντιληπτό στο γνωστό μας γήπεδο των social media, όπου η σχετική συζήτηση είναι τελευταία πολύ δημοφιλής και έχει χωρίσει τον κόσμο -χωρίς να προκαλεί αυτό έκπληξη- σε δύο παρατάξεις, η οποία καταλογίζει στην άλλη υπερβολές στην αντιμετώπιση του φαινομένου.
Στις ΗΠΑ δεν χρησιμοποιείται πια με την παλιά συχνότητα η λέξη fat. O «χοντρός» παίρνει την εκδίκησή του. Όπως και το obese είναι απαράδεκτο. Από κει και πέρα, κατάλληλες λέξεις είναι τα heavyweight, large-size, plus-size.
Αλήθεια σκεφτήκατε το τι θα άκουγε σήμερα ένας σεναριογράφος αν δημιουργούσε μια σειρά ταινιών με τίτλο «Χοντρός και Λιγνός»;
Υπάρχουν επίσης λέξεις που πλέον χρησιμοποιούνται όλο και πιο αραιά όπως κοντός, ψηλός, νάνος κ.α
Η εξέλιξη στον καθημερινό λόγο που ήρθε από την επικράτηση της πολιτικής ορθότητας είναι ένα θέμα πολύ επίκαιρο για συζήτηση. Δεν μπορούμε να το καλύψουμε σε ένα άρθρο βέβαια καθώς έχει πολλές πτυχές.
Φίλοι ομογενείς που μένουν στην Νέα Υόρκη δέχτηκαν να συλλέξουν κάποιες αλλαγές που παρατήρησαν ότι έχουν έλθει εκεί στην καθημερινή χρήση των λέξεων. Νομίζω ότι έχει ενδιαφέρον να τις ξέρετε. Στην ανάγκη με τη βοήθεια της μηχανής αναζήτησης, βρείτε τη μετάφραση της λέξης στα Ελληνικά.

Ιδού μερικά παραδείγματα:
*Η λέξη «ηλίθιος» έχει την εξής πορεία: Idiot , Mentally Retarded , Mentallly disabled, mentally challenged, person with special cognitive abilities.
*Η λέξη «ανάπηρος» : Από cripple σε disabled person , σε differently-abled person.
*Η λέξη «παλιός»: Από old timer σε senior citizen , person in their golden years.
*Η λέξη «αεροσυνοδός»: Από air hostess σε flying steward, flying assistant.
*Η λέξη «ομοφυλόφιλος»: Από homosexual σε gay, member of the LGBTQ community.
*Η λέξη «άντρας» : Από man, σε person that identifies themselves as male.
*Η λέξη «γυναίκα» : Από woman σε person that identifies themselves as female.
*Η λέξη «ιερόδουλη» : Από Prostitute σε sex worker
*Η λέξη αστυνόμος» :Από Policeman σε police officer
*Η λέξη «οδοκαθαριστής»: Από Garbage man σε waste disposal professional
*Η λέξη νοσοκόμα»: Από nurse σε health care provider
*Η λέξη «υπάλληλος καταστήματος» Από shop clerk , σε shop assistant, σε sales associate
*Η λέξη «ταχυδρόμος» :Από Postman σε postal worker
*Η λέξη «δάσκαλος» :Από Teacher σε educator
*Οι λέξεις «γραμματέας » και «δακτυλογράφος» : Από secretary σε administrative assistant . (Όσο υπάρχουν ακόμα τώρα που όλοι έχουν laptops και πληκτρολογούν τα κείμενα μόνοι τους).
Η λίστα αυτή όχι μόνο δεν τελειώνει αλλά όσο περνάει ο καιρός θα μεγαλώσει.
Αυτά τα λίγα αλλά ενδεικτικά παραδείγματα που αναφέραμε παραπάνω δείχνουν ότι η ίδια η εποχή σε καλεί μεν σε ένα είδος «εγρήγορσης» για μην χρησιμοποιήσεις κάποια λέξη προσβλητική, υποτιμητική για κάποιους και παρεξηγήσιμη, αλλά αναπόφευκτα μειώνει τον παλιό αυθορμητισμό.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι προωθημένες μορφές πολιτικής ορθότητας απειλούν τον κόσμο του χιούμορ . Άλλοι λένε πως οι επόμενες γενιές θα έχουν ξεχάσει τις λέξεις και τις φράσεις που έκαναν bullying σε βάρος των κάθε μορφής αδυνάτων.
Και πως να χαρακτηρίσει άλλωστε κανείς σήμερα την παλιά περιφρονητική τάση κάποιων να σκαρώνουν ανέκδοτα σε βάρος «γκέι , μαύρων, χοντρών, κοντών» ;
«Δεν τη βλέπω να αντέχει ακόμα και τη λέξη «σέξι», λένε κάποιοι . «Σκεφτείτε όλους τους τρόπους με τους οποίους το «σέξι» χρησιμοποιείται στην καθημερινή συνομιλία. Δεν βλέπετε ότι προσβάλλει τους «ασεξουαλικούς» φίλους και φίλες μας» ;

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 21 Ιουνίου 2020