Είναι ο νόμος για την ίδρυση μη κρατικών-μη κερδοσκοπικών ΑΕΙ που πρόσφατα ψηφίστηκε από την Ολομέλεια της Βουλής σύμφωνος με το Σύνταγμα ή όχι και θα κριθεί ως αντισυνταγματικός στην πορεία; Στο παραπάνω ερώτημα θα κληθεί να απαντήσει το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της χώρας, το Συμβούλιο της Επικρατείας με βασική προϋπόθεση κάποιος να απευθυνθεί σε αυτό ώστε να τον προσβάλει. Μία τέτοια έκβαση, η προσφυγή δηλαδή στο ΣτΕ κατά του νόμου Πιερρακάκη θεωρείται σχεδόν βέβαιη σύμφωνα με νομικούς κύκλους που μίλησαν στη «ΜτΚ» αφού πριν την ψήφιση του άνοιξε μια δημόσια συζήτηση για το κατά πόσο ο νόμος είναι σύμφωνος με το Σύνταγμα της χώρας και ειδικότερα το άρθρο 16 ή όχι.

Την τελική κρίση θα κάνει το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ποια είναι όμως η διαδικασία που θα ακολουθηθεί;

Όπως εξηγούν νομικοί στη «ΜτΚ» στην χώρα μας δεν υπάρχει Συνταγματικό Δικαστήριο για να προσβάλει κάποιος ευθέως τον νόμο του κράτους που πρόσφατα ψηφίστηκε. Προκειμένου να εφαρμοστεί λοιπόν ο νόμος και να μπορέσουν οι ενδιαφερόμενοι για την ίδρυση μη κρατικών-μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων να ξεκινήσουν την οποιαδήποτε επένδυση θα πρέπει να εκδοθούν ειδικές πράξεις, δηλαδή υπουργικές αποφάσεις, διοικητικές πράξεις και πράξεις αδειοδότησης οι οποίες, σύμφωνα με το ΠΔ 18/89 μπορούν να προσβληθούν με αίτηση ακύρωσης. Όχι όμως από οποιονδήποτε, αλλά από κάποιον που θίγεται, που έχει δηλαδή έννομο συμφέρον, ενδεχομένως κάποιον καθηγητή πανεπιστημίου, συλλογικότητες φοιτητών κ.α., μελών της ευρύτερης εκπαιδευτικής κοινότητας, λένε οι ίδιοι νομικοί.

«Ενόψει της προσβολής των πράξεων αυτών στο Συμβούλιο της Επικρατείας, πλαγίως αμφισβητείται και ελέγχεται και ο νόμος» υποστηρίζει ο δικηγόρος και Πρόεδρος της Εταιρείας Μελετών Δημοσίου Δικαίου Γιάννης Πιτσιώρας. Εξηγεί πως «εάν ακυρωθούν αυτές οι πράξεις, τότε και ο νόμος εμμέσως ελέγχεται ως αντισυνταγματικός».

Προτεραιότητα

Η προθεσμία για την υποβολή αίτησης ακύρωσης κατά οποιασδήποτε πράξης στο ΣτΕ είναι εξήντα ημέρες μετά την έκδοση της πράξης. Τότε, η πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου θα αποφανθεί ποιος σχηματισμός θα εξετάσει τις αιτήσεις ακύρωσης. Έμπειροι νομικοί εκτιμούν πως λόγω «μείζονος σπουδαιότητας» το θέμα θα συζητηθεί στην Ολομέλεια του ΣτΕ και όχι σε κάποιο τμήμα του. Σε ό,τι αφορά τον χρόνο εκδίκασης της υπόθεσης ορισμένοι εκτιμούν ότι θα χρειαστούν μέχρι και δυο ολόκληρα χρόνια άλλοι πάλι ότι θα δοθεί προτεραιότητα. «Μέχρι την τελική απόφαση και κρίση όσοι προσφύγουν μπορούν να ζητήσουν προσωρινά την αναστολή εκτέλεσης της προσβαλλόμενης πράξης» εξηγεί ο κ. Πιτσιώρας.

Ορισμένοι εκτιμούν ότι μέχρι το ΣτΕ να κρίνει την συνταγματικότητα ή μη του νόμου θα είναι ελάχιστοι εκείνοι που θα προχωρήσουν σε κάποια επένδυση δημιουργίας ιδιωτικού ΑΕΙ, εκτός εάν υπάρξει αναθεώρηση του Συντάγματος.

Σε ό,τι αφορά το κόστος προσφυγής στο ΣτΕ, το παράβολο κοστίζει κάτω από 1.000 ευρώ, ωστόσο για να καταρτιστεί ένας τεκμηριωμένος φάκελος η αμοιβή κάποιου δικηγορικού γραφείου μπορεί να αγγίξει χιλιάδες ευρώ.

«Το θέμα θα κριθεί, ανάλογα και με τις ειδικότερες νομοθετικές επιλογές της κυβέρνησης, από το ΣτΕ και το Δικαστήριο της ΕΕ, καθώς η μέχρι τώρα νομολογία αμφοτέρων δεν οδηγεί σε ασφαλή συμπεράσματα. Μία πιθανή μακρόχρονη αντιδικία θα υπονομεύσει έναν θεμιτό εκπαιδευτικό στόχο στον οποίο θα μπορούσαν να συναινέσουν οι περισσότερες πολιτικές δυνάμεις του τόπου» αναφέρει στην «ΜτΚ» ο Παναγιώτης Μαντζούφας, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στην Νομική Σχολή του ΑΠΘ.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 17.03.2024