ΑΠΟΨΕΙΣ

Αυτονόητη μοιάζει η υποχρέωση της επιχείρησης να καταβάλει τις δεδουλευμένες αποδοχές των εργαζομένων της. Αυτονόητη επίσης και η αντίστοιχη αξίωση των τελευταίων. Τι συμβαίνει όμως όταν η επιχείρηση αδυνατεί (ή απλά επιλέγει) να μην εξοφλεί τα οφειλόμενα; Σε προηγούμενη αρθρογραφία μας (Φ:5/1/20) αναφερθήκαμε στους σχετικούς κινδύνους της επιχείρησης.

Στο παρόν θα επικεντρωθούμε σε έναν ακόμα-σημαντικό: Το ενδεχόμενο να εκληφθεί η μη καταβολή του οφειλόμενου μισθού ως μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας. Τι συνέβαινε στο παρελθόν; Τι συμβαίνει σήμερα; Και ποια η προσέγγιση του συγκεκριμένου θέματος υπό το πρίσμα της τρέχουσας ύφεσης;

Η σημασία του μισθού και η προστασία του

Για τη σημασία του μισθού, μιλήσαμε, εκτενώς, στην παραπάνω αρθρογραφία μας.

Ο μισθός είναι το μέσο βιοπορισμού του εργαζομένου -αδιαμφισβήτητη λοιπόν η αξία του. Ο νόμος παρέχει, για το λόγο αυτό, σημαντικά μέσα για την προστασία του. Μία από τις δυνατότητες του εργαζόμενου με σύμβαση αορίστου χρόνου είναι να θεωρήσει ως μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας του την καθυστέρηση καταβολής των δεδουλευμένων αποδοχών του πέραν των 2 μηνών. Κι αυτό, ανεξάρτητα, από την αιτία της καθυστέρησης (άρθρο 58 ν. 4635/2019).

Η συγκεκριμένη πρόβλεψη είναι η σήμερα ισχύουσα. Προηγήθηκε μία ελλιπής/ατυχής νομοθετική παρέμβαση (το 2017). Επίσης σωρεία δικαστικών αποφάσεων που δεν έλυναν αλλά δημιουργούσαν προβλήματα. Τι σημαίνει όμως μονομερής βλαπτική μεταβολή;

Η μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας

Κατά τη νομολογία, ως «μονομερής μεταβολή» θεωρείται κάθε τροποποίηση των όρων εργασίας από τον εργοδότη, που γίνεται αθετώντας τη σύμβαση εργασίας. Ανεξάρτητα, μάλιστα, αν αυτή είναι επωφελής ή βλαπτική για τον εργαζόμενο. Θεωρείται βλαπτική για τον εργαζόμενο όταν του προξενεί άμεση ή έμμεση υλική ή ηθική ζημία.

Όταν συντρέχει περίπτωση μονομερούς (μη συμφωνημένης) βλαπτικής μεταβολής των όρων εργασίας από τον εργοδότη, αναγνωρίζονται συγκεκριμένα δικαιώματα στο πρόσωπο του εργαζομένου.

Συγκεκριμένα (ο εργαζόμενος) δικαιούται διαζευκτικά:

(α) Να αποδεχθεί τη μεταβολή: Θεωρείται, στην περίπτωση αυτή, ότι συνάπτεται νέα σύμβαση, τροποποιητική της αρχικής.

(β) Να θεωρήσει τη μεταβολή των όρων εκ μέρους του εργοδότη ως καταγγελία της σύμβασης εργασίας του. Δικαιούται τότε να αξιώσει αποζημίωση απόλυσης.

(γ) Να εμμείνει στην τήρηση των συμβατικών όρων. Ταυτόχρονα, να εξακολουθήσει να προσφέρει τις υπηρεσίες του σύμφωνα με τα συμφωνηθέντα -πριν από τη μεταβολή. Αν ο εργοδότης δεν τις αποδεχθεί οφείλει μισθούς υπερημερίας.

Η νομοθετική ρύθμιση του 2019 έλυσε ένα σημαντικό πρόβλημα. Ένα πρόβλημα που βάρυνε τους εργαζόμενους αλλά και, εν τέλει, τις επιχειρήσεις. Η μη καταβολή δεδουλευμένων αποδοχών για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των δύο μηνών θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας με όλες τις (εξ αυτού του λόγου-προαναφερθείσες) έννομες συνέπειες.

Ευκταίο λοιπόν να ληφθούν υπόψη από μέρους των επιχειρήσεων οι εν λόγω έννομες συνέπειες, στην περίπτωση που είτε αδυνατούν είτε θα σκεφτόταν να επιλέξουν τη μη καταβολή δεδουλευμένων αποδοχών.

Η χώρα μας έχει ήδη εισέλθει σε μια νέα περίοδο ύφεσης. Ενδεχομένως βαθύτερη από εκείνη που πρόσφατα βιώσαμε. Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν αντίστοιχες προκλήσεις.

Η εμπειρία όμως έχει, ήδη, δείξει πως το επίμαχο, δίμηνο, χρονικό διάστημα (όσον αφορά τη μη καταβολή δεδουλευμένων μισθών) ενδεχομένως να αποδειχθεί εξαιρετικά σύντομο.

Και για τις επιχειρήσεις ιδιαίτερα επικίνδυνο...

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 21 Ιουνίου 2020