ΑΠΟΨΕΙΣ

Αναμφίβολα η υγειονομική κρίση είναι πολύ σοβαρότερη από την επερχόμενη οικονομική κρίση, γιατί αφορά ανθρώπινες ζωές. Από την στιγμή που η κυβέρνηση έθεσε ως αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα την ανθρώπινη ζωή—και καλώς το έπραξε—τότε οι οικονομικοί δείκτες μπαίνουν προς το παρόν στην γωνία. Έρχεται όμως η ώρα που η πατρίδα μας θα βρεθεί μπροστά στα προβλήματα που αφήνει η αναστολή σχεδόν όλων των οικονομικών δραστηριοτήτων για δύο περίπου μήνες. Χωρίς βέβαια να συνυπολογίζουμε σε αυτό το χρονικό εύρος τον τομέα του τουρισμού που είναι άγνωστος ο χρόνος επανεκκίνησης της δραστηριότητας του.
Το βασικότερο πρόβλημα είναι πως θα τελειώσουν τα λεφτά, πολύ σύντομα, για να το πω με απλά λόγια. Χωρίς να θέλω να προσφύγω στην άχαρη, για τον αναγνώστη χρήση αριθμών, θα πω ότι από τα 21 δισεκατομμύρια ευρώ ελεύθερα διαθέσιμα, μέχρι τον Ιούλιο εκτιμάται πως θα δαπανηθούν 14 δισεκατομμύρια, περίπου για στήριξη της αγοράς και των αδύναμων οικονομικά ομάδων.
Υπόλοιπο 7 δισεκατομμύρια. Υπάρχουν βέβαια και τα 15.7 που είναι δεσμευμένα στον ESM και μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε μόνον με απόφαση του ΔΣ του Ταμείου.
Να υπενθυμίσω στον αναγνώστη πως όταν τρείς φορές τα διαθέσιμα μας προσέγγισαν τα 7 δισεκατομμύρια—το 2010, 2012, 2015—αναγκασθήκαμε να υπογράψουμε μνημόνια για να βρούμε λεφτά.
Βέβαια, περιμένουμε εισροές από έντοκα γραμμάτια του δημοσίου, από την έκδοση ομολόγων και από την πώληση ομολόγων από φορείς του δημοσίου. Το αναμενόμενο ποσό που θα μπει στο κρατικό ταμείο είναι περίπου 15 δισεκατομμύρια, αν συνυπολογίσουμε και τα λεφτά που θα εισρεύσουν από την ευρωζώνη.
Συνεπώς η κυβέρνηση το φθινόπωρο θα βρεθεί στο δίλημμα. Ή θα ζητήσει από το ESM την απελευθέρωση των 15.7 δισεκατομμυρίων ή θα ζητήσει δάνειο με ένα «ελαφρύ» μνημόνιο. Στην πρώτη περίπτωση είναι άγνωστον αν θα γίνει δεκτό το αίτημα της και αν ναι, πώς θα αντιδράσουν οι αγορές, καθώς αυτά τα 15.7 δισεκατομμύρια είναι δεσμευμένα έναντι των δανείων που έχουμε ήδη λάβει.
Αν ζητήσουμε νέο δάνειο υπάρχουν δύο προβλήματα. Ενα οικονομικό και ένα πολιτικό.
Το οικονομικό πρόβλημα συνίσταται στην περαιτέρω διόγκωση του χρέους, το οποίο θα έχει ήδη διογκωθεί από την μείωση του ΑΕΠ. Ως γνωστόν στο κλάσμα χρέος/ ΑΕΠ όταν μειώνεται ο παρονομαστής (ΑΕΠ) αυξάνεται η σχέση του με τον αριθμητή ( χρέος). Συνεπώς θα έχουμε ένα χρέους που θα υπερβαίνει το 200% του ΑΕΠ, με ό,τι αυτό σημαίνει για την βιωσιμότητα του.
Το πολιτικό πρόβλημα συνίσταται στο γεγονός πως ένα νέο μνημόνιο, έστω «ελαφρύ», θα δημιουργήσει πρόβλημα στην κυβέρνηση. Θα βρεθεί ευάλωτη στην κατηγορία του ΣΥΡΙΖΑ πως ενώ αυτός έβγαλε την χώρα από τα μνημόνια, η Νέα Δημοκρατία, με την πολιτική της, υπέγραψε νέο μνημόνιο. Ήδη ο Α.Τσίπρας μιλά για τις ευθύνες της κυβέρνησης για οτιδήποτε προκύψει, επειδή δεν υιοθέτησε το εμπροσθοβαρές πρόγραμμα του.
Ο πρωθυπουργός στο μόνο που μπορεί να ελπίζει είναι να δοθεί μια λύση για την Ιταλία που θα μοιάζει με «μη αποπληρωτέο δάνειο» και σε αυτήν να ενταχθούμε κι εμείς. Είναι μια βάσιμη ελπίδα, καθώς η Ιταλία είναι πολύ μεγάλη για να την αφήσουν να καταρρεύσει.
Ως γνωστόν, η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία.

ΥΓ. Τα οικονομικά μεγέθη του άρθρου προκύπτουν από τις δηλώσεις των οικονομικών υπουργών της κυβέρνησης.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 3 Μαΐου 2020