Ποτέ δεν φοβήθηκα τον λεγόμενο «εγκλεισμό». Χαίρομαι τα βιβλία, τη μουσική, τις οθόνες, τους συλλογισμούς. Δεν φοβήθηκα την απομόνωση. Αλλά την οικειοθελή. Αυτήν που επιλέγεις ως μια δυνατότητα ελευθερίας. Αυτό όμως που ζούμε τώρα είναι κάτι άλλο. Όση προσπάθεια και εάν καταβάλλω να κρατήσω τη λογική μου ορθή, την πόρτα μου κλειστή και τις εικονικές συντροφιές παρούσες, είναι πολλές οι παράπλευρες επιπτώσεις που με στοιχειώνουν.

Είναι η κηδεία ενός προσφιλούς προσώπου, η μόνη μου έξοδος εδώ και 17 μέρες, όπου λίγοι, φίλοι αδερφικοί, στεκόμασταν σε απόσταση δύο μέτρων ο ένας από τον άλλον, ανταλλάσσοντας κάτι ανεπαίσθητα νοήματα. Είναι αυτές οι εικόνες μοναχικών ανθρώπων όπου γης που χάνουν τις αισθήσεις τους και δεν πλησιάζει κανείς να βοηθήσει από το φόβο του ιού. Είναι που άκουσα προχθές τη μηχανή -το μοτοράκι το λέμε εμείς στη γειτονιά- από μια βάρκα μέσα στον Θερμαϊκό και ένιωσα μια συγκίνηση, σα να επρόκειτο για ένα θαύμα ζωής μέσα στα ακίνητα μοναχικά νερά του κόλπου. 

Είναι ο τρόμος των κλειστών συνόρων. Είναι βέβαια και αυτός ο ίδιος ο παράξενος ιός που έχει καθηλώσει τον πλανήτη ολόκληρο αναποδογυρίζοντας βεβαιότητες, προϋπολογισμούς, Σύμφωνα Σταθερότητας, μετακινήσεις και κυρίως βγάζοντας τη γλώσσα στην παγκόσμια ερευνητική κοινότητα. Και εδώ θέλω λίγο να σταθώ. Σε όλα αυτά που καθόρισαν τα τελευταία χρόνια τις πολιτικές, τις επιτυχίες των λεγόμενων αναπτυγμένων χωρών, τις υστερήσεις ημών και άλλων που βρισκόμαστε στην ουρά όλων αυτών των μαγικών λέξεων που φέρνουν ευτυχία και που οδηγούν αναπόδραστα σε έναν «θαυμαστό καινούργιο κόσμο». Καινοτομία, 5G, επαυξημένη πραγματικότητα, Internet των πραγμάτων, βιοτεχνολογία, Μεγάλα Δεδομένα, blockchain. Όλες αυτές τις αδιανόητες επιτυχίες του ανθρώπου.

Για τις οποίες ακόμα και εάν πολύ μακριά από μας συμβαίνουν, υπάρχουν διοργανώσεις εκλαΐκευσης και δημόσιου προβληματισμού για να μας τις συστήνουν. Διαβάζω ξανά κάποιες από τις ανακοινώσεις της περσινής χρονιάς στο Singularity Summit, επιλέγοντας, έτσι για την ειρωνεία, αυτές που έγιναν στο Μιλάνο. Διαβάζω για τις «εκθετικές τεχνολογίες», για την ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής κρέατος από ζωικά κύτταρα, για τις κατοικίες των 4.000 ευρώ που μπορούν να χτιστούν μέσα σε 24 ώρες με τρισδιάστατη εκτύπωση, για το ελάχιστο κόστος χαρτογράφησης του γονιδιώματος, για τους εποικισμούς σε άλλους πλανήτες και για τις προβλέψεις ενός εκ των ομιλητών, που τόνισε ότι την επόμενη δεκαετία η ανισότητα θα είναι τόσο μεγάλη ανάμεσα σε όσους προσαρμοστούν στη νέα εποχή και σε όσους μείνουν πίσω, που θα μιλάμε για δύο διαφορετικά ανθρώπινα υποείδη. Και μπαμ! Έρχεται ένας ιός, ένα μόριο με πρωτεΐνη και τινάζει στον αέρα τα επιστημονικά θαύματα. Και εκμηδενίζει όλες τις επιστημονικές επιτυχίες που προκαλούσαν και προκαλούν σοκ και δέος. Εμφανίστηκε ένας αόρατος εχθρός για να ακυρώσει όλα όσα προέβλεπαν οι μάγοι της τεχνολογίας για τη μετάβαση σε μία άλλη, καινούρια εποχή της ανθρωπότητας. Ή μήπως ήρθε για να επιταχύνει αυτήν τη μετάβαση;

