Στις κρίσεις δοκιμάζεται με έναν παράξενο τρόπο η έννοια της ισότητας. Όλοι λειτουργούμε με τον ίδιο τρόπο. Έχουμε τις ίδιες ανάγκες σε βασικά είδη διατροφής και επιβίωσης, μας διακατέχουν οι ίδιοι φόβοι, παίρνουμε τις ίδιες ειδοποιήσεις για τους κινδύνους, κρεμόμαστε αμήχανα στα ίδια «κοινωνικά δίκτυα», έχουμε τις ίδιες αγωνίες για τον εαυτό μας και τους δικούς μας ανθρώπους, καταφεύγουμε στις μοναχικές βόλτες κάτω από τον ίδιο ήλιο, νοσταλγούμε με τον ίδιο τρόπο τις μικρές χαρές της ήσυχης ζωής, κατανοούμε με τον ίδιο τρόπο την ματαιότητα της επιτάχυνσης στις φιλοδοξίες μας, η μοναξιά είναι ίδια ανεξάρτητα από τα τετραγωνικά που την φιλοξενούν. Δεν γνωρίζω πόσο θα κρατήσει αυτός ο εφιάλτης, πώς θα εξελιχθεί και τι θα αφήσει πίσω του. 

Δεν γνωρίζω ποια στιγμή η ενσυναίσθηση και η συμπόνια μπορεί να μετατραπούν σε απόλυτη δυστοπία, σε ανθρωποφαγία, δεν γνωρίζω πότε και εάν η έννοια της αυταξίας της ανθρώπινης ζωής κατακρημνιστεί. Άλλοι ελπίζουν ότι αυτός ο καινούργιος ιός θα κάνει έναν σύντομο κύκλο, ότι τα θαυματουργά εργαστήρια της βιοτεχνολογίας και της φαρμακοβιομηχανίας που μπορούν να κλωνοποιήσουν ανώτερα θηλαστικά θα καταφέρουν τελικά να βρουν ένα φάρμακο και ένα εμβόλιο για τον αόρατο ξενιστή, άλλοι βλέπουν την αρχή μιας αλυσίδας ανάλογων γεγονότων που μπορεί να προκύπτουν είτε από τυχαίες παραξενιές της φύσης είτε από ύποπτα πειράματα.

Έχουν μεγάλο ενδιαφέρον οι αναφορές των φίλων στο φέισμπουκ, άλλες διδακτικές όπως οι σχετικές με την Ιστορία των πανδημιών ή με τον λοιμό της Αθήνας εν μέσω Πελοποννησιακού πολέμου, όπως τον περιγράφει ο Θουκυδίδης. Άλλες προφητικές. Στην κατηγορία αυτή ξεχωρίζω το καταπληκτικό κείμενο του Ευγένιου Ιονέσκο στο «Παιχνίδι της σφαγής» που ανάρτησε η Parallaxi. (Βρείτε το-διαβάστε το). Δεν ξέρω ποια θα είναι η συνέχεια. Αυτό που σίγουρα πιστεύω είναι ότι αλλάζει ο τρόπος που ζούμε. 

Οι χώρες κλείνουν η μία μετά την άλλη σύνορα, αεροδρόμια, σχολεία, Πανεπιστήμια, εταιρείες, απαγορεύονται οι συναθροίσεις, ποινικοποιείται η ανθρώπινη επαφή. Και-ας μου επιτραπεί η πρόβλεψη- ακόμα και με την καλύτερη δυνατή έκβαση, η επόμενη μέρα θα είναι άλλη. Θα έχουμε πειστεί ότι η εκπαίδευση μπορεί να γίνεται από οθόνη, όπως και η εργασία, όπως άλλωστε από μια οθόνη επαυξημένης δυνατότητας μπορούν να ολοκληρώνονται και οι ανάγκες μας για επικοινωνία. Η οθόνη θα σώσει τον κόσμο. Η εξ αποστάσεως διδασκαλία και εργασία μπορεί να εκτιμηθεί ως καλύτερη της συμβατικής. Και θα έχει πιστοποιηθεί ότι λιγότεροι εργαζόμενοι, εκ περιτροπής απασχολούμενοι γονείς θα είναι αρκετοί για τη λειτουργία της κοινωνίας με μια ταυτότητα ευρυθμίας που θα έχει επαναπροσδιοριστεί με έναν τρόπο που δεν ξαναέγινε στην ιστορία του κόσμου. Δεν τολμώ να αναφερθώ στην οικονομική ύφεση που μπορεί να δικαιολογήσει πολλά βήματα πίσω. Μπορεί και να κάνω λάθος. Γνωρίζω τους κινδύνους που ενέχουν τέτοιες πρόωρες προβλέψεις αλλά είναι πολλά που δεν καταλαβαίνω. Όπως οι περισσότεροι κάτοικοι αυτού του πλανήτη. Από τις ελλείψεις στις ταπεινές μάσκες μέχρι τη σιωπή της ερευνητικής κοινότητας. Ας σταματήσω εδώ προς το παρόν. Ο ρόλος του Επιμηθέα είναι πιο ασφαλής. Απλά, ας έχουμε το νου μας. Και μέχρι να καθαρίσει το τοπίο ας ακολουθήσουμε τις συμβουλές των ειδικών. Μόνοι και προσεκτικοί! (Βρε καλά που υπάρχει και ίντερνετ δε λες….)

ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΑ

Μια αισιόδοξη οπτική θέλει να παρουσιάζεται στην κρίση η ευκαιρία. Αφού η δεκαετής οικονομική και κοινωνική καθίζηση δεν μας έκανε και πολύ σοφότερους, μπορεί η παρούσα δίδυμη απειλή των εθνικών κινδύνων και του κορονοϊού να μας συνεφέρει. Για μια στιβαρή αναβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, της εθνικής ικανότητας στη διαχείριση των κρίσεων, για την ανακάλυψη της άλλης Ελλάδας που αντιστέκεται, για μια διαφορετική ποιότητα στην πολιτική αντιπαράθεση αλλά και τη συλλογική μας κοινωνική λειτουργία. Θα προσέθετα την ευχή να μας κάνει και πιο συνετούς στην άκριτη κριτική επί παντός, που την έχουμε κάνει εθνικό σπορ. Τώρα κατανοούμε, ελπίζω, ότι δεν κάνουμε όλοι το ίδιο σημαντικές δουλειές. Και δεν μπορούμε να μιλάμε και να γράφουμε χωρίς επεξεργασία συλλογισμών. Ας καταθέσουμε τον σεβασμό μας στους νοσοκομειακούς γιατρούς, τους νοσηλευτές και τους πιλότους. Που αμείβονται πολύ χαμηλότερα από πολλούς άλλους.

Η ΑΤΕΛΗΣ ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΥΡΩΠΗ

Στον πόλεμο αυτού του κορονοϊού κρίνονται όλοι. Για να μείνουμε στη γειτονιά μας, είναι πασιφανές ότι η Ενωμένη Ευρώπη για άλλη μια φορά αιφνιδιάστηκε. Με καθυστέρηση, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μόλις της περασμένης βδομάδας ακούσαμε ότι είναι έτοιμοι «να χρησιμοποιήσουν όλα τα αναγκαία εργαλεία» για την αντιμετώπιση του εφιάλτη. Ο πρόεδρος Σαρλ Μισέλ ανακοίνωσε ότι θα ληφθεί μέριμνα για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών, την ανάπτυξη της έρευνας (!), την αντιμετώπιση ελλείψεων σε ιατρικό εξοπλισμό και στην ενίσχυση της οικονομίας. Αυτά ενώ οι νεκροί στην Ιταλία ξεπέρασαν τους 800, η χώρα ερήμωσε, οι γιατροί των νοσοκομείων της Λομβαρδίας συγκλονίζουν με τις μαρτυρίες τους και οι χώρες ξεχωριστά κλείνουν η μία μετά την άλλη τα σύνορα.

ΙΘΑΚΗ

Και μια κουβέντα για τα παιδιά μας που είναι μακριά, πολλά δε από αυτά αποκλεισμένα και σε τρίτες χώρες όπου βρέθηκαν για συνέδρια και επαγγελματικές συναντήσεις. Μεσολαβούν αρκετές ημέρες μέχρι τη δημοσίευση του σημειώματος αυτού και δεν ξέρω πως θα έχει εξελιχθεί αυτή η καταιγίδα των περιοριστικών μέτρων. Καθημερινά ανακοινώνονται ματαιώσεις πτήσεων και πολλαπλασιάζονται οι απαγορεύσεις μετακινήσεων. Το «όπου γη και πατρίς» δεν ισχύει για τις δύσκολες εποχές. Ούτε για μας που αγωνιούμε για την καθημερινότητά τους, ούτε υποθέτω και για τους ίδιους, τους νέους και τις νέες που σπουδάζουν, εργάζονται και χτίζουν καριέρες και οικογένειες στο εξωτερικό. Άλλωστε λέγεται ότι η ακριβέστερη μετάφραση της έκφρασης που αποδίδεται στον Κικέρωνα είναι «όπου είναι καλά εκεί και η Πατρίδα». Εύχομαι και προσδοκώ να είναι όλοι και όλες καλά και καλύτερα!

* Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 15 Μαρτίου 2020