Με την Αλβανία στην Χάγη για την ΑΟΖ
Η ιστορία είναι γνωστή. Την άνοιξη του 2009 οι Κώστας Καραμανλής και Σ. Μπερίσα είχαν συμφωνήσει στην οριοθέτηση της ΑΟΖ, με βάση την Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας που είχαν υπογράψει και οι δύο χώρες.
Τελικά αυτή η συμφωνία ακυρώθηκε από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Αλβανίας, κατόπιν υπόγειας παρέμβασης της Τουρκίας, όπως παραδέχθηκε αργότερα ο Σ. Μπερίσα. Ας σημειωθεί πως η συγκεκριμένη συμφωνία που ποτέ δεν ίσχυσε, ήταν αρκετά γενναιόδωρη από την ελληνική πλευρά προς την αλβανική. Το θέμα πάγωσε για έντεκα χρόνια.
Αίφνης επανήλθε στο προσκήνιο, καθώς συνέτρεξαν δύο λόγοι.
1.Το υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας, μετά το τουρκολιβυκό σύμφωνο για την ΑΟΖ, κινήθηκε δραστήρια για να ακυρώσει, στο μέτρο του δυνατού, τις εντυπώσεις από ένα γεγονός ανησυχητικό για τα ελληνικά συμφέροντα. Έτσι, η Ελλάδα ανανέωσε την συμφωνία του 1977 με την Ιταλία που οριοθετούσε την υφαλοκρηπίδα, καλύπτοντας πλέον και την ΑΟΖ. Αυτή η συμφωνία έγινε με παραχώρηση προς την Ρώμη στον τομέα της αλιείας. Λίγο αργότερα υπεγράφη και η συμφωνία με την Αίγυπτο που αμφισβητούσε ευθέως το τουρκολιβυκό σύμφωνο. Και σ’ αυτήν την περίπτωση έκανε η Ελλάδα παραχωρήσεις, αποδεχόμενη μειωμένη επήρεια ακόμα και των μεγάλων νησιών.
Πρέπει να γίνει κατανοητό πως οι συμφωνίες μεταξύ πολιτισμένων κρατών επιτυγχάνονται μετά από αμοιβαίες υποχωρήσεις, που προκύπτουν μέσα από τις διαδικασίες διεξοδικών διαπραγματεύσεων. Η πατρίδα μας με αυτές τις δύο συμφωνίες απέδειξε πως διαθέτει και την καλή θέληση και τις διπλωματικές ικανότητες να συνάπτει συμφωνίες με τις γειτονικές χώρες, χωρίς οξύτητες και εντάσεις.
Τώρα φαίνεται πως έφτασε η ώρα για να επέλθει συμφωνία και με την Αλβανία. Εκεί παρατηρείται το αξιοπερίεργο φαινόμενο ο Ε. Ράμα, που κατήγγειλε την συμφωνία του 2009, σήμερα να προωθεί την νέα συμφωνία και ο Σ. Μπερίσα που τότε την είχε υπογράψει σήμερα να καταγγέλλει τον Ε. Ράμα.
Είναι ολοφάνερο πως η Αλβανία πιέζεται να εξομαλύνει τις σχέσεις της με την Ελλάδα, καθώς αυτό είναι προϋπόθεση για την ένταξη της -στο απώτερο μέλλον- στην ΕΕ. Και η αλβανική πολιτική ηγεσία αυτό το επιθυμεί διακαώς. Προς αυτήν την κατεύθυνση κινούνται και οι ΗΠΑ που θέλουν να επιλυθούν το συντομότερο δυνατόν τα προβλήματα που υπάρχουν μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας.
Γι’ αυτούς τους λόγους οι προσπάθειες της Τουρκίας να τορπιλίσει εκ νέου την συμφωνία μεταξύ των δύο κρατών, όπως έκανε το 2009, έπεσε αυτήν την φορά στο κενό.
Για την Αλβανία διακυβεύονται συμφέροντα υπαρξιακής μορφής.
Η Ελλάδα και η Αλβανία φαίνεται πως συμφώνησαν ότι αν υπάρξουν σημαντικές διαφορές, αυτές θα παραπεμφθούν στο Δικαστήριο της Χάγης. Αυτή είναι μία λύση που απαλλάσσει και τις δύο κυβερνήσεις από το πολιτικό κόστος των παραχωρήσεων. Ό,τι πει το Δικαστήριο.
Αν ευοδωθεί αυτή η διαδικασία, τότε η Τουρκία θα είναι η μόνη χώρα που αδυνατεί να συνεννοηθεί με τους γείτονες της, καθώς δεν αναγνωρίζει το Δίκαιο της Θάλασσας.
Η Τουρκία, με το προκλητικό τουρκολιβυκό σύμφωνο, το μόνο που πέτυχε ήταν να αφυπνίσει το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών. Τώρα απομονωμένη, απειλεί και βρυχάται.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 25 Οκτωβρίου 2020