ΠΟΙΑ ΕΡΕΥΝΑ;

Και ενώ εξελίσσεται η τραγωδία, εντύπωση προκαλούν, πέραν των άλλων, όσα ακούμε για τα Συστήματα Υγείας που καταρρέουν ή που βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο, από τη μία άκρη του δυτικού κόσμου μέχρι την άλλη. Τα διαφορετικά επίπεδα ευημερίας, ΑΕΠ, εθνικών χρεών, πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων δεν φαίνεται να παίζουν κάποιον ρόλο, καθώς όλοι εμφανίζονται περίπου το ίδιο αμήχανοι μπροστά στον ίδιο κίνδυνο. 

Τουλάχιστον αυτό είναι το πρώτο συμπέρασμα από τις κραυγές αγωνίας όλων των χωρών για αναπνευστήρες, μάσκες, στολές και ανθρώπινο δυναμικό. Τα τελικά συμπεράσματα, καλά να είμαστε, θα τα επιχειρήσουμε αργότερα. Ωστόσο, τα βασικά ερωτήματα για το πού πάει η έρευνα και πού επενδύονται δημόσιοι και ιδιωτικοί πόροι, παραμένουν. Πώς είναι δυνατόν να χτίζονται σπίτια με τρισδιάσταση εκτύπωση και να μην μπορούν να παραχθούν σχετικά απλοί ιατρικοί εξοπλισμοί;

Η ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο «ΣΩΖΩΝ ΕΑΥΤΟΝ»

Η Ενωμένη Ευρώπη απογοητεύει, τουλάχιστον μέχρι τώρα, με τρόπο επικίνδυνο και αποκρουστικό και τον κάθε καλοπροαίρετο. Ενώ η επιδημία σάρωνε στην Κίνα και οι διπλανές, αδερφές της χώρες μείωναν τις μετακινήσεις, η Ευρώπη συνέχιζε να χορεύει αμέριμνη με διεθνείς διοργανώσεις και ακατάβλητους ρυθμούς παραγωγής και συνωστισμού.

Οι εταίροι ένας-ένας πήραν μέτρα κατά πως τους φώτισε ο Θεός, οι κατά τόπους επιστήμονες, η ευφυΐα της κάθε κυβέρνησης και το επίπεδο της καπιταλιστικής τους απληστίας. Και το χειρότερο: ενώ οι αριθμοί ανθρώπινων απωλειών ανεβαίνουν εκθετικά, τα εθνικά συστήματα υγείας τραντάζονται και η οικονομία καταρρέει, οι ηγήτορες Γερμανοί αντιστέκονται στη χαλάρωση των οικονομικών προγραμμάτων και δεσμεύουν μάσκες και άλλον εξοπλισμό που προορίζεται για άλλες χώρες της Ευρώπης. Ζυγίζονται, μετριούνται και βρίσκονται ελλιπείς.

ΟΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

Πού βρέθηκαν αλήθεια τόσοι διακεκριμένοι Έλληνες επιστήμονες του εξωτερικού, που καλούνται από τα μέσα ενημέρωσης να μας δώσουν πληροφορίες για την καταιγίδα του κορονοϊού; Αν η γνώμη τους μετράει, και είναι προφανές από τη σοβαρότητα, την ευρυμάθεια και την ψυχραιμία τους ότι μετράει, γιατί παραμένουν αφανείς και εξορισμένοι από το εντόπιο σταρ σύστεμ που φιλοξενεί χρόνια τώρα τους ίδιους και τους ίδιους; Γιατί μόνον στις καταστροφές πρέπει να θυμόμαστε όσους διαπρέπουν σε άλλες χώρες, σε διεθνή κέντρα αποφάσεων, σε μεγάλα πανεπιστήμια και σε εταιρείες κολοσσούς;

Αυτήν και μόνο την απλή σκέψη καταθέτω, ανήκουσα στους γραφικούς που χρόνια τώρα και σε καιρούς ανύποπτους, δημόσια και ενοχλητικά αναρωτιέμαι για την ανύπαρκτη ελλαδική πολιτική για τον έξω ελληνισμό.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 29 Μαρτίου 2020