Μαθητεία για την δημοκρατία
«Κατά την επιλογή δε των αντικειμένων διδασκαλίας δεν θα πρέπει να παραβλέπεται ότι η παιδεία αναγορεύεται από τον συνταγματικό νομοθέτη σε βασική αποστολή του κράτους, μεταξύ δε των σκοπών της συγκαταλέγονται η ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των μαθητών και ιδίως η διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες, σκοπός στενά συνυφασμένος με το φιλελεύθερο και δημοκρατικό πολίτευμα που καθιερώνει το Σύνταγμα».
«Με την ίδια απόφαση κρίθηκε, εξάλλου, ότι τα ωρολόγια προγράμματα, κατά το μέρος που περιορίζουν ή καταργούν τη διδασκαλία των μαθημάτων γενικής παιδείας Πολιτική Παιδεία στην Α’ Λυκείου και Σύγχρονος Κόσμος: Πολίτης και Δημοκρατία στη Β’ Λυκείου και μάλιστα σε χρόνο κατά τον οποίο και η διδασκαλία της Κοινωνιολογίας έχει αφαιρεθεί εντελώς από τα ωρολόγια προγράμματα του Λυκείου, αφίστανται από τις εκτιμήσεις του νομοθέτη του ν. 4186/2013, ο οποίος, κατά την αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού, είχε θεωρήσει αναγκαία την ενίσχυση της διδασκαλίας μαθημάτων πολιτικής παιδείας, ως μέσο για την προφύλαξη των νέων από φανατισμούς, πολιτικά πάθη και ακρότητες, καθώς και για την προβολή των αξιών της Δημοκρατίας και της κοινωνικής συνοχής που διέρχονται κρίση».
ΣτΕ Γ’ 7μ. 1972/2022
Δύσκολα μπορεί κάποιος να προσθέσει ή να αφαιρέσει οτιδήποτε στις δύο παραπάνω παραγράφους. Μαθητές και Μαθήτριες στην υποχρεωτική εκπαίδευση και στο Λύκειο (Γενικό και Επαγγελματικό) που δεν μαθαίνουν ή μαθαίνουν ελλιπώς για την οργάνωση της Πολιτείας, τον ρόλο των συλλογικών υποκειμένων (κόμματα, παρατάξεις, συλλόγους, συνδικαλιστικές οργανώσεις, ενώσεις πολιτών και ομάδες ενδιαφέροντος), τους θεσμούς και τις αρμοδιότητες τους (Δήμους και Δημοτικές Ενότητες, Περιφέρειες και Περιφερειακές Ενότητες, Βουλή, Υπερεθνικούς Οργανισμούς), τις μεταξύ των θεσμών σχέσεις και τους ανταγωνισμούς τους, το ρόλο των αντιπροσώπων και τα κριτήρια επιλογής αντιπροσώπων, την διαμόρφωση των προγραμματικών θέσεων, τα εκλογικά συστήματα και τους άξονες πολιτικού ανταγωνισμού ούτε ενημερώνονται για την εξέλιξη των αντιπροσωπευτικών θεσμών και των συλλογικών υποκειμένων από το 1848 (τις πρώτες εκλογές στην ελεύθερη Ελλάδα) μέχρι σήμερα, δεν ενημερώνονται για τα πολιτικά και θεσμικά συστήματα άλλων χωρών, αλλά καλούνται σε ηλικία 17 ετών να ψηφίσουν για την εκλογή αντιπροσώπων, καλούνται να οργανώσουν στο εσωτερικό του Σχολείου την συλλογική εκπροσώπηση τους (συμβούλια τμήματος και συμβούλιο Σχολείου) ως πρόπλασμα της ένταξης τους, καλούνται να λειτουργήσουν ώστε να συμβάλλουν στην οργάνωση και λειτουργία του Σχολείου και των συλλογικών θεσμών (Τοπικά Συμβούλια Νέων).
Η μελέτη και η γνωριμία με τους πολιτικούς θεσμούς, τα πρόσωπα και τα θέματα είναι η μαθητεία για την Δημοκρατία. Αν είναι απούσες από το Σχολείο ή ελλειπτικές διαμορφώνουν τους αυριανούς (και σημερινούς) πολίτες ώστε να απέχουν από την Δημοκρατία και να αναπαράγουν όλη την στραβή εικόνα του πελατειακού και μεροληπτικού Κράτους που βιώνουμε. Όχι άδικα μετά απορούμε για την ατομικιστική και μεροληπτική συμπεριφορά των νέων πολιτών.
Ευτυχώς το ΣτΕ στρέφεται προς τη θέση διαμόρφωσης του αυριανού πολίτη σύμφωνου με τις απαιτήσεις του Συντάγματος και όχι σύμφωνου με την άτυπη εξω-θεσμική διαμόρφωση πελατειακού συστήματος που προσπαθεί να αναπαραχθεί διαμορφώνοντας έναν πολίτη που δρα και σκέφτεται μεροληπτικά και ατομικιστικά και όχι ορθολογικά και συλλογικά.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 23.10.2022